مصرف مواد غذایی و کالاهای اساسی در دهه ۹۰ خورشیدی، در میان تمام دهک‌های درآمدی ایران کاهش یافته است. آمارهای منتشر شده از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، نشان می‌دهد که در فاصله سال‌های ۹۰ تا ۹۸ مصرف مواد غذایی بیش از ۵۱ درصد کاهش داشته است. یافته‌های گزارشی مطالعاتی در اتاق بازرگانی تهران نیز نشان داده است که در یک دهه اخیر، مردم بیشتر هزینه کرده‌اند و کمتر خورده‌اند. این به معنای آن است که هم‌زمان با افزایش بی‌رویه هزینه‌ها، سفره‌های مردم روزبه‌روز کوچک‌تر شد و کار به آنجا رسید که اعلام شود امنیت غذایی در کشور به خطر افتاده است و تمام دهک‌های درآمدی، در این دهه با کاهش مصرف روبه‌رو بوده‌اند.
مصرف سرانه گوشت قرمز از دو کیلو و ششصد گرم در سال ۹۰، به کمتر از یک و نیم کیلو در سال ۹۸ رسیده است. مصرف لبنیات و برنج نیز در همین مدت زمانی حدود ۳۵ درصد کاهش یافته است. وضعیت در باره دیگرمواد غذایی نیز به همین ترتیب است. این آمارها علاوه بر آن که نشان می‌دهد امنیت غذایی در ایران با خطر روبه‌روست، از روی دیگر سکه فقر و گسترش آن در ایران نیز پرده برمی‌دارد؛ بدین معنا که مصرف کالاهای اساسی محدود به دهک‌های کم‌درآمد نیست، بلکه گستره کاهش آن همه اقشار جامعه را دربرمی‌گیرد و قدرت خرید همه مردم برای تهیه مواد غذایی پرکالری افت کرده است.
رفاه عمومی مردم ایران نیز در این دوره افت کرده است. به گزارش روزنامه دنیای اقتصاد، در دهه ۹۰ سطح هزینه‌های حقیقی خانوارهای ایرانی بیش از ۲۲ درصد کاهش داشته است که به نوعی نشان از کاهش ۲۲ درصدی سطح رفاه در جامعه دارد. انعکاس این کاهش هزینه‌های حقیقی، خود را در میزان مصرف مواد غذایی نشان می‌دهد و خانوارها به‌اجبار، به سمت مصرف غذاهای کم‌کالری حرکت کرده‌اند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
نکته قابل‌توجه این است که با آن که قیمت کالاهای اساسی در این دهه همواره افزایش یافته است، نسبت هزینه‌های خوراکی به کل هزینه‌های خانوار از سال ۱۳۹۶ تاکنون تغییری نکرده است. با توجه به بیشتر بودن نرخ تورم خوراکی‌ها نسبت به سایر کالاهای مصرفی، این موضوع نشان می‌دهد که خانواده‌ها مجبور به کاهش مصرف مواد خوراکی شده‌اند، و به همین دلیل نیز نسبت مصرف خوراکی‌ها به سایر کالاهای مصرفی، به‌ویژه در خانوارهای کم‌درآمد، تغییر چندانی نداشته است.
ثابت ماندن نسبت هزینه‌های خوراکی به کل هزینه‌ها در کنار کاهش کالری مصرفی از سوی خانوارهای کم‌درآمد، نشان از آن دارد که هزینه‌های غیرخوراکی از چسبندگی بالاتری برخوردارند و خانوارها برای حفظ مصارف غیرخوراکی مانند مسکن، مجبور به کاستن از هزینه مواد خوراکی شده‌اند.
این موضوع به‌خوبی در گزارش وزارت رفاه و شهرسازی مشهود است. گزارش این وزارتخانه نشان می‌دهد که بیش از دو‌سوم درآمد خانواده‌ها در شهرهای بزرگ همچون تهران، به پرداخت اجاره‌بهای مسکن اختصاص می‌یابد. در واقع، خانواده‌ها برای آن که بتوانند هزینه‌هایی مثل مسکن را تامین کنند، سبد غذایی روزانه خود را کوچک کرده‌اند.
نتایج یک تحقیق در اتاق بازرگانی تهران نشان می‌دهد که در ۱۰ سال اخیر مردم برای تامین کالاهای اساسی خود بیشتر هزینه کرده‌اند و کمتر خورده‌اند. گزارش وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز که به‌تازگی منتشر شده است، نشان می‌دهد که بیش از یک‌سوم جمعیت ایران زیر خط فقر زندگی می‌کنند.
رشد سرسام‌آور هزینه‌های زندگی و تورم افسارگسیخته در سال‌های اخیر، کیفیت زندگی، رفاه، و سلامت مردم را به خطر انداخته است. با این‌همه، افزایش قیمت‌ها همچنان ادامه دارد و کارشناسان اقتصادی هشدار داده‌اند که در صورت ادامه روند فعلی، احتمال افزایش نرخ تورم تا ۶۰ درصد نیز وجود دارد.
