با استقرار ۱۰۰هزار سرباز روس در نزدیکی مرز اوکراین، نگرانی بابت تصمیم [احتمالی] ولادیمیر پوتین برای تهاجم به این کشور افزایش می‌یابد.

این خطر هشت سال پس از الحاق کریمه به خاک روسیه بروز کرده است که موجب برخورد در منطقه دونباس واقع در شرق اوکراین شد. برخوردهای نه‌چندان شدید میان کیف و جدایی‌طلبان در این منطقه که بیش از ۱۴ هزار قربانی برجای گذاشته است، همچنان جریان دارد.  

هرچند دولت‌های غربی امیدوارند بتوانند خطر جنگ در منطقه را برطرف کنند، اما مذاکرات میان کرملین و ناتو هیچ پیشرفتی نداشته است؛ بنابراین در شرایط کنونی سیر وقایع آینده به‌هیچ‌وجه روشن نیست. 

آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا در هفته جاری به اروپا سفر کرد تا شاید بتواند اوضاع را آرام کند. او به دنبال ملاقات با ولدومیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین و دیگر متحدان [آمریکا] در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه، با همتای روس خود روز جمعه گفت‌وگو خواهد کرد.

اما روز چهارشنبه، بایدن در کاخ سفید با لحنی بدبینانه خطاب به گزارشگران گفت: به‌احتمال‌قوی [روسیه به اوکراین] حمله خواهد کرد.

او ضمن اشاره به آقای پوتین گفت: «حدس من این است که او وارد [اوکراین] خواهد شد. باید کاری بکند.» 

بایدن هشدار داد که اگر چنین چیزی رخ دهد، مسکو «بهای جدی و سنگینی خواهد پرداخت» که شامل یک‌رشته تحریم خواهد بود.

اما تحلیلگران معتقدند بعید است این‌گونه تهدیدها رژیم پوتین را که در سال‌های اخیر تلاش کرده است اقتصاد روسیه در مقابل تحریم‌ها «مقاوم» شود، منصرف کند.

این موضع‌گیری به دنبال تلاش آقای پوتین برای اصلاح شرایطی است که به گمان او از گسترش ناتو به کشورهایی مانند اوکراین که زمانی تحت حکومت روسیه بود، ناشی می‌شود.

با توجه به نظرسنجی‌هایی که نشان می‌دهد اکثریت مردم اوکراین عضویت کشورشان در ناتو را می‌خواهند، کرملین خواهان آن است که غرب قول بدهد اوکراین هرگز به پیمان آتلانتیک شمالی نخواهد پیوست. این چیزی است که ناتو آن را رد کرده است.

آقای پوتین تابستان گذشته افکار خود را در مورد اوکراین  و رابطه‌اش با روسیه در یک مقاله پنج هزار کلمه‌ای منتشر کرد.

این نظریه که عنوان آن «در باب اتحاد تاریخی روسیه و اوکراین» است، به گفته آندرس آسلوند، عضو ارشد «فری ورلد فوروم» استکهلم «یک گام مانده به اعلام جنگ» است.

رئیس‌جمهوری روسیه ضمن اشاره به اینکه روسیه «به غارت برده شده» ادعای خود را تکرار کرده است که روس‌ها و اوکراینی‌ها «یک ملت‌اند».

او در جایی دیگر از این مقاله تهدیدهای علنی‌تری علیه کیف می‌کند و می‌نویسد: «اطمینان دارم که حق حاکمیت حقیقی اوکراین تنها در شراکت با روسیه ممکن است.»

چند ماه پس از انتشار این مقاله، آقای پوتین ده‌ها هزار سرباز ارتش روسیه را به‌سوی اوکراین روانه کرد و اکنون حضور نظامی روسیه در منطقه را با اعزام سربازان بیشتری به بلاروس برای شرکت در یک مانور نظامی مشترک در اواخر ماه جاری،  گسترش می‌دهد.

وزارت دفاع اوکراین می‌گوید در حال حاضر ۱۲۷هزار نفر از کارکنان ارتش روسیه که ۲۱ هزار نفر آن‌ها یک بخش از واحدهای هوایی و دریایی محسوب می‌شوند، در نزدیکی مرز اوکراین مستقر شده‌اند. 

اخیرا بریتانیا و آمریکا حمایت‌های نظامی در اختیار اوکراین گذاشته‌اند. در اوایل هفته جاری بریتانیا تعدادی جنگ‌افزارهای هوایی ضدتانک به اوکراین ارسال کرد.

اما با توجه به شکاف عمیق میان قوای نظامی طرفین احتمالی مخاصمه، این‌گونه اقدامات برای کیف که با خطر تهاجم روسیه روبه‌رو است، دلگرمی چندانی نیست. در حالی‌که اوکراین تنها کمتر از ۲۵۰ هزار سرباز دارد و امیدوار است ۱۳۰هزار نفر دیگر به ارتشش بپیوندند، روسیه حدود یک‌میلیون نفر در اختیار دارد و از ابزارهای بسیار پیشرفته‌تر و فراوان‌تر نظامی نیز برخوردار است.

وادیم پریستایکو، سفیر اوکراین در بریتانیا در اشاره به عدم تعادل [قدرت] میان دو ارتش می‌گوید، جای تاسف است که این کشور عضو ناتو نیست.

او گفت: «ما عضوی از این خانواده نیستیم و به‌تنهایی در مقابل بزرگ‌ترین ارتش اروپا قرار گرفته‌ایم.»

مقام‌های روسیه بارها قصد تهاجم [به اوکراین] را تکذیب کرده‌اند. باوجوداین، مسکو نیروهای خود را به خاطر آنچه مانورهای نظامی مشترک با بلاروس خوانده در این کشور مستقر کرده است که گزینه حمله از شمال، شرق و جنوب به همسایه‌اش اوکراین را فراهم می‌کند. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین در هفته جاری گفت که سلاح‌های غربی که به اوکراین تحویل می‌شود، مانورهای نظامی و نیز پرواز هواپیماهای ناتو عامل افزایش تنش در اطراف اوکراین است. 

روز پنجشنبه گذشته بیش از‌‌۱۰تارنمای دولتی اوکراین هک شدند. وزارت خارجه این کشور اعلام کرد هنوز برای تعیین عامل این حمله‌های سایبری زود است، اما افزود که «حمله‌های سایبری روسیه علیه اوکراین سابقه‌ای طولانی دارد.»   

هکرها روی تارنماهایی که هک و فلج کرده بودند پیامی شوم با این مضمون برجای گذاشتند که «اوکراینی‌ها! تمام اطلاعات شخصی شما روی شبکه عمومی قرار گرفته است. تمام داده‌های روی کامپیوتر نابود شده است و امکان احیای آن وجود ندارد.»

این پیام می‌افزاید: «تمام اطلاعات مربوط به شما علنی شده است، بترسید و انتظار بدترین [سناریو] را داشته باشید. این برای گذشته، حال و آینده شما است.»