اشتهار بین‌المللی چپن یا عبای پرنیانی حامد کرزی

در سال ۲۰۱۵، موزه ملی بریتانیا عبای حامد کرزی را در لندن به نمایش گذاشت

AFP- حامد کرزی، مجمع عمومی سازمان ملل ۱۹ سپتامبر ۲۰۰۶

پس از سقوط رژیم طالبان در سال ۱۳۸۰ و تشکیل اداره موقت به رهبری حامد کرزی، افغانستان وارد عصر جدیدی از آزادی و دموکراسی شد. شهروندان افغانستان که سال‌ها در تنگنای محدودیت‌های شدید اجتماعی و فرهنگی نظام طالبان قرار داشتند، دوباره قدم به سوی آزادی و دموکراسی نهادند. زنان و دختران افغانستان که در دوره حکومت طالبان از رفتن به مدرسه‌ها و دانشگاه‌ها محروم بودند، بار دیگر با اشتیاق فراوان به کسب علم و دانش پرداختند. ممنوعیت‌های بیشمار اعمال شده از سوی نظام طالبان از مسیر پیشرفت و توسعه برداشته شد و مظهر جامعه افغانستان رنگ تازه‌ای به خود گرفت. مردم دیگر مجبور به پوشیدن لباس معین نبودند زیرا آزادی‌های فردی و اجتماعی در تمام بخش‌های زندگی گسترده شده بود. فرهنگ مد و شیک پوشی راه خود را در افغانستان باز کرد، صنعت مد و طراحی لباس‌های محلی و غربی به میزان حیرت انگیزی توسعه یافت و رقابت شیک‌پوشی بار دیگر در هر گوشه و کنار کشور آغاز شد. کارمندان ادارات دولتی و خصوصی در صدد احیای فرهنگ شیک پوشی شدند.

در این میان، حامد کرزی، رئیس دولت افغانستان نیز با پوشیدن لباس‌های فاخر محلی، کلاه پوست و عبای راه راه که در گویش محلی افغانستان به آن "چپن" می‌گویند، نقش اثر گذاری در توسعه فرهنگ مد و شیک پوشی، بازی کرد. ظهور حامد کرزی با این لباس محلی زیبا و جذاب در مجامع مختلف داخلی و بین‌المللی و در رسانه‌ها، نماد جدیدی از فرهنگ شیک‌پوشی را مطرح کرد و چشم طراحان مد و فشن در هر کجا متوجه این طرز لباس پوشی شد. همین بود که در یکی از سفرهای اروپایی، حامد کرزی به عنوان شیک پوش‌ترین رئیس جمهور معرفی شد، تصاویر زیادی از لباس حامد کرزی در تلویزیون‌ها و شبکه‌های اجتماعی پخش شد و بسیاری از مردم، سلیقه‌ی لباس پوشی حامد کرزی را ستایش کردند. شهرت بی‌سابقه‌ی این عبای پرنیانی، الهام بخش طراحان مد و لباس در داخل و خارج افغانستان شد و لباس‌های زنانه و مردانه زیادی با الهام از این عبای محلی، طراحی شده و در خانه‌های مد و شیک پوشی به نمایش گذاشته شد.

در سال ۲۰۰۴، مجله مد "اسکوایر" حامد کرزی را با این عبای پرنیانی به عنوان شیک پوش‌ترین رئیس جمهور جهان شناخت، سپس در سال ۲۰۱۵، موزه ملی بریتانیا تصمیم گرفت عبای حامد کرزی را در موزه بریتانیا در لندن به نمایش گذارد.

 

البته عبای پرنیانی حامد کرزی، که رنگ آن به صورت معمول سبر و ارغوانی است، به عنوان یکی از مشهورترین لباس‌های فاخر و دیرینه  شمال افغانستان به شمار می‌رود. این لباس محلی که در افغانستان بیشتر به عنوان چپن ابریشمی یاد می‌شود، از حریر درست می‌شود و پارچه  آن به صورت دستباف در کارخانه‌های کوچک سنتی تهیه می‌شود.

 در گذشته اغلب  اعیان و ثروتمندان در استان‌های شمال افغانستان به ویژه در استان بلخ (مزار شریف) این عبای گران‌بها را در مجالس و محافل مهم می‌پوشیدند. سپس این پوشش مجلل و با شکوه در سراسر افغانستان رواج یافت و بزرگسالان پایتخت بیشتر به پوشیدن آن روی آوردند؛ تا این که این عبای پرنیانی تبدیل به لباس نمادین و سنتی افغانستان شد.

اما پوشیدن این لباس محلی شیک توسط حامد کرزی در مدت بیش از ۱۳سال دوره ریاست جمهوری به این عبای پرنیانی شهرت جهانی داد، طوری که در این اواخر نام این لباس با نام حامد کرزی پیوند خورده است و بسیاری آن را به نام عبا "چپن" کرزی می‌شناسند. در برخی از محافل و نمایشگاه‌های بین‌المللی، مردم با پوشیدن کلاه و عبایی که شبیه به کلاه پوست و عبای پرنیانی حامد کرزی است؛ عکس‌های یادگاری می‌گیرند.

البته کلاهی که حامد کرزی می‌پوشد نیز یکی از کلاه‌های گران‌بها و سنتی افغانستان است. این کلاه که از پوست بره نوزاد درست می‌شود، در افغانستان به نام کلاه پوست و یا "قره قلی" یاد می‌شود. در گذشته که پوشیدن سر، یک رواج و عادت عمومی بود، بزرگان و کهنسالان بیشتر از این کلاه استفاده می‌کردند. اما از آنجا که این کلاه از پوست بره نوزاد درست می‌شود و این نوزاد قشنگ را قربانی مد و زیبایی می‌کند، اغلب مردم به منظور حمایت از حقوق جانوران، از پوشیدن این نوع کلاه خودداری می‌کنند و همین امر باعث شده است که این کلاه نتواند راهی به درون ویترین‌های مد و فانتزی پیدا کند.