ظاهرا رومن آبراموویچ، الیگارش روس و مالک باشگاه فوتبال چلسی، هنگام شرکت در مذاکرات صلح برای توقف جنگ در اوکراین مسموم شده است.

سایت تحقیقی بلینگ‌کت (Bellingcat) روز دوشنبه (۸ فروردین) اعلام کرد شواهدی در دست دارد آبراموویچ ۵۵ ساله که به علت حمله ولادیمیر پوتین به اوکراین تحت تحریم‌های شدید دولت بریتانیا قرار دارد، هنگام میانجی‌گری در مذاکرات صلح که سوم مارس در کی‌یف برگزار شد دچار «علائم منطبق با مسمومیت ناشی از سلاح‌‌های شیمیایی» شده است.

پس از آن، وال استریت ژورنال گزارش کرد که آقای آبراموویچ و دست‌کم دو نفر از اعضای هیئت اوکراینی پس از جلسه مذکور بیمار شدند و طی حمله‌ای که تا صبح فردای آن روز ادامه داشت، دچار نابینایی، تورم، آبریزش چشم و پوسته ‌شدن دست‌ها و صورت شدند.

بر اساس گزارش‌ها، در پی این اتفاق، این گروه برای ادامه مذاکرات از مسیر لهستان وارد ترکیه شد و این میلیاردر در درمانگاهی در این کشور تحت درمان قرار گرفت.

بلینگ‌کت به نقل از متخصصان نوشت علائم توصیفی با گونه‌هایی از پورفیرین، اورگانوفسفات یا مواد دو حلقه‌ای منطبق است، اما پیش از دسترسی به قربانیان و شرایط آزمایشگاهی تخصصی، نمی‌توان دقیق‌تر مشخص کرد.

به گزارش دبلیو.اس.جی، برخی دیگر نیز گفته‌اند شاید این مردان هدف حمله تابش الکترومغناطیسی قرار گرفته‌اند. کرملین و برخی مقام‌های اوکراین وقوع هرگونه حمله را تکذیب کردند.

تا جایی که می‌دانیم این سه نفر در طول این مذاکرات صلح فقط شکلات و آب خورده‌اند و چنان ‌که متخصصان بلینگ‌کت می‌گویند به نظر می‌رسد هدف از مسموم کردن آنان در صورتی که این اتفاق افتاده باشد، ترساندن قربانیان بوده است نه تهدید جانی آنان، و این نشان می‌دهد تندروهای روس که مخالف پایان درگیری در اوکراین‌اند در این امر دخالت داشته‌اند.

کریستو گروزف، مامور تحقیق بلینگ‌کت، گفت: «حمله به قصد کشتن نبوده، بلکه هدف هشدار دادن بوده است.»

آبراموویچ روز سه‌شنبه (۹ فروردین) در ادامه مذاکرات صلح با میانجی‌گری رئیس‌جمهوری ترکیه، رجب طیب اردوغان، در استانبول پشت میز مذاکره نشست و کرملین در تازه‌ترین درگیری در «جنگ اطلاعاتی» این مناقشه، فورا اقدام به تکذیب این ماجرا کرد.

اوکراین نیز این واقعه را کم‌اهمیت جلوه داد و سخنگوی ولادیمیر زلنسکی گفت اطلاعی از این موضوع ندارد و میخاییلو پودولیاک، یکی از مذاکره‌کنندگان، مردم را از توجه به «حدس و گمان‌ها» و «نظریه‌های توطئه» بر حذر داشت.

البته دمیترو کولبا، وزیر خارجه اوکراین، در مصاحبه‌ای تلویزیونی واکنش شدیدتری نشان داد و گفت: «به همه کسانی که در مذاکره با روسیه شرکت می‌کنند توصیه می‌کنم از خوردن و آشامیدن بپرهیزند [و] ترجیحا از لمس سطوح خودداری کنند.»

بر اساس سخنان مبهم کولبا، روسیه از اتهام مسموم کردن افراد چندان مبرا نیست.

در ادامه به تازه‌ترین نمونه‌ها از کسانی می‌پردازیم که به نظر می‌رسد ماموران کرملین آنان را با مواد سمی خطرناک هدف قرار داده‌اند.

الکسی ناوالنی

این رهبر مخالفان دولت روسیه و منتقد صریح پوتین در پرواز میان تومسک سیبری و مسکو روز ۲۰ اوت ۲۰۲۰ بیمار شد.

پس از فرود اضطراری و درمان در بیمارستانی در اومسک، او را به برلین رساندند و آن‌جا در آزمایشگاهی نظامی به این نتیجه رسیدند که در معرض نوویچوک، یک عامل عصبی خطرناک، قرار گرفته است.

ناوالنی را به کمای مصنوعی بردند و پادزهر به بدنش تزریق کردند تا بهبود یافت. او ماموران اف‌اس‌بی تحت امر پوتین را عامل این حمله خواند.

او روز ۲۱ ژانویه ۲۰۲۱ به روسیه بازگشت و فورا به اتهام تخطی از آزادی مشروط در دوره نقاهت در آلمان‌ــ آزادی مشروط مربوط به محکومیت به جرم اختلاس در سال ۲۰۱۴‌ــ دستگیر شد. سپس، به زندان افتاد و هفته پیش، دوره محکومیتش ۹ سال دیگر افزایش یافت.

سرگئی و یولیا اسکریپال

این افسر سابق کاگ‌ب (جاسوس دوجانبه‌ای که در دهه‌های ۱۹۹۰ و ۲۰۰۰ برای بریتانیا کار می‌کرد) و دخترش که به دیدارش آمده بود روز ۴ مارس ۲۰۱۸ در سالزبری، ویلت‌‌شر بیمار شدند و تا مرز مرگ پیش رفتند. در این مورد هم مشخص شد که دستگیره در خانه اسکریپال را (باز هم) به نوویچوک آغشته‌ کرده‌اند و گستاخانه در پی انجام قتلی در خاک بیگانه بوده‌اند.

ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا، ۱۴ مارس گفت روسیه در این کار دست داشته است و به تلافی آن حکم به اخراج ۲۳ دیپلمات روسیه داد.

خانم اسکریپال به‌تدریج بهبود یافت و در ۲۹ مارس مشخص شد که دیگر در وضعیت بحرانی نیست، اما حال پدرش یک هفته بعد در ۷ آوریل رو به بهبود گذاشت و سرانجام در ۱۸ مه از بیمارستان بخش سالزبری ترخیص شد.

اما زنی محلی به نام داون استارجس چندان خوش‌اقبال نبود و پس از آن که با این ماده تماس پیدا کرد، در ۱۸ ژوییه همان سال درگذشت و چارلی رولی، شریک زندگی او، و کارآگاه گروهبان نیک بیلی، مامور تحقیقات پلیس، به‌شدت بیمار شدند.

سه جاسوس مظنون روسیه در این ماجرا‌ــ الکساندر میشکین، آناتولی چپیگا و دنیس سرگیف‌ــ گویا اکنون به وطنشان بازگشته‌اند و به‌طور غیابی به چندین جرم از جمله ارتکاب قتل متهم شدند.

الکساندر لیتویننکو

لیتویننکو، جاسوس سابق و فراری روسیه، در سال ۱۹۹۸ بالادستان خود را به صدور دستور قتل بوریس برزوفسکی، الیگارش روس، متهم کرد و در دایره دشمنان کرملین قرار گرفت.

او در سال ۲۰۰۰ با فرار به بریتانیا و درخواست پناهندگی، همچنان خاری در چشم پوتین بود و با نوشتن کتابی، روسیه را به بمب‌گذاری‌ در ساختمان‌هایی در بویناکسک، مسکو و ولگودونسک و انداختن آن‌ها به گردن شورشیان چچن به‌منظور زمینه‌سازی برای بازگشت پوتین به قدرت متهم کرد و به رئیس‌جمهوری روسیه اتهام زد که دستور قتل خبرنگاری به نام آنا پولیتکوفسکایا را در سال ۲۰۰۶ صادر کرده است.

لیتویننکو در ۲۳ نوامبر ۲۰۰۶ و سه هفته بعد از نوشیدن یک فنجان چای آغشته به ایزوتوپ رادیواکتیو پلونیوم ۲۱۰، در هتلی در لندن درگذشت.

دادگاه حقوق بشر اروپا با صدور حکمی در سال ۲۰۲۱، روسیه را مسئول قتل او اعلام و کرملین را به پرداخت غرامت محکوم کرد.

ویکتور یوشچنکو

آقای یوشچنکو، رئیس‌جمهوری سابق اوکراین، وقتی در کارزار انتخاباتی سپتامبر ۲۰۰۴، با ارائه برنامه‌ای به هواداری غرب، با ویکتور یانوکوویچ که مورد حمایت کرملین بود، مقابله کرد، با دیوکسین تی‌سی‌سی‌دی که چهره‌اش را از ریخت انداخت، مسموم شد.

او هم مانند آقای ناوالنی برای درمان به وین منتقل شد و همان‌جا در ماه دسامبر تشخیص دادند او را مسموم کرده‌اند.

یوشچنکو در سپتامبر ۲۰۰۹ گفت که او را در ضیافت شامی برای مقام‌های امنیتی مسموم کردند و می‌داند چه کسانی این کار را انجام داده‌‌اند ولی کسی را نام نبرد، اما گفت که آن‌ها اکنون در روسیه به سر می‌برند.