ایالات متحده این هفته تحریم‌های جدیدی را علیه شرکت‌های «روس‌نفت» و «لوک‌اویل»، بزرگ‌ترین شرکت‌های تولیدکننده نفت روسیه، اعمال کرده است.
پس از آنکه تلاش‌ها برای مذاکره بر سر پایان دادن به جنگ ولادیمیر پوتین علیه اوکراین ظاهرا به بن‌بست رسید، دولت ترامپ این اقدام را در تلاش برای «افزایش فشار بر بخش انرژی روسیه» و «کاهش توانایی کرملین در کسب درآمد برای ماشین جنگی خود و [استفاده از آن به منظور] حمایت از اقتصاد تضعیف‌شده‌اش» انجام داد.
اما این اقدام تا چه اندازه می‌تواند تاثیرگذار باشد، و چه پیامدهایی برای کشورهایی دارد که برای تامین نفتشان به روسیه وابسته‌اند؟
چه کسانی از روسیه نفت می‌خرند؟
چین، هند و ترکیه بزرگ‌ترین دریافت‌کنندگان [آن بخش از] نفت روسیه‌اند که پیش‌تر به اتحادیه اروپا می‌رفت. تصمیم اتحادیه اروپا برای تحریم بیشتر نفت دریایی روسیه از ژانویه ۲۰۲۳، به تغییر گسترده جریان نفت خام از اروپا به آسیا منجر شد.
از آن زمان تاکنون، چین درکل مصرف‌کننده شماره یک انرژی روسیه بوده است، به‌طوری‌که حدود ۲۱۹.۵ میلیارد دلار نفت، گاز و زغال‌سنگ از روسیه خریداری کرده است، و پس از آن هند با ۱۳۳.۴ میلیارد دلار و ترکیه با ۹۰.۳ میلیارد دلار قرار دارند.
به گزارش بلومبرگ، تا ۲۰ درصد از واردات نفت خام چین از روسیه تامین می‌شود، و شرکت تحلیل داده «کپلر» (Kpler) اعلام کرده است که یک‌چهارم آن از «روس‌نفت» و «لوک‌اویل» تامین می‌شود.
گزارش شده است که چین در سال گذشته ۱۰۰ میلیون تُن نفت خام از روسیه خریداری، و تنها در ماه گذشته حدود دو میلیون بشکه در روز وارد کرده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
هند کشور دیگری است که خریدهای قابل‌توجهی از نفت روسیه انجام می‌دهد، در حالی‌که پیش از حمله به اوکراین واردات آن نسبتا اندک بود. اکنون حدود ۱.۶ میلیون بشکه در روز وارد می‌کند.
ترکیه نیز مشتری نسبتا بزرگی است، در حالی‌که خریداران دیگر شامل اتحادیه اروپا، میانمار و جمهوری آذربایجان‌اند، قراردادهایی که بیشترین تاثیر مالی را دارند، قرارداد با هند و چین هستند.
تحلیلی که «مرکز پژوهش در زمینه انرژی و هوای پاک» (CREA) انجام داده، نشان داد اتحادیه اروپا حجم بیشتری از گاز طبیعی مایع (اِل‌اِن‌جی) و گاز خط لوله خریده، در حالی‌که ترکیه فراورده‌های نفتی بیشتری خریداری کرده است.
تحلیل «سی‌آر‌ئی‌اِی» (CREA) دریافت که چین و هند در ماه سپتامبر ۸۵ درصد از کل صادرات نفت خام روسیه را خریداری کرده‌اند.
آیا بریتانیا تحت تاثیر قرار خواهد گرفت؟
واردات، خرید و عرضه نفت و فراورده‌های نفتی روسیه در بریتانیا در دسامبر ۲۰۲۲ ممنوع شد. با این حال، کمیته خزانه‌داری در سال ۲۰۲۴ از کارشناسان شنید که به‌رغم تحریم‌ها، نفت روسیه همچنان به کمک یک روزنه قانونی به بریتانیا می‌رسد.
تا زمانی‌که نفت روسیه در کشور دیگری، مانند هند، پالایش شود، این کار می‌تواند [تحریم‌ها را دور بزند و] از ممنوعیت اجتناب کند.
ریچارد برونز، رئیس بخش ژئوپلیتیک در شرکت «انرژی اَسپِکتس» (Energy Aspects)، به نمایندگان مجلس [بریتانیا] گفت که او برآورد کرده است نفت پالایش‌شده روسیه «به‌طور قابل‌توجهی کمتر از ۵ درصد» از واردات نفت بریتانیا را تشکیل می‌دهد.
بریتانیا اوایل همین هفته به ایالات متحده پیوست و روس‌نفت و لوک‌اویل را تحریم کرد.
تاثیر مالی تحریم‌ها چه خواهد بود؟
درمورد میزان ضربه‌ای که روسیه در نتیجه اقدامات جدید متحمل خواهد شد، [باید گفت که] فشار اقتصادی، ممکن است فوری نباشد.
در متن تحریم‌ها آمده است که روابط تجاری با این دو شرکت روسی باید تا ۲۱ نوامبر خاتمه یابد یا فسخ شود، که این امر به هند و چین زمان می‌دهد تا ترتیبات جایگزین را اتخاذ کنند، و البته این احتمال وجود دارد که روسیه در تلاش برای برداشته‌شدن تحریم‌ها در این مدت دوباره وارد مذاکرات شود.
با این حال، تحلیل «سی‌آر‌ئی‌اِی» نشان داد که کل درآمد روسیه از سوخت‌های فسیلی در ماه سپتامبر روزانه ۵۴۶ میلیون یورو (۴۷۴ میلیون پوند) بوده است. این گزارش همچنین بیان می‌کند که اگر سقف قیمت ۴۷.۶۰ دلاری برای هر بشکه به‌طور کامل اجرا می‌شد، آن درآمد در سپتامبر ۲۰۲۵ به‌تنهایی ۱.۵۳ میلیارد یورو (۱.۱۵ میلیارد پوند) کمتر می‌بود.
فوری‌ترین تاثیر، تغییر در قیمت نفت بوده است. بازارها معمولا از عدم‌قطعیت خوششان نمی‌آید، و خود تحریم‌ها نیز غیرمنتظره بودند، بنابراین افزایش سریع قیمت در چنین شرایطی غیرعادی نیست.
استیو کلیتون، رئیس صندوق‌های سهام در شرکت «هارگریوز لندس‌داون» (Hargreaves Lansdown)، گفت: «[قیمت در] بازارهای نفت پس از انتشار این خبر که ایالات متحده تولیدکنندگان بزرگ نفت روسیه را به دلیل ناتوانی کرملین در حرکت به سمت صلح در اوکراین تحت تحریم قرار داده، افزایش یافته است.»
«بهای نفت برنت در پی انتشار این خبر ۴ درصد افزایش یافته و تقریبا به ۶۵ دلار به ازای هر بشکه رسیده است، که نشانه بهبودی چشمگیر پس از افت اخیر در بازارهای نفت خام است. موضع جدید آمریکا در تضاد آشکار با پیام‌های اخیر کاخ سفید است و بازارها را غافلگیر کرد.»
«اثربخشی تحریم‌ها هنوز ثابت نشده است، اما رئیس‌جمهوری ترامپ گفته است که نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند، به او اطمینان داده است که هند خرید نفت روسیه را متوقف خواهد کرد.»
برای درک بهتر ماجرا، بهای نفت برنت در اوایل تابستان، زمانی که نگرانی‌هایی مبنی بر این وجود داشت که ایران ممکن است تنگه هرمز را به‌طور کامل ببندد، به حدود ۷۷ دلار افزایش یافته بود.
روس‌نفت و لوک‌اویل چقدر بزرگ‌اند؟
این دو سازمان در مجموع حدود ۱۰۵ میلیارد دلار (۸۰ میلیارد پوند) ارزش بازار دارند، که معیاری پذیرفته‌شده برای «ارزش» یک شرکت است، و این مقدار تقریبا به‌طور مساوی تقسیم شده است، اما سهم «روس‌نفت» اندکی بیشتر است. برای مقایسه، شرکت انرژی فهرست‌شده در لندن «بی‌پی» (BP) حدود ۶۶ میلیارد پوند ارزش دارد.
روسیه روزانه حدود چهار میلیون بشکه نفت صادر می‌کند، و سهم «روس‌نفت» و «لوک‌اویل» حدود نیمی از این مقدار است. فقط «روس‌نفت» به‌تنهایی مسئول تقریبا ۶ درصد از تولید جهانی نفت است.
© The Independent
