صبر طرفهای مذاکره با ایران رو به پایان است و بر اساس یک دیدگاه بدبینانه میتوان گفت که مذاکرات به بنبست خورده است. اما راهکار مذاکره برای بازگشت به توافق هستهای بینالمللی با ایران، همچنان گزینه نخست ایالات متحده و جهان است.
روزنامه هاآرتص در مطلبی به بررسی وضعیت مذاکرات احیای برجام پرداخته است.
این نشریه اسرائیلی در مطلبی تحلیلی مینویسد: هفتمین دور مذاکرات با ایران هفته گذشته در وین بدون نتیجه پایان یافت و علی باقری کنی، رئیس هیئت ایرانی برای رایزنی به خانه فراخوانده شد. شرکتکنندگان در این مذاکرات میگویند که طرفین ممکن است روز جمعه در اتریش یا حداکثر در ٣ ژانویه با یکدیگر دیدار کنند.
اکنون منابع در اسرائیل معتقدند که طرفین به همان توافق اولیه امضا شده در سال ٢٠١٥ موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) باز نخواهند گشت، زیرا دلایل وجودی این توافق، به پایان خود رسیده است.
انتظار میرود ایران بهزودی از آستانهای که بر اساس توافقنامه ٢٠١٥ قرار بود از آن جلوگیری شود، عبور کند. در این شرایط فهرست خواستههای مورد نظر ایران مستلزم بحثهای گستردهتری است. یک مقام دولت ایالات متحده همچنین پایان سه ماهه اول سال ٢٠٢٢ را بهعنوان تاریخی که تصمیمات نهایی گرفته خواهد شد، مشخص کرد.
منابع اسرائیلی بر این باورند که جامعه بینالمللی اکنون با دو راه ممکن روبرو خواهد شد: اولی پایان مذاکرات است که منجر به یک بحران کنترل شده اما طولانی با ایران میشود. چنین وضعیتی ممکن است در نهایت ایران را به میز مذاکره بازگرداند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
راه دوم، توافق موقت در هفتههای آتی بین ایران و قدرتهای جهانی است که شامل تفاهمات جزئی درباره برنامه هستهای تهران است. ایران بهوضوح اعلام کرده است که در حال حاضر با چنین توافقی مخالف است . گزارشهای رسانههای ایران در خصوص پایان دور مذاکرات حاکی از آن است که آنها پیشرفتهای فنی داشتهاند. هیئت روسی همچنین پیام های خوش بینانه ای در مورد پیشرفت در هفته های آینده منتشر کرد. البته مقامات مختلف گفته اند که این پیام ها نشان دهنده شکست مذاکرات تاکنون نیست. بر این اساس، همه شرکتکنندگان در مذاکرات علیه ایران موضع تندی گرفتند و از خواستههای تهران خشمگین شدند. یک مقام آمریکایی در پایان در یک کنفرانس خبری گفت: «فکر میکنم ایرانیها دو هفته پیش، از مواجهه با یک جبهه دیپلماتیک واحد، که بریتانیا، فرانسه و آلمان روسیه و چین را در بر می گرفت،، شگفتزده شدند.»
او افزود: «ایرانیها تاکنون با برداشتن گامهایی که باید در زمینه هستهای بردارند، موافقت نکردهاند و این دلیلی است که ما متوقف شدهایم.»
به گفته وی مقصر پیشرفت ایران در برنامه هستهای دولت ترامپ است که «بهطور یکجانبه و بدون هیچ برنامه یا تصوری از آنچه که بعداً خواهد آمد» از توافق خارج شد.
پس از هفتهها تلاش علنی که شامل دیدار وزرای خارجه و دفاع اسرائیل و همتایان آنها در ایالات متحده و اروپا بود، تلاشهای اسرائیل در روزهای آینده در پشتصحنه خواهد بود. هفته گذشته، بنی گانتز، وزیر دفاع، به محققان ارشد و رؤسای اندیشکدهها درباره موضع اسرائیل در مورد موضوع هستهای توضیح داد.
تعدادی از شرکتکنندگان در این نشستها، از جمله دیوید پترایوس، رئیس سابق سیا، دنیس راس و رابرت ساتلوف روزنامهنگار و مورخ، و همچنین لئون پانتا، وزیر دفاع اسبق ایالات متحده، بیانیه مشترکی صادر کردند و حمایت خود را از مسیر دیپلماتیک اعلام کردند و از جو بایدن خواستند اقداماتی جدی علیه ایران انجام دهد. از جمله پیشنهادات آنها، مانورهای نظامی مشترکی بود که زیرساختهای هستهای ایران را تهدید میکرد و آن را مجبور میکرد تا خواستههای جامعه بینالمللی را برآورده کنند. در این بیانیه به اهمیت آمادهسازی متحدان آمریکا و همچنین تجهیز تأسیسات و داراییهای ایالات متحده در منطقه باقابلیتهای دفاعی پیشرفته برای مقابله با هرگونه اقدام تلافیجویانهای که ایران ممکن است بخواهد انجام دهد، اشاره شده است.
نویسندگان این بیانیه همچنین از ایالات متحده خواستند تا در پاسخ به حمله ایران به پایگاه آمریکایی در سوریه یا حملات به کشتیهای تجاری در خلیج فارس، قاطعانه عمل کند.