زنان، صدای جاری اعتراض در افغانستان

زنان معترض نه در فساد دولت پیشین افغانستان سهمی داشتند و نه به دنبال مشهور شدن هستند

زنان معترض در خیابان‌های مرکزی کابل و در مقابل دوربین‌ها، شعارهایی چون «نان، کار، آزادی» سر دادند - MOHD RASFAN / AFP

روز سه‌شنبه، هفتم دی‌ماه، ده‌ها تن از زنان معترض، با تجمع مقابل اداره امر به معروف طالبان در مرکز کابل، به جنایت‌ها و ستم دولت انحصاری و قومی این گروه اعتراض کردند و از کشورهای جهان خواستند دولت طالبان را به رسمیت نشناسند.

این چهلمین اعتراض در دوره چهار ماهه سلطه طالبان بر افغانستان است. یکی از زنان معترض، به زبان اشاره حرف زد و تلاش کرد پیام خود درباره لزوم خودداری کشورهای جهان از به رسمیت شناختن دولت طالبان، کشتار مردم به دست این عوامل گروه و اعمال محدودیت‌‌های فراوان بر زندگی و کار و زنان در افغانستان را به گوش همه برساند.

زنان معترض در خیابان‌های مرکزی کابل و در مقابل دوربین‌ها، شعارهایی چون «نان، کار، آزادی»، «ما صدای مردم گرسنه‌ایم» و «ما زنان بیداریم، از تبعیض بیزاریم» سر دادند. حدود نیم ساعت پس از تجمع زنان در محل و حضور خبرنگاران برای پوشش این تجمع، افراد مسلح طالبان به این محل آمدند و با شلیک هوایی، زنان معترض را پراکنده کردند.

ندیمه اسدی، یکی از شرکت‌کنندگان در تجمع اعتراضی، به  ایندیپندنت فارسی گفت که در نتیجه تیراندازی و تلاش طالبان برای پراکندن زنان، یکی از زنان معترض زخمی شده است. به گفته خانم اسدی، اعتراض روز سه‌شنبه زنان در کابل مانند بقیه اعتراض‌ها، با تیراندازی طالبان سرکوب شده است.

در ویدیوهای منتشر شده از این  تجمع اعتراضی، دیده می‌شود که افراد مسلح طالبان، زنان را محاصره کرده‌اند و با تهدید اسلحه تلاش می‌کنند از ادامه حرکت آنان جلوگیری کنند. در بیشتر از چهار ماهی که از سلطه طالبان بر افغانستان می‌گذرد، به‌جز تجمع‌های هواداران طالبان، هر تجمع اعتراضی دیگری با اسلحه و تهدید سرکوب شده است.

ساعتی پس از سرکوب این تجمع اعتراضی که «حرکت خودجوش زنان مبارز افغانستان» راه‌اندازی کرده بود، گروه دیگری از زنان برای ادامه اعتراض به خیابان آمدند. طالبان تجمع دوم را نیز به‌سرعت سرکوب کردند. افراد طالبان ۱۱ خبرنگار و تصویربردار رسانه‌ها را که برای پوشش این تجمع حضور یافتند، به مدت دو ساعت بازداشت کردند. آن‌ها دوربین‌ها و تلفن همراه این خبرنگاران را بازرسی و همه عکس‌ها و ویدیوهای مربوط به تجمع اعتراضی را حذف کردند و در جریان بازداشت، شماری از خبرنگاران کتک زدند. سازمان گزارشگران بدون مرز در توییتی، بازداشت این ۱۱ خبرنگار و تصویربردار را محکوم کرد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

اعتراض‌های زنان در کابل در حالی برگزار می‌شود که در یک هفته اخیر، وزارت امر به معروف طالبان، مقررات سختگیرانه و تبعیض‌آمیز جدیدی را بر کار و زندگی روزمره زنان و مردان در افغانستان وضع کرده است. تعطیلی حمام‌های عمومی زنانه و مردانه، بسته شدن استخرها، منع سفر زنان به‌تنهایی و منع تراشیدن یا کوتاه کردن ریش مردان در سراسر افغانستان، از جمله مقررات جدید طالبان‌اند.

با وجودی اعتراض‌های مداوم زنان به اقدام‌ها و مقررات طالبان در شهرهای مختلف افغانستان به‌ویژه کابل، مزارشریف، هرات و پنجشیر در چهار ماه گذشته، این گروه بی‌‌توجه به این اعتراض‌ها، همچنان در تلاش برای محدود کردن فعالیت‌های روزمره مردم است.

عارفه بتول فاطمی، از برگزارکنندگان تجمع‌های اعتراضی زنان در کابل، به ایندیپندنت فارسی گفت: «هرچند طالبان بی‌توجه به اعتراض‌های مردم و به‌ویژه زنان، برای زندگی مردم محدودیت‌هایی وضع می‌کند، اعتراض زنان تنها صدای جاری در افغانستان است و اگر این اعتراض‌ها نبود، اوضاع بدتر و خفقان بیشتر بود.»

خانم فاطمی افزود: «طالبان به همان اندیشه‌های ۲۵ سال قبل معتقدند. من با یقین و باور کامل به شما می‌گویم که طالبان هیچ تغییری نکرده‌اند و دیدگاهشان درباره به زنان خیلی تندروتر از قبل است. با وجود این، اعتراض‌های ما تاثیر زیادی بر عملکرد طالبان داشته است؛ اگر اعتراض‌های ما نبود، شاید امروز هیچ زنی نمی‌توانست بدون برقع از خانه خارج شود.»

به باور فاطمی، واگذار نشدن کرسی افغانستان در سازمان ملل به طالبان و خودداری کشورهای جهان از به رسمیت شناختن طالبان در چهار ماه گذشته، از برجسته‌ترین نتایج اعتراض‌ها در داخل و خارج افغانستان است.

او در مورد اقدام‌های تبعیض‌آمیز طالبان در مواجهه زنان و اعمال محدودیت‌ها بر زندگی مردم گفت: «طالبان هوشیارانه عمل می‌کنند. یک دستور را صادر می‌کنند تا ببینند واکنش‌ مردم به آن چیست. این روش طالبان برای سنجش میزان واکنش و شیوه عملکرد مردم در مورد محدودیت‌ها است. اگر سکوت کنیم، اوضاع بدتر می‌شود. در استان‌ها و شهرهایی که هیچ اعتراضی وجود ندارد، اوضاع بسیار خفقان‌آور و محدود است.»

در روزهای یک‎شنبه و دوشنبه، اعتراض‌های گسترده‌ای هم در پنجشیر به راه افتاد که بخشی از آن اعتراض‌ها را یک زن رهبری کرد. حضور یک زن در تجمعی از مردان معترض که شعارهای «مرگ بر طالبان»، «زنده‌باد احمد مسعود» و «بیگانه را نمی‌خواهیم» سر می‌دادند، در افغانستان و به‌ویژه در شهرهای کوچک اتفاق نادری است.

آنچه در اعتراض‌های چهار ماه اخیر در افغانستان مشاهده شد، این است که سلطه طالبان بر افغانستان و فجایع اجتماعی و سیاسی که به راه افتاده، با خود تغییر بزرگی نیز به همراه داشته است. با تسلط طالبان بر افغانستان، تقریبا تمام چهره‌های سرشناس مدنی، رسانه‌ای، سیاسی و دولتی افغانستان را ترک کردند و کسانی که در داخل مانده‌اند هم جرات ندارند آفتابی شوند؛ اما زنانی که به خیابان‌ها می‌آیند، در ۲۰ سال گذشته، در دولت، پروژه‌های مدنی تحت حمایت سفارتخانه‌ها و سازمان‌های حقوق بشری هیچ سهمی نداشتند. این زنان بیشتر در ساختارهای آموزشی از جمله مدارس و دانشگاه‌ها کار می‌کردند و حالا به از دست رفتن بخشی از زندگی خود، معترض‌اند.

اعتراض‌های چهار ماه گذشته در افغانستان به رهبری زنان که به طور مداوم و بدون پشتوانه سیاسی و مالی و در نبود یک حمایت قانونی، زیر سلطه یک گروه تروریستی و با وجود سرکوب و تهدید فراوان، برگزار می‌شوند، شاید از نادرترین اتفاق‌ها در تاریخ مبارزات مدنی در افغانستان باشند. زنانی که در راس این اعتراض‌ها حضور دارند، نه در فساد و رسوایی‌‎های دولت پیشین افغانستان سهمی داشتند و نه می‌خواهند از این اعتراض‌ها پله‌ای برای رسیدن به قدرت و شهرت بسازند؛ چیزی که در ۲۰ سال گذشته در افغانستان بسیار رواج داشته است.

با تمام خفقان و ترسی که افغانستان را فرا گرفته است، زنان اعتراض می‌کنند و به هر زبانی سخن می‌گویند تا کشورهای جهان از معامله با گروهی که انسان‌ها را از حقوق اساسی خود محروم می‌کنند و بی‌هیچ هراسی جنایت می‌کنند، خودداری ورزند.