آمریکا آماده امضای توافق، طالبان مهیای خون‌ریزی بیشتر

خلیل زاد بامداد یکشنبه در توییترش نوشت که در آستانه توافق با طالبان قرار دارند

JIM WATSON / AFP

زلمی‌خلیلزاد، نماینده دولت آمریکا در امور صلح افغانستان، بامداد یکشنبه در توییترش نوشت که در آستانه توافق با طالبان قرار دارند. او گفت این توافق زمینه کاهش جنگ و درگیری را فراهم ساخته و راه را برای گفتگوهای داخلی افغان‌ها باز خواهد کرد. اما به نظر نمی‌رسد که توافق صلح میان طالبان و آمریکا، تاثیری بر روند جنگ در افغانستان گذاشته باشد. طالبان در طول سه روز گذشته هم زمان به استان‌های، قندوز، تخار و بغلان در شمال افغانستان حمله کرده‌اند. آنان توانسته‌اند در استان قندوز که پیش از این نیز دو بار آن را تصرف کرده بودند، چند پاسگاه پلیس و تعدادی اماکن دولتی مانند ساختمان ریاست بهداشت این استان را نیز تصرف کنند.

در استان‌های تخار و بغلان نیز که با قندوز هم‌مرز هستند، درگیری میان طالبان و نیروهای دولتی و شبه نظامیان طرف دار دولت به شدت ادامه داشته و دو طرف مدعی وارد ساختن تلفات به طرف مقابل هستند. طالبان قبلا هم نسبت به تداوم جنگ با دولت افغانستان خبر داده بودند. سخنگوی طالبان در دور هشتم گفتگو ها با نمایندگان دولت آمریکا به رسانه‌ها گفته بود: «در صورتی که توافق با آمریکا به امضا هم برسد، آنان جنگ را علیه دولت افغانستان ادامه خواهند داد». طالبان از دولت آمریکا خواسته بودند تا حمایت خود را از دولت افغانستان به خصوص نیرو‌های امنیتی متوقف کنند، تا آنان بتوانند به زور سر نیزه دولت افغانستان را شکست داده و افغانستان را همانند اواسط دهه 90 میلادی دوباره تصرف کنند. به همین دلیل به نظر نمی‌رسد که توافق میان آمریکا و طالبان، نبرد را در افغانستان کاهش دهد یا حتی در خوشبینانه‌ترین حالت به آتش‌بس گسترده بیانجامد. دولت افغانستان نیز توافق صلح را توافق میان دولت آمریکا و طالبان دانسته که در آن عنصر دولت افغانستان وجود ندارد. 

تفاوت دیدگاه هنوز پا برجاست

دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، در روند گفتگوهای صلح میان طالبان و نمایندگان وی با چندین رویکرد متفاوت صحبت کرده است. او بارها در مورد خروج کامل نیروهای آمریکایی از افغانستان صحبت کرده و همچنان بارها در مورد باقی ماندن بخشی از نیروهای این کشور در افغانستان هم سخن گفته است. در این طرف میز، طالبان همیشه یک دیدگاه را در مورد توافق صلح ارائه داده‌اند. آنان گفته اند توافق صلح حکم می‌کند که آمریکایی ها تا آخرین سرباز خود را از این کشور خارج سازند. این تفاوت دیدگاه به دلیل عدم آشکار شدن محتوای توافق همچنان پرابهام‌ و پرسوال تا امروز باقی مانده است و زمینه را برای حدس و گمان‌ها بیشتر فراهم کرده است. مشخص نیست که طالبان و آمریکا، که هر دو ادعای نهایی شدن توافق را دارند، در این مورد خاص به چه نتیجه‌ای رسیده‌اند. همچنین بحث حمایت دولت آمریکا از دولت فعلی افغانستان هم ازجمله همان ابهامات است که تا کنون مشخص نشده است. هچنین وضعیت گفتگوهای داخلی افغان‌ها هم تا این لحظه مشخص نشده است. علاوه بر آن هویت پانزده تنی که به نمایندگی از دولت افغانستان با طالبان گفتگو می‌کنند، فاش نشده است. 

جنگ چی پیامی ‌دارد ؟ 

نبردها با شدت تمام در استان قندوز، تخار و بغلان ادامه دارد. طالبان می‌گویند بخش‌هایی از شهر قندوز را تصرف کرده‌اند، ولی دولت افغانستان می‌گوید تمام‌ حملات طالبان دفع شده و طالبان به عقب رانده شده‌اند. تصاویر منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که نیروهای ویژه افغانستان وارد نبرد قندوز شده‌اند. 

طالبان تلاش دارند تا پیش از شروع گفتگوهای داخلی افغان‌ها امتیازهای لازم را روی میز داشته باشند. گرفتن یک یا دو استان افغانستان موضع طالبان را در وضعیت برتر قرار می‌دهد. به همین دلیل طالبان به شدت تلاش دارند تا شهرهایی را تصرف کنند و همچنین دولت افغانستان نیز تلاش دارد تا نگذارد که شهر قندوز سقوط کند. وزرای امنیتی افغانستان به همراه ژنرال اسکات میلر، فرمانده نیروهای آمریکایی در افغانستان برای بررسی وضعیت به استان قندوز رفته‌اند. 

حضور فرمانده نیروهای آمریکایی در قندوز نشان می‌دهد که نیروهای نظامی ‌این کشور در افغانستان مانند گذشته آماده هستند تا در صورت نیاز عملیات علیه طالبان را در دست بگیرند، چیزی که در دور اول سقوط قندوز نیز توسط جنگنده‌های آمریکایی صورت گرفت. 

حالا در بحبحه توافق صلح طالبان با آمریکا و جنگ طالبان با نیروهای امنیتی افغان و حتی نیروهای خارجی، یک چیز ثابت شده است و آن این که طالبان گزینه مبارزه خشونت‌آمیز را به سادگی رها نخواهند کرد. 

بیشتر از