زلمای خلیلزاد، نماینده پیشین آمریکا در امور صلح افغانستان، در گفت‌وگو با شبکه «سی بی اس» از دلایل استعفای خود خبر داد. آقای خلیلزاد با برنامه «فیس دِ نیشن» شبکه «سی بی اس» گفت‌وگو کرده است. گفت‌وگوی کامل او روز یکشنبه پخش می‌شود، اما فعلا حدود سه دقیقه از گفته‌های او پخش شده‌اند.
خلیلزاد در این گفت‌وگو در پاسخ به دلیل استعفای خود می‌گوید: «رئیس‌جمهوری پیشین (دونالد ترامپ) از من خواسته بود در مورد خروج نیروهایمان از افغانستان گفت‌وگو کنم و از طالبان در این زمینه تعهد بگیرم. ما اکنون به این دستاورد رسیده‌ایم. طولانی‌ترین جنگ ما تمام شده است و وارد فاز جدیدی شده‌ایم که رسیدگی به مسائل خروج افراد و مسائل بشردوستانه است.»
این دیپلمات آمریکایی گفت که مردم آمریکا «بسیار سخاوتمند هستند» و در فاز جدید به مردم افغانستان کمک بشردوستانه می‌کنند. او گفت، حالا که موضوع افغانستان وارد مرحله جدیدی شده است، زندگی او نیز باید وارد مرحله جدیدی شود.
خلیلزاد با پرسش‌هایی در مورد رابطه طالبان و القاعده نیز مواجه شد. او گفت طالبان توافق کرده‌اند که به القاعده و سایر سازمان‌های تروریستی اجازه «برنامه‌ریزی حملات علیه آمریکا و متحدان» از مناطق تحت سیطره خود ندهند و چون افغانستان اکنون در سیطره این گروه است، چنان اجازه‌ای داده نخواهد شد.
خبرنگار «سی بی اس» اما به گفته‌های ژنرال مارک میلی، رئیس ستاد ارتش آمریکا، اشاره کرد که تاکید کرده است که القاعده و طالبان هنوز رابطه دارند. خلیلزاد در مقابل گفت، باور او این است که القاعده از خاک تحت سیطره طالبان مشغول عملیات انجام آمریکا نیست. او گفت که قرار دادن نام القاعده در توافق آمریکا و طالبان که در زمان دولت ترامپ و پس از مذاکرات هیاتی آمریکایی به رهبری خلیلزاد با تیم طالبان در دوحه به دست آمد، دستاورد بزرگی بوده است. او افزود: «البته که دوست داشتم دستاوردهای بیشتری هم می‌داشتیم و آن‌ها اعضای القاعده را اخراج می‌کردند. اما خودشان می‌گویند بعضی از آن اعضا ده‌ها سال است که در آن کشور هستند. از زمان حملات شوروی آمده بودند و با شهروندان افغانستان ازدواج کرده‌اند و فرزند و نوه دارند. با این حال، ما باید بر آن‌ها فشار بیاوریم تا اقدامات بیشتری انجام دهند.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
از دیگر پرسش‌هایی که در برابر خلیلزاد قرار گرفت، این بود که آیا طالبان از مکان ایمن الظواهری، رهبر القاعده، خبر دارد یا نه. سازمان ملل می‌گوید آقای الظواهری در افغانستان یا حوالی آن است. خلیلزاد گفت در زمان مذاکرات با طالبان، رهبری آن گروه به او گفته‌‌اند که از جایگاه الظواهری خبر ندارند. در پاسخ به این سوال که آیا او حرف آن‌ها را باور می‌کند یا نه، گفت: «بی‌اعتمادی بین ما وجود دارد و نباید حرف‌شان را همین‌طوری بپذیریم.»
بسیاری از مردم افغانستان و ناظران تحولات آن کشور، از زلمای خلیلزاد به دلیل دادن نقش محوری به طالبان و مذاکره مستقیم با آن‌ها از طرف آمریکا، انتقاد می‌کنند. این منتقدان مجموعه اعمال خلیلزاد را، از زمان نقش‌های مهمی که در دولت جورج دبلیو بوش داشت تا امروز، مورد انتقاد قرار می‌دهند و باعث بسیاری از مشکلات افغانستان می‌دانند.
این دیپلمات ۷۰ ساله متولد مزارشریف در خانواده‌ای پشتون و بزرگ‌شده کابل، پایتخت افغانستان، است. او اولین بار در زمان تحصیل دبیرستانی به آمریکا آمد و به عنوان دانش‌آموز مبادله‌ای مدتی در ایالت کالیفرنیا بود. بعدها مدارک لیسانس و فوق‌لیسانس خود را از دانشگاه آمریکایی بیروت گرفت و در همان‌جا با اشرف غنی، رئیس‌جمهوری آینده افغانستان، آشنا شد. او و غنی را برخی‌ها به دلیل همین سابقه، «پسران بیروتی» می‌نامند.
خلیلزاد تحصیلات دکترای خود را در دانشگاه شیکاگو به‌پایان رساند و در آن‌جا با آلبرت ولستر، استراتژیست مهم آمریکایی در دوران جنگ سرد، آشنا شد و این‌گونه به اتاق فکر «شرکت رند» و نهایتا دولت آمریکا راه یافت. او از سال ۱۹۷۹ در دانشگاه کلمبیای نیویورک تدریس می‌کرد و رابطه نزدیکی با زبگنیو برژینسکی، مشاور امنیت ملی دولت جیمی کارتر و معمار حمایت آمریکا از نیروهای اسلام‌گرای افغانستان در زمان اشغال شوروی، برقرار کرد. پس از کنار رفتن کارتر و آمدن ریگان ، خلیلزاد وارد وزارت خارجه شد و به یکی از مهم‌ترین مقامات آن وزارتخانه در موضوع افغانستان بدل شد و به تدریج، از چهره‌های مهم حزب جمهوری‌خواه در زمینه سیاست خارجی شد.
همین بود که در دولت جورج دبلیو بوش، خلیلزاد به سمت‌های مهمی مثل سفیر آمریکا در افغانستان (از ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۵) و سپس در عراق (از ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۷) و نهایتا در سازمان ملل (از ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹) دست یافت. با آمدن اوباما، خلیلزاد از دولت کنار زده شد و به فعالیت‌های خصوصی خود ادامه داد و کتاب زندگی‌نامه‌اش را با عنوان «از کابل تا کاخ سفید» منتشر کرد. با سر کار آمدن دونالد ترامپ اما فرصت مجددی یافت و حتی صحبت از احتمال انتصاب او به عنوان وزیر خارجه می‌رفت. در نهایت اما مایک پمپئو، وزیر خارجه ترامپ، او را مسئول سمتی کرد که تازه ایجاد شده بود: نماینده ویژه برای مذاکره صلح افغانستان؛ طراح و مجری راهبرد جدید مذاکره مستقیم واشنگتن با طالبان، و آغاز راهی که پایانش چیزی نبود جز خروج نیروهای آمریکا و سقوط کابل و به قدرت رسیدن طالبان.
جای خلیلزاد در آن سمت را اکنون معاون پیشین خلیلزاد، توماس وست، گرفته است؛ چهره‌ای جوان و کم‌تر شناخته‌شده که در دولت دوم اوباما مدتی مدیر افغانستان و پاکستان در شورای امنیت ملی بود و مدتی مشاور ویژه معاون وقت رئیس‌جمهوری (جو بایدن) در امور آسیای جنوبی و مرکزی. آقای وست علاوه بر سمت مربوط به أفغانستان، دستیار معاون وزیر خارجه آمریکا در امور آسیای مرکزی و جنوبی نیز خواهد بود.
