ادامه درگیری‌ها با ایران بر سر غرامت سرنگونی هواپیمای اوکراینی

نماینده ایران در سازمان ملل متحد، درخواست چهار کشور برای مذاکرات مشترک درمورد این مسئله را «بی‌پایه و بدون هیچ تاثیری بر ایران» دانست

در ادامه درگیری میان جمهوری اسلامی ایران و چهار کشور کانادا، سوئد، اوکراین و بریتانیا برسر پرداخت غرامت به‌دلیل سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراینی در سال ۱۳۹۸، مجید تخت‌روانچی، سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد، درخواست این چهار کشور برای مذاکرات مشترک درمورد این مسئله را «بی‌پایه و بدون هیچ تاثیری بر ایران» دانست.

بامداد ۱۸ دی‌ ۱۳۹۸ (هشتم ژانویه سال ۲۰۲۰)، پرواز شماره ۷۵۲ خطوط هوایی بین‌المللی اوکراین دقایقی پس از برخاستن از فرودگاه، با شلیک دو موشک پدافند سپاه پاسداران در نزدیکی تهران سرنگون شد و تمام ۱۷۶ سرنشین آن کشته شدند. پس از سرنگونی این هواپیما، جمهوری اسلامی ایران تا سه روز، برخورد موشک به این هواپیمای مسافربری را تکذیب می‌کرد‌ اما در نهایت، زیر فشارهای بین‌المللی و رسانه‌ای، ناگزیر به اعتراف شد.

در میان کشته‌شدگان سقوط هواپیمای اوکراینی شهروندانی از کشورهای کانادا، سوئد، اوکراین و بریتانیا هم بودند و این چهار کشور با تشکیل «گروه بین‌المللی هماهنگی و پاسخگویی برای قربانیان پرواز پی‌اس۷۵۲» پاسخگو کردن تهران در قبال سرنگونی این هواپیما و پرداخت غرامت به بازماندگان را دنبال می‌کنند. 

وزیران امور خارجه این چهار کشور، ۱۶ دی‌ماه ۱۴۰۰، در بیانیه‌ای اعلام کردند که جمهوری اسلامی ایران ششم دی‌ماه (۲۷ دسامبر) در «پاسخی صریح» به آن‌ها اعلام کرده است که «به مذاکره با این گروه نیازی نمی‌بیند» و هرگونه مذاکره بیشتر درمورد تقاضای جمعی برای غرامت را رد کرده است.

«گروه بین‌المللی هماهنگی و پاسخگویی برای قربانیان پرواز پی‌اس۷۵۲» در بیانیه‌ای که برای آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، ارسال شد، تاکید کرده بود که موضوع غرامت باید به‌طور جمعی مورد بررسی قرار گیرد «تا با همه قربانیان به‌طور عادلانه و برابر رفتار شود».

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

آن‌ها امتناع ایران از مذاکره با گروه هماهنگی را زیر پا گذاشتن مسئولیت‌های حقوقی بین‌المللی دانستند و اعلام کردند که پس از دو سال تلاش‌های متعدد برای حل مسئله غرامت از طریق مذاکره، به این نتیجه رسیده‌اند که تلاش‌های بیشتر «بی‌فایده» است و چهار کشور «اکنون بر اقدام‌های بعدی برای حل این موضوع مطابق با قوانین بین‌المللی تمرکز خواهند کرد».

حالا پس از یک ماه، در نامه‌ای که دبیرکل سازمان ملل متحد روز پنجشنبه، ۲۱ بهمن‌ماه، در اختیار کشورها گذاشت، نماینده دائم ایران در این سازمان به بیانیه پیشین چهار کشور گروه هماهنگی پاسخ داده و تاکید کرده است که درخواست آن‌ها برای مذاکرات مشترک، «بی‌پایه» است و «هیچ تاثیری بر ایران» ندارد.

در این نامه آمده است: «ایران پیش‌تر پیشنهاد مذاکره دوجانبه با هریک از چهار کشور را داده بود و بار دیگر تمایل خود را برای انجام مذاکرات دوجانبه بیشتر با کانادا، سوئد، اوکراین و بریتانیا ابراز می‌کند.»

مجید تخت‌روانچی این موضوع را «مسخره» دانسته که چهار دولت بدون شرکت در مذاکرات دوجانبه، «به این نتیجه رسیده‌اند هرگونه تلاش برای مذاکره با ایران بیهوده است».

او در نامه خود همچنین افزوده که ایران در سه دور مذاکرات دوجانبه با اوکراین (ژوئیه ۲۰۲۰ و ژوئن ۲۰۲۱ در کی‌یف و اکتبر ۲۰۲۰ در تهران) شرکت کرده و مدعی شده که آن کشور «همه اقدام‌های ممکن را برای انجام تعهدهای داخلی و بین‌المللی خود انجام داده است».

وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران یک روز پس از صدور بیانیه چهار کشور در دی‌ماه، با انتشار بیانیه‌ای، مدعی شد که نهادهای مرتبط در آن کشور طبق قوانین داخلی و تعهدهای بین‌المللی به وظایف و تکالیف خود در ارتباط با سرنگونی هواپیمای اوکراینی، عمل کرده‌اند و تهران برای گفت‌وگوهای دوجانبه با کشورهای ذی‌نفع در این پرونده آماده است.

جمهوری اسلامی درحالی مدعی انجام تعهدهای بین‌المللی است که از سرنگونی هواپیما به‌عنوان «سانحه» یاد می‌کند، عامل سرنگونی آن را «خطای انسانی» عنوان کرده و تنها دو جلسه دادگاه برای محاکمه ده افسر رده‌پایین دخیل در موضوع برگزار کرده است. خانواده‌های جان‌باختگان، این دادگاه‌ها را نمایشی دانشته و خواهان معرفی و محاکمه عاملان اصلی و رده‌بالای سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراینی شده‌اند.