وحید حیدری بعدازظهر جمعه، دهم دی (۳۱ دسامبر)، به همان دکان سلمانی رفت که از ۱۵ سال پیش بدین‌سو، برای اصلاح موی و تراشیدن ریش به آن مراجعه می‌کرد. او که مردی جوان، مرتب و خوش‌سلیقه است، تصمیم داشت علی‌رغم مشکلاتی که برای کار و زندگی‌اش پیش‌ آمده است، خود را برای سالی دیگر آماده کند. او کارمند یک نهاد خصوصی است و خودش هم یک شرکت کوچک پرورش گل و گیاه در مزارشریف دارد.

هنگامی که وحید حیدری روی صندلی سلمانی نشست، نبی، دوست قدیمی‌اش، که آرایشگر است، پیش از دست بردن به قیچی و وسایل اصلاح، به وحید تذکر داد که نمی‌تواند مانند گذشته به میل او عمل کند. وحید از این حرف نبی متعجب شد و تصور کرد که ممکن است این یک شوخی دوستانه باشد اما نبی به وحید توضیح داد که ساعتی قبل که برای ادای نماز جمعه به مسجد رفته بود، شنید که ملای مسجد که از افراد طالبان است، به همه شرکت‌کنندگان اعلام کرد که در ادامه اسلامی‌سازی جامعه، ظاهر مردان و زنان نیز باید با توجه به سنت‌های مورد تایید اسلام آراسته و پیراسته شود.

ملای مسجد گفته بود که مردان باید از اصلاح موی سر به شیوه رایج در کشورهای غربی خودداری کنند و زنان باید کاملا پوشیده باشند و ریش مردان به هیچ وجه تراشیده نشود. این ملا هشدار داد که با متخلفان به شدت برخورد خواهد شد.

به این ترتیب، پس از ۱۵ سال، نبی برای نخستین بار از تراشیدن ریش وحید حیدری خودداری کرد و موهایش را نیز به شکلی ساده و یکدست کوتاه کرد.

وحید حیدری به ایندیپندنت فارسی گفت که سلمانی‌های مردانه با ترس و اضطراب موی مردان را اصلاح می‌کنند چون ممکن است ماموران امر به معروف طالبان آنان را به اتهام نقض دستورهای وضع شده شکنجه یا جریمه کنند. تا پیش از اعمال قوانین سختگیرانه طالبان، در سلمانی‌های مردانه بابت تراشیدن ریش جداگانه پول می‌گرفتند اما طالبان اخذ این مبلغ را حرام اعلام کرد و به آن‌ها دستور داد که از تراشیدن ریش خودداری کنند.

طالبان اقدام‌های خود در مورد اعمال محدودیت بر نوع پوشش و آرایش زنان و مردان را به سنت‌های رایج در اسلام و دستورهای قرآن ارجاع می‌دهند، در حالی که این اقدام‌ها با واکنش مردم به ویژه جوانان مواجه شده‌ است.

وحید حیدری می‌گوید: «در متون دینی و به‌ویژه در قرآن، در مورد اندازه ریش و نوع آرایش مردان هیچ آیه‌ای نازل نشده است. این دستورها را خود طالبان، بر اساس سلیقه خودشان، وضع می‌کنند. نوع آرایش و گذاشتن یا تراشیدن ریش جزو مسائل شخصی است و نباید در این موارد مداخله شود.»

حیدری افزود که شمار زیادی از اعضای طالبان که به نام اسلام مردم را به رعایت قوانین سخت‌گیرانه وادار می‌کنند، خود در هیچ زمینه‌ای، به‌ویژه در متون دینی، دانش و تخصصی ندارند.

غفور ابراهیم، یک خبرنگار محلی در کابل، هم گفت که طالبان در مورد شیوه کوتاه کردن موی مردان دستور کتبی صادر نکرده‌اند، چون با این کار ممکن است موجی از انتقاد علیه آنان در رسانه‌ها راه بیفتد، اما ماموران این گروه، دستورهای سختگیرانه خود در مورد اصلاح مو و پرهیز از تراشیدن ریش را شفاهی به آرایشگران ابلاغ می‌کنند و به ملاها هم دستور داده‌اند که در تجمع‌های مردمی درباره این موارد صحبت کنند.

به گفته غفور ابراهیم، «وزیر امر به معروف طالبان در مورد یکسری موارد اعلامیه و دستور کتبی صادر می‌کند، اما در مورد مسائلی که ممکن است واکنش تند مردم را به همراه داشته باشند، به مامورانش دستور می‌دهد که شفاهی به مردم ابلاغ کنند.»

ابراهیم روایت می‌کند چندی قبل که برای دیدار با خانواده‌اش به فیض‌آباد در مرکز بدخشان سفر کرده، با رفتار خشونت‌بار و توهین‌آمیز طالبان مواجه شده است. افراد طالبان قد تارهای ریش ابراهیم را بررسی کردند و به او دستور دادند که از این پس، اگر خواست به بدخشان سفر کند، باید ظاهرش را مطابق سنت‌های اسلام بیاراید. ابراهیم گفت: «از آن روز تاکنون، هر گاه بیرون از خانه می‌روم، ماسک می‌زنم و کلاه می‌پوشم تا ریشم را که همیشه می‌تراشم و موهایم را که بلند می‌گذارم، توجه طالبان را جلب نکند.»

در اوایل نوامبر، شماری از اهالی استان‌های ارزگان، زابل و هلمند در جنوب افغانستان به رسانه‌ها گفتند که طالبان به سلمانی‌ها دستور داده‌اند که موی مردان را به شیوه «استایلی و غربی» کوتاه نکنند و حق ندارند ریش کسی را بتراشند. این دستورهای طالبان در هر شهر و روستا متفاوت است، اما آنچه در سراسر افغانستان جریان دارد، تلاش روزافزون طالبان برای مداخله در حوزه خصوصی افراد است.

شهرام ربانی، ساکن کابل، که با همسر و دو کودک خردسالش به ایران گریخته و در اصفهان زندگی می‌کند، تا اواخر ژوییه در شهر کابل یک سلمانی مجهز و پرمشتری را مدیریت می‌کرد. شهرام در مغازه‌اش پذیرای دختران و پسران بود و ضمن خدمات آرایشی و پیرایشی، خدمات خال‌کوبی هم ارائه می‌داد.

شهرام می‌گوید اواخر ژوییه و قبل از اینکه دولت پیشین افغانستان فرو بپاشد، ماموران مخفی طالبان به او هشدار دادند که مغازه‌‎اش را ببندد، چون کار او به ترویج فحشا در میان جوانان منجر می‌شود. شهرام افزود: «طالبان به من هشدار دادند که اگر مغازه‌ام را نبندم، آن را منفجر خواهند کرد.» شهرام هم پیش از رسیدن طالبان به کابل، مغازه‌اش را بست و به ایران گریخت: «پس از آنکه من به ایران فرار کردم، افراد طالبان چند تن از دوستانم را که بر بدنشان خال‌کوبی داشتند، شکنجه کردند. طالبان قسمت‌های بدن آنان را که خال‌کوبی داشت، با چاقو زخمی کردند.»

آخرین دستورهای وزارت امر به معروف طالبان در مورد منع تراشیدن ریش، بریدن سر مانکن‌ها در مغازه‌ها، منع سفر زنان به‌تنهایی، مسدود شدن حمام‌های زنانه، منع کیسه کشیدن برای مردان در حمام‌ها و خودداری از اصلاح موی سر به شیوه‌ای که خود افراد دوست دارند، واکنش‌های زیادی در میان مردم افغانستان برانگیخته است. این فرمان‌ها مردم را به یاد مقررات سختگیرانه دولت نخست طالبان در سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ میلادی می‌اندازند؛ زمانی که ملا عمر حتی عکس گرفتن را هم حرام می‌دانست.