زمانی که عربستان سعودی کاسه صبرش از سیاست‌های منفی، عهدشکنی و فریب‌کاری سیاست‌مداران لبنان لبریز شد موضع اخیر خود را در قبال لبنان اتخاذ کرد.

در رابطه با موضع جدید عربستان سعودی در برابر لبنان، مناسب می‌بینم آنچه را که در ۲۲ ژانویه ۲۰۱۱ در روزنامه «الشرق الاوسط» نوشته بودم، در اینجا ذکر کنم. من نوشته بودم: «شاهزاده سعود الفیصل (وزیر پیشین امور خارجه عربستان‌سعودی)  به‌صراحت گفت که ملک عبدالله، پادشاه عربستان سعودی، از میانجی‌گری با سوریه در رابطه با پرونده لبنان در دادگاه بین‌المللی دست برداشته است». پس‌ازآن در بیروت گفته شد که آیا عربستان سعودی از سعد حریری خشمگین است؟ سعودی‌ها در پاسخ گفتند: برادران! توجه کنید؛ شاهزاده سعود‌الفیصل تنها این را گفته است که ملک عبدالله با رئیس‌جمهوری سوریه مستقیم و بدون واسطه صحبت کرده است و زمانی‌که متوجه شد سوریه به آنچه توافق شده است پایبند نیست، از پیگیری موضوع دست کشید. لبنانی‌ها گفتند: آه! یعنی که عربستان سعودی از لبنان دست برداشته است؟ شاهزاده سعود الفیصل پاسخ داد: خیر تنها از میانجی‌گری دست برداشته است.»

«فردا در لبنان به ما سعودی‌ها گفته خواهد شد که چرا از تصمیمی که اتخاذ کرده بودید، عقب‌نشینی کردید؟ به‌این‌ترتیب چرخه سیاست در لبنان در یک دور باطل خواهد افتاد؛ چرا که اوضاع سیاسی در لبنان به گودالی شبیه است که اگر کسی در آن بیفتد، پایین و پایین‌تر کشیده می‌شود. چنانچه در جنگ ۲۰۰۶ زمانی که عربستان سعودی در رابطه با بازیگران این قمار بیانیه صادر کرد، لبنانی‌ها پرسیدند، متن این بیانیه را چه کسی نوشته است؟ گفتیم چه فرقی می‌کند، هر که نوشته کارمند ملک عبدالله است و به دستور او نوشته است. اما سیاست‌مداران لبنانی بازهم به توجیه‌ها و تفسیرهای بی‌ربط ادامه دادند؛ چون آن‌ها به لج بازی خو‌گرفته‌اند و می‌خواهند تنها چیزی را بشنوند که دوست دارند. ازاین‌جهت می‌گوییم نیازی به توضیح نیست که وقت آن فرا رسیده که با لبنانی‌ها با منطق دولت تعامل شود، اگر واکنش منفی نشان دادند و نتوانستند خود را با شرایط یک دولت سازگار کنند، باید بهای آن را بپردازند تا آن‌ها و همسایه‌های‌شان از خواب غفلت بیدار شوند ورنه شعله‌های آتش ناگزیر دامن آن‌ها را خواهد گرفت.»

این بود آنچه در سال ۲۰۱۱ نوشته بودم. حال می‌خواهم بگویم که از آن‌وقت تاکنون چه تغییری در لبنان ایجاد شده است و سیاست‌مداران لبنان در این مدت چه آموخته‌اند؟ واقعیت این است که آن‌ها جز فریب و نیرنگ و سرگردانی در همان دور باطل چیز دیگری نیاموخته‌اند. هرکسی که سیاست عربستان در قبال لبنان را دنبال کرده می‌داند که موضع کنونی عربستان‌سعودی در یک شبانه‌روز پدید نیامده است، بلکه مانند گلوله برفی کوچک بوده است و به مرور زمان کم‌کم بزرگ‌تر شده و به شکل کنونی در آمده است.

عربستان سعودی از دیرباز اعلام کرده است که لبنان اولویت‌اش‌ نیست. این مطلب را سیاست‌مداران لبنان چه کسانی که در آن‌زمان در مسند قدرت بودند و چه کسانی که در بیرون از قدرت قرار داشتند، به گوش خود شنیدند و من شخصا در همان زمان با بسیاری از آن‌ها دراین‌باره گفت‌وگو و مناقشه کردم و به آن‌ها گفتم که موضع عربستان سعودی هم‌چون گلوله برفی در حال بزرگ شدن است، اما آن‌ها توجه نکردند تا این‌که به حالت امروزی رسیدیم.

با این حال برخی‌که خود را هوشیار و زیرک می‌دانند، بر این باورند که می‌توان مشکل را از راه فشار و یا میانجی‌گری بعضی کشورها حل کرد. اما این کار، مشکل را بیشتر می‌کند و دلیل دیگری بر تکرار اشتباهات سیاست‌مداران لبنان می‌تواند باشد؛ اشتباهی که به‌جای بیرون آمدن از گودال در آن بیشتر فرو می‌روند. یک ضرب‌المثل مردمی می‌گوید، برای بیرون آمدن از گودال، نخستین کاری که باید انجام داد، دست کشیدن از کندن است، اما سیاست‌مداران لبنان متاسفانه هم‌چنان به کندن ادامه می‌دهند.

عربستان سعودی دیگر از وعده‌های دروغین رهبران لبنانی و از هدر دادن پول‌هایی که به لبنان کمک کرده، خسته شده است. امروز کار به جایی رسیده است که سازمان تروریستی حزب‌الله در یمن حضور دارند، گروه حوثی‌های یمن تبلیغات خود را از حومه جنوبی بیروت راه می‌اندازد و حزب‌الله مکرر به عربستان سعودی مواد مخدر قاچاق می‌کند.

اما با این وجود بعضی‌ها می‌پرسند، چرا عربستان سعودی با ایران گفت‌وگو می‌کند و با لبنان وارد گفت‌وگو نمی‌شود؟ پاسخ این است که لبنان توسط شبه‌نظامیان حزب‌الله اداره می‌شود و حتی برخی از طرف‌هایی که خواهان ادامه روابط با عربستان سعودی هستند، با حزب‌الله همکاری می‌کنند؛ از این‌رو گفت‌وگو با لبنان کار بیهوده‌ای است که جز اتلاف وقت نتیجه‌ای نخواهد داشت، پس بهتر است که با منبع اصلیِ مشکل گفت‌وگو شود نه با یکی از دنباله‌روهای آن.

خلاصه سخن این‌که موضعی که اکنون عربستان سعودی در برابر لبنان اتخاذ کرده نه مولود امروز است و نه واکنشی فوری به عملکرد کنونی دولت لبنان؛ بلکه این موضع پس‌ازآن اتخاذ شده است که سیاست‌مداران لبنان همواره به سیاست‌های منفی و بیهوده خود ادامه دادند و دست از لجاجت، عهدشکنی و فریب برنداشتند، تا این‌که کاسه صبر عربستان سعودی لبریز شد و اقدام به اتخاذ چنین موضعی کرد.

© Asharq Al-Awsat