گروهی از شهروندان آمریکایی که قصد خروج از افغانستان را داشتند از روز یکشنبه در مزار شریف گرفتار شده‌اند و طالبان به آنها اجازه خروج نمی‌دهند. همزمان تردید‌ها درباره توانایی طالبان برای کنترل پروازهای بین‌المللی افزایش یافته و بسیاری بر این باورند که در حال حاضر حریم هوایی افغانستان تحت کنترل نیست.

در نامه‌ای که وزارت امور خارجه آمریکا برای کنگره ارسال کرده و نسخه‌ای از آن به دست سی‌بی‌اس رسیده، آمده است که چند پرواز چارتر در فرودگاه بین‌المللی مزارشریف منتظر مجوز پروازند اما هنوز این اجازه از سوی مقامات محلی طالبان صادر نشده است. برخی منابع خبری تعداد افرادی که در این پروازها گرفتار شده‌اند را هزار نفر اعلام کرده‌اند.

این نامه خاطرنشان می‌کند که آمریکا نیز نمی‌تواند حریم هوایی مزارشریف را کنترل چرا که هیچ نیروی آمریکایی در صحنه حضور ندارد. 

به گزارش سی‌بی‌اس، دست‌کم شش هواپیمای آماده پرواز هنوز نتوانسته‌اند مجوز طالبان برای بلند شدن از باند فرودگاه را دریافت کنند.

آخرین نیروهای آمریکایی ۳۰ اوت ۲۰۲۱ از فرودگاه کابل خارج شدند و پس از آن کنترل فرودگاه‌ها به طور کامل به دست طالبان افتاد که به سرعت درحال تشکیل «امارت اسلامی» در افغانستان است.

در بخش دیگری از نامه وزارت خارجه به کنگره آمده است، «تصمیم درباره پروازهای زمین‌گیر شده بر عهده طالبان است با این حال ما در حال کمک و راهنمایی و احتمال همکاری با شرکت خصوصی فعال در خارج از مزارشریفت هستیم.»

دولت جو بایدن در واکنش به انتقادها درباره باقی‌ماندن شهروندان آمریکایی یا همکاران افغان نیروهای آمریکایی در افغانستان گفته بود که تلاش‌ها برای خارج کردن آنها از افغانستان ادامه خواهد داشت.

مایکل مک‌کال، از چهره‌های ارشد جمهوریخواه در کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا روز یکشنبه به فاکس‌نیوز گفته بود که مقامات طالبان آمریکایی‌ها را گروگان گرفته‌اند. به گفته او طالبان به آمریکایی‌ها اجازه پرواز نمی‌دهد چون در مقابل چیزی از آمریکا می‌خواهد.

موقعیتی مشابه سفارت آمریکا در ماه‌های نخستین پس از انقلاب. زمانی که انقلابیون، کارمندان سفارت آمریکا را گروگان گرفتند تا آمریکا محمدرضا شاه پهلوی را به رژیم خمینی تحویل دهد.

در همین حال تردید‌ها درباره آینده پروازهای بین‌المللی از افغانستان باتوجه به ضعف‌های آشکار علمی و تکنیکی طالبان افزایش یافته است.

واشینگتن‌پست به روزها تلاش برای راه‌اندازی دوباره فرودگاه کابل پس از خروج نیروهای آمریکایی اشاره کرده است. بر اساس این گزارش، طالبان به روشنی نمی‌توانند از برج مراقبت یا تکنولوژی‌های ضروری برای امن نگاه‌داشتن حریم هوایی استفاده کنند. این روزنامه آمریکایی می‌گوید طالبان در روزهای شنبه و یکشنبه از دید خود برای هدایت پروزاها در زمان بلند شدن از روی باند فرودگاه استفاده کرده‌اند.

یک مقام به واشینگتن ‌پست گفته است که هیچ رادار یا سیستم هدایتی در حال حاضر در فرودگاه فعال نیست.

برخی نیز بر این باورند که اصولا ادامه پروازهایی بین‌المللی بدون کمک بین‌المللی در کوتاه‌مدت امکان‌‌پذیر نخواهد بود.