زندانی سابق گوانتانامو، وزیر اطلاعات و فرهنگ امروز

خیرالله خیرخواه با ملا عمر و بن‌لادن رابطه نزدیکی داشت

احتمالا کیت کلارک تنها خبرنگار خارجی است که در دوره اول سلطه طالبان توانست از افغانستان فیلم بگیرد. او در سال ۲۰۰۰ میلادی به هرات آمد؛ جایی که خیرالله خیرخواه یکی از فرماندهان طالبان، استاندار بود. خیرخواه به کلارک اجازه داد تا از هرات فیلم بگیرد؛ کاری که کمتر فرمانده طالب در دوران قدرت خود در افغانستان زیر بار آن رفت.

خیرالله خیرخواه از اعضای اصلی طالبان است که در سال ۱۳۷۳ در قندهار قد علم کردند. او متولد سال ۱۳۴۶ در شهرستان ارغستان استان قندهار است. خیرخواه از قوم پوپلزایی است؛ یعنی هم‌قبیله حامد کرزی، رئیس‌جمهور سابق افغانستان است. او دروس اسلامی خوانده و تحصیلات خود را در دارالعلوم حقانیه در اکوره ختک در مناطق قبایلی پاکستان ادامه داده است؛ جایی که بیشتر فرماندهان طالبان آنجا درس خوانده‌اند.

خیرالله خیرخواه همراه با دیگر رهبران طالبان در سال ۱۳۷۳ گروه طالبان را ایجاد کردند. او به ملا عمر نزدیک و مورد اعتماد فرد اول طالبان بود. زمانی که طالبان کابل را فتح کرد، او بین سال ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۷ وزیر داخله (کشور) دولت طالبان بود. پس از آن به استانداری هرات در غرب افغانستان منصوب شد. در سال ۱۳۸۱ آمریکایی‌ها از طریق احمدولی کرزی، برادر حامد کرزی، تلاش کردند تا خیرالله خیرخواه را به خدمت بگیرند. آن‌ها از وی می‌خواستند تا اطلاعات موردنیاز آن‌ها را از طالبان به دست بیاورد اما مذاکرات برای جذب او به سی‌آی‌ای به شکست انجامید و خیرالله خیرخواه به پاکستان فرار کرد اما نیروهای اطلاعاتی آمریکا از فرارش باخبر شدند و خیرخواه را در مرز پاکستان در منطقه چمن بازداشت کردند. خیرخواه پس از دستگیری به گوانتانامو منتقل شد و حدود ۱۲ سال را در این زندان سپری کرد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

در سال ۱۳۹۳، آمریکا مذاکرات غیرمستقیمی را برای آزادی بوبرگدال، سرباز آمریکایی که نزد طالبان اسیر بود، آغاز کرد. این مذاکرات با میانجی‌گری یک کشور عربی و در یکی از کشورهای خاورمیانه آغاز شد. طالبان درعوض آزادی پنج فرمانده این گروه، ملا محمد فاضل، عبدالحق وثیق، نورالله نوری، خیرالله خیرخواه و محمد نبی، را از آمریکا درخواست کرد.

این مذاکرات بالاخره به انجام رسید و طالبان سرباز آمریکایی را رها کردند. آمریکا هم پنج فرمانده طالبان را به قطر تحویل داد. از آن پس خیرالله خیرخواه جزو تیم مذاکرات گروه طالبان شد و برای مذاکره و گفت‌وگو به کشورهای مختلف سفر کرد.

ملا خیرالله خیرخواه در حال حاضر وزیر اطلاعات و فرهنگ دولت طالبان است اما به نظر می‌رسد که بیشتر اختیارات این وزارتخانه در دست معاون او، ذبیح‌الله مجاهد، باشد.

خیرالله خیرخواه را چهره‌ای نسبتا ملایم‌تر از بقیه طالبان می‌دانند. کیت کلارک، خبرنگار بی‌بی‌سی، زمانی که در سال ۲۰۰۰ به هرات آمده بود، می‌گفت که خیرخواه برخلاف بقیه فرماندهان طالب که تنها به زبان پشتو صحبت می‌کردند به زبان فارسی با او صحبت کرده و به او اجازه داده است از هرات فیلم بگیرد و حتی با زنان مصاحبه کند.

خیرخواه با ملا عمر و بن‌لادن رابطه نزدیکی داشت و زمینه ارتباط میان این دو را نیز میسر می‌کرد اما ۱۲ سال زندان باعث شد تا از چرخه تصمیم‌گیری در رهبری طالبان کمی دور بماند. احترامی که خیرخواه امروز در میان گروه طالبان دارد، بیشتر به دلیل نزدیکی او به ملا عمر است.