سازمان عفو بین‌الملل، فدراسیون بین‌المللی جوامع حقوق بشر (اف‌آی‌دی‌اچ) و سازمان جهانی مقابله با شکنجه (اُام‌سی‌تی)، سه نهاد جهانی مدافع حقوق بشر، روز چهارشنبه،۳۱ شهریور، در بیانیه‌‌ای مشترک به نقض حقوق بشر در افغانستان، پس از به قدرت رسیدن طالبان اعتراض و تاکید کردند که طالبان به‌تدریج تمامی پیشرفت‌های حقوق بشری افغانستان در ۲۰ سال گذشته را نابود خواهد کرد.

در بیانیه مشترک این سه نهاد بین‌المللی آمده است: «بر خلاف ادعاهای مکرر طالبان در مورد رعایت حقوق بشر، مردم افغانستان به صورت «هدفمند» کشته می‌شوند و از ارسال محموله‌های بشردوستانه به دره پنجشیر ممانعت به عمل می‌آید که بر اساس قوانین بین‌المللی، مصداق جنایت است. طالبان همچنین در چند هفته محدود بعد از تصاحب قدرت در افغانستان، در حال از بین بردن دستاوردهای ۲۰ سال اخیر در بخش حقوق بشر در افغانستان‌اند که بیشتر آن‌ها مستند هم شده‌اند.»

این سه نهاد جهانی حقوق بشر در بیانیه خود، انتقاد و اعتراضشان به محدودیت‌های اعمال شده بر زنان، آزادی بیان و نیز محدودیت‌های اجتماعی در افغانستان را هم اعلام کردند و نوشتند: «طالبان پس از به قدرت رسیدن، هر روز به زنان و مردان فعال در عرصه حقوق بشر حمله می‌کنند و در جست‌وجوی آن‌ها بازرسی خانه به خانه به راه انداخته‌اند. زندگی کارمندان رسانه‌ها و خبرنگاران افغان در معرض خطر جدی است و شماری از آنان فرار کرده‌ و برخی دیگر هم خود را در افغانستان مخفی کرده‌اند.»

خانم دینوشیکا دیسانایک، مدیر بخش آسیای سازمان عفو بین‌الملل، گفت: «ما از همین حالا موجی از زیرپا گذاشتن حقوق بشر، رفتارهای انتقام‌جویانه، محدودیت‌ها برای زنان، سرکوب اعتراض‌ها و موارد سرکوب رسانه‌ها و جامعه مدنی را از سوی طالبان شاهدیم.»

خانم دیسانیک هشدار داد: «فعلا در افغانستان فضای ترس حاکم است. من از شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد می‌خواهم سازوکاری مستقل و محکم در دستور کار قرار دهد تا جمع‌آوری و حفظ شواهد جنایت‌های جاری از نظر قوانین بین‌المللی و سایر موارد زیر پا گذاشتن و نقض جدی حقوق بشر در سراسر افغانستان مشخص شود.»

ژولیت روسلوت، مسئول برنامه اف‌آی‌دی‌اچ در آسیای جنوبی، نیز گفت: «جامعه جهانی نباید بر تخلفات طالبان چشم ببندد.»

نهادهای حقوق بشری بارها طالبان را که در ۲۰ سال گذشته با دولت افغانستان می‌جنگیدند، به نقض حقوق بشر و سلب آزادی‌های شهروندان افغانستان متهم کردند اما آنان هیچ‌گاه این اتهامات را نپذیرفتند. اکنون هم که این گروه دوباره به قدرت رسیده و دولت خود را اعلام کرده است، رفتارهای غیرانسانی آنان با شهروندان افغانستان بیشتر شده و بسیاری از شهروندان افغان را به بهانه‌های مختلف شکنجه و حتی گاه تیرباران کرده‌اند.

این گروه پس از به قدرت رسیدن، «نهاد حقوق بشر افغانستان» را نیز ملغی کرد و دفاتر این نهاد را به پیشبرد فعالیت‌های سیاسی خود اختصاص داد.

کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان غصب دفاتر این نهاد از سوی طالبان را تایید و اعلام کرده است که فعالیت آنان پس از ورود طالبان به کابل متوقف شده و طالبان ادارات آن‌ها را برای پیشبرد کارهای دولتی خود تصاحب کرده‌اند. کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در ادامه طالبان را به نقض حقوق بشر نیز متهم و اعلام کرده است: «طالبان امروز هم چون گذشته به رعایت تعهدات حقوق بشری توجهی ندارند.»

سخنگویان طالبان علاوه بر اینکه نقض حقوق بشر در  حکومت خود را نمی‌پذیرند، تاکید می‌کنند که حقوق شهروندان افغانستان بر اساس شریعت اسلامی تعیین می‌شود.