نیکاراگوئه روز یکشنبه در حالی انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار می‌کند که سرکوب گسترده مخالفان باعث شده است تردیدی در مورد پیروز این انتخابات نمایشی نباشد: دانیل اورتگای ۷۵ ساله، انقلابی سابق چپ‌گرا که از سال ۲۰۰۷ رئیس‌ جمهوری بوده و این کشور واقع در آمریکای مرکزی را به کشوری استبدادی و خودکامه بدل کرده است. همسر آقای اورتگا، روزاریو موریو، علاوه بر سمت بانوی اول، از سال ۲۰۱۷ معاون رئیس‌ جمهوری نیکاراگوئه نیز بوده است و بخش مهمی از قدرت را در اختیار دارد.

جامعه بین‌المللی و ناظران سیاسی، انتخابات روز یکشنبه را (که در آن علاوه بر رئیس‌ جمهوری، نمایندگان مجلس نیکاراگوئه و نمایندگان این کشور در مجلس آمریکای مرکزی هم انتخاب می‌شوند) رویدادی فرمایشی و بی‌اعتبار می‌دانند. 

آقای اورتگا از رهبران «جبهه آزادی‌بخش ملی ساندنیست» است که در سال ۱۹۶۱ بنیان‌گذاری شد و دست به نبرد مسلحانه با حکومت وقت زد. آقای اورتگا در سال ۱۹۷۹ در انتخاباتی دموکراتیک رئیس‌ جمهوری شد و در سال ۱۹۹۰ پس از شکست در انتخابات، به صورت صلح‌آمیز کنار رفت و تحسین گسترده ناظران را از آن خود کرد. او اما پس از پیروزی مجدد در سال ۲۰۰۷، دست به تحکیم مستبدانه قدرت خود زده است. در شش ماه گذشته اورتگا و همسرش دست به سرکوب گسترده مخالفان زده‌اند و انتظار می‌رود که او روز یکشنبه پیروز اعلام شود تا چهارمین دوره پیاپی ریاست‌جمهوری خود را آغاز کند. 

هفت تن از نامزدهای رقیب اورتگا از ماه مه تا کنون یا زندانی شده‌اند، یا حبس خانگی. بسیاری از منتقدان دولت به کاستاریکا، همسایه جنوبی نیکاراگوئه، یا آمریکا و اروپا گریخته‌اند.

در هفته‌های گذشته بسیاری از روزنامه‌نگاران رسانه‌های مشهور، از جمله چهره‌هایی از شبکه «سی‌ان‌ان»ِ آمریکا، روزنامه لوموند پاریس، روزنامه‌های آمریکایی نیویورک تایمز و واشنگتن پست، رادیو‌ «ان پی آرِ» آمریکا، و روزنامه «ال هرالدو»ی هندوراس، کوشیدند وارد نیکاراگوئه شوند، اما ورود روزنامه‌نگاران خارجی به کشور نیز ممنوع شده است.

رهبران نیکاراگوئه تقریبا با هیچ رسانه‌ای گفت‌وگو نمی‌کنند. به گزارش «واشنگتن پست»، خانم موریو در پاسخ به سوال‌های آن روزنامه تنها با یک ایمیل یک کلمه‌ای پاسخ داد: «گراسیاس!» (به معنی «تشکر» در زبان اسپانیایی.)

انتظار می‌رود نتیجه رسمی انتخابات صبح دوشنبه اعلام شود. تخمین زده می‌شود که اورتگا احتمالا با ۶۰ تا ۷۰ درصد آرا پیروز اعلام می‌شود. کارشناسان می‌گویند اورتگا می‌دانست که اگر انتخابات جدی باشد، احتمال شکست او بالا است. این رهبر خودکامه در ضمن نگران تعقیب قضایی به دلیل نقشش در سرکوب خونین اعتراضات دانشجویی سال ۲۰۱۸ است که در جریان آن صدها نفر کشته شدند.

اورتگا در سال‌های دولت‌داری خود روابط نزدیکی با جمهوری اسلامی هم برقرار کرده است. زمینه آن روابط به دوران ریاست ‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد و تلاشش برای ائتلاف نزدیک با دولت‌های چپ‌گرای آمریکای لاتین بازمی‌گردد، اما در دوران دولت حسن روحانی و ابراهیم رئیسی هم ادامه یافته است. در مرداد ۱۴۰۰ دنیس مونکادا، وزیر امور خارجه نیکاراگوئه، با سفر به تهران با مقامات وزارت خارجه ایران و همتایی خود، جواد ظریف، دیدار کرد. پس از اعلام پیروزی رئیسی در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران، اورتگا از اولین چهره‌هایی بود که به او تبریک گفت. رئیسی ماه گذشته صحبتی تلفنی با اورتگا داشت و به او گفت که سیاست خارجه دولتش «ارتقاء سطح روابط با کشورهای آمریکای لاتین و حوزه کارائیب، از جمله نیکاراگوئه است.»

چند روز پیش، همزمان با سالگرد اشغال سفارت آمریکا در ایران که هر سال ۱۳ آبان به عنوان «روز ملی مبارزه با استکبار جهانی» از سوی حکومت ایران گرامی داشته می‌شود، نشستی در دانشگاه یزد با حضور سفیر نیکاراگوئه در تهران برگزار شد. این نشست که از سوی انجمن اسلامی دانشجویان آن دانشگاه برگزار شده بود، «روایتی متفاوت از کشورهای منطقه آمریکای مرکزی در مورد استکبارستیزی» نام داشت و ایساک لنین براوو، سفیر نیکاراگوئه، در کنار سفیر بولیوی و جمعی از چهره‌های طرفدار حکومت ایران، در آن سخنرانی کرد. آقای لنین براوو در آن نشست گفت: «کشور ایران هم‌اکنون الگوی بسیار خوبی در مبارزه با آمریکا است و انقلاب ما همزمان با انقلاب ایران به وقوع پیوست و وجوه مشترک زیادی دارد.» 

نیکاراگوئه در ضمن به همراه ونزوئلا، فیلیپین، تایلند، و پاکستان، جزو کشورهایی است که خواهان خرید واکسن برکت از ایران شده است. ایران در پروژه‌های تجهیز بنادر نیکاراگوئه نیز شرکت داشته است. 

همزمان با انتخابات روز یکشنبه، چهره‌های اپوزیسیون تبعیدی نیکاراگوئه خواهان حمایت از تلاش برای بازگرداندن دموکراسی به نیکاراگوئه شدند. خِسوس تفل، از کنشگرانی که در ماه ژوئیه به کاستاریکا گریخته است، در گفت‌وگو با روزنامه «گاردین» لندن، انتخابات را «مضحکه» خواند.  او گفت: «آن‌چه امروز در نیکاراگوئه داریم، دیکتاتور و نظام دیکتاتوری است که دارد تک‌تک حقوق ما را پایمال می‌کند. این پیشینه‌ای وحشتناک برای دموکراسی جهانی است. پیامی که می‌فرستد، این است که می‌توان دیکتاتور بود و هیچ عقوبتی هم ندارد. این باعث تشویق سایر دیکتاتورها می‌شود؛ باعث تشویق دشمنان دموکراسی می‌شود.»

آقای تفل از حامیان «اتحاد ملی آبی و سفید» موسوم به «اوناب» است که از سازمان‌دهندگان اصلی جنبش سال ۲۰۱۸ بود. آبی و سفید رنگ‌های پرچم نیکاراگوئه هستند. 

از جمله مخالفان ‌بنام رئیس‌ جمهوری خودکامه، زویلامریکا اورتگا موریو، دخترخوانده آقای اورتگا است. او انتخابات روز یکشنبه را «نوعی واقعیت مجازی» خواند و محکوم کرد. زویلامریکا در سال ۱۹۹۸ اورتگا را متهم به آزار جنسی کرد و به کاستاریکا گریخت. او در گفت‌وگو با رسانه‌ها گفت: «علیه حقیقت جنگ راه انداخته‌اند.»

سرجیو رامیرز، نویسنده تبعیدی و معاون سابق اورتگا که زمانی از حامیان پر و پا قرص جنبش ساندنیستا بود، نیز در گفت‌وگو با مجله «آلفا و اومگا»ی اسپانیا انتخابات را زیر سوال برد و گفت: «دانیل اورتگا تصمیم می‌گیرد که چه تعداد رای به او می‌رسد.»

آقای اورتگا و خانم موریو از سرکوب‌های چند ماه اخیر دفاع کرده‌اند و می‌گویند افرادی که زندانی شده‌اند، مجرمانی بوده‌اند که به میهن خود خیانت کرده‌اند و می‌خواستند با کودتای خارجی دولت ساندنیستا را سرنگون کنند. آقای اورتگا در ماه ژوئن در یکی از سخنرانی‌های نادر عمومی خود، گفت: «ما عقب‌نشینی نخواهیم کرد.»

با این حال، برخی کارشناسان می‌گویند که اورتگا و موریو پس از انتخابات احتمالا خواهند کوشید اوضاع را کمی آرام کنند و در جامعه بین‌المللی برای خود مشروعیت بخرند. احتمال دارد آقای اورتگا حتی پیشنهاد روند «گفت‌وگو» با اپوزیسیون و با جامعه سرمایه‌داران کشور را مطرح کند.

سن خوزه، پایتخت کاستاریکا، که مرکز اصلی تبعیدی‌های نیکاراگوئه است، روز یکشنبه شاهد تظاهرات چند هزار نفره در مخالفت با اورتگا خواهد بود. آنا کیروس، کنشگر فمینیست و از اعضای سابق جنبش ساندنیستا، از جمله سازمان‌دهندگان این تظاهرات است. خانم کیروس که پس از دفاع از جنبش سال ۲۰۱۸ از کشورش تبعید و از او سلب تابعیت شد، گفت مطمئن است که «روزی شاهد تغییر سیاسی در نیکاراگوئه خواهیم بود.» او گفت: «من صبر دارم، امید دارم، و اعتماد دارم.»