گروهی از برجسته‌ترین کارشناسان هسته‌ای جهان در گزارشی که سه‌شنبه ۹ سپتامبر (۱۸ شهریور) منتشر شد، اعلام کردند که جمهوری اسلامی دیگر مسیر قابل شناسایی برای تولید اورانیوم با غنای تسلیحاتی در اختیار ندارد.
این ارزیابی نتیجه حملات هوایی آمریکا موسوم به «عملیات چکش نیمه‌شب» (Operation Midnight Hammer) در چند روز پایانی جنگ ۱۲ روزه اسرائیل با جمهوری اسلامی است که تاسیسات اصلی غنی‌سازی فردو، نطنز و اصفهان را هدف قرار داد. براساس این گزارش و به گفته کارشناسان، نزدیک به ۲۲ هزار سانتریفیوژ فعال جمهوری اسلامی یا نابود شده‌اند یا از کار افتاده‌اند.
بر اساس گزارش موسسه «علوم و امنیت بین‌الملل» (ISIS) که بر پایه داده‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تنظیم شده، برای نخستین‌بار در ۱۵ سال گذشته امکان برآورد «زمان گریز» جمهوری اسلامی به سمت اورانیوم با غنای تسلیحاتی وجود ندارد. کارشناسان تاکید کرده‌اند که «هیچ مسیر قابل شناسایی برای تولید اورانیوم تسلیحاتی در تاسیسات سانتریفیوژ ایران باقی نمانده است.»
تخریب گسترده و ابهام درباره ذخایر
در متن گزارش آمده است: «این حملات علاوه بر تخریب شدید توانایی غنی‌سازی، به ظرفیت ایران برای ساخت سلاح هسته‌ای نیز آسیب عظیمی وارد کرده است.»
به نوشته این موسسه، هرگونه برآورد از توان بالقوه جمهوری اسلامی برای تولید اورانیوم تسلیحاتی مستلزم گمانه‌زنی درباره سانتریفیوژهایی است که شاید پیش‌تر ساخته اما هنوز نصب نشده‌اند، یا درباره ذخایر اورانیوم با غنای ۵، ۲۰ یا ۶۰ درصد که ممکن است موجود باشد.
هرچند گزارش احتمال انتقال بخشی از ذخایر اورانیوم غنی‌شده از سایت‌های فردو، اصفهان یا نطنز را به‌طور کامل رد نمی‌کند، اما تاکید دارد که «هیچ نشانه‌ای مبنی بر انتقال این ذخایر به خارج از این سه مرکز وجود ندارد.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
به دنبال انتشار این گزارش، کاخ سفید با تاکید بر موفقیت عملیات، آن را نقطه عطفی در مهار برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی دانست.
«آنا کلی»، معاون سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید، در بیانیه‌ای گفت: «همان‌طور که رئیس‌جمهور، مقامات امنیت ملی و کارشناسان بارها تاکید کرده‌اند، عملیات چکش نیمه‌شب توانمندی هسته‌ای ایران را کاملا نابود کرد. جهان به دلیل اقدام قاطع رئیس‌جمهور ترامپ و اجرای بی‌نقص ارتش آمریکا، امروز امن‌تر است.»
رهبری این بررسی را دیوید آلبرایت، پژوهشگر و کارشناس برجسته سلاح‌های هسته‌ای در موسسه علوم و امنیت بین‌الملل، برعهده داشته است. با این حال، تیم تحقیق خاطرنشان کرده که اخراج بازرسان آژانس توسط ایران باعث ایجاد خلاء اطلاعاتی در ماه‌های اخیر شده است.
نبود داده‌های تازه موجب شده برخی عدم قطعیت‌ها همچنان باقی بماند، اما اجماع عمومی نهادهای بین‌المللی و دولت‌ها این است که «خسارت واردشده به سایت‌های غنی‌سازی جمهوری اسلامی بسیار سنگین بوده و بازسازی آن احتمالا سال‌ها طول خواهد کشید.»
