دبیرکل خانه پرستار ایران معتقد است که ساختار حاکم بر وزارت بهداشت در دولت‌های مختلف، مبتنی بر کسب نهایت سود از تیره‌روزی بیماران بوده است، و با شیوع کرونا و ادامه‌دار شدن آن در ایران، تبعات ناشی از این بحران به شکل عریانی بروز یافته است.
پایگاه خبری رویداد ۲۴ در مطلبی با عنوان «سود نجومی مافیای سلامت از بیماری مردم»، به نقل از محمد شریفی مقدم می‌نویسد که مهم‌ترین عامل توزیع نابرابر و ناعادلانه خدمات درمانی، وجود یک سیستم رانتی است که از بالاترین جایگاه‌های وزارت بهداشت تا برخی پزشکان و داروخانه‌هایی را شامل می‌شود که درون آن دایره جا می‌گیرند.
شریفی مقدم می‌گوید: «تامین دارو و تجهیزات پزشکی در سیستم درمانی و بهداشتی کشور، در انحصار عده‌ای خاص است. از سویی تجهیزات پزشکی به شکل بی‌رویه‌ای وارد می‌شود، و از سویی هم تراکم آن شدیدا در تهران متمرکز است، چون این مافیا در پایتخت است؛ کسانی که هم قدرت دارند، هم نفوذ و هم ثروت، و اکثریت پزشکان را در این ساختار به خدمت می‌گیرند تا بیماران و مراجعان را به استفاده از این تجهیزات ترغیب کنند.»
به گزارش رویداد ۲۴، به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر، ۱.۴ دستگاه سی‌تی‌اسکن موجود است و دستگاه سی‌تی‌اسكن و پس از آن MRI بیشترین سهم را از تجهیزات سرمایه‌ای در ایران دارند. اما این فقط ظاهر ماجراست. «مریم»، ساکن ماهشهر، بیش از صد کیلومتر طی کرده است تا به بیمارستانی در اهواز برسد و یک اسکن ساده ریه انجام بدهد. برخی از بیماران تنفسی ساکن آبادان و خرمشهر هم که مبتلا به کرونا شده‌اند، برای انجام همین آزمایش مجبور به طی کردن مسافت‌های طولانی هستند. سهم کل شهرستان‌های زابل، زهک، هیرمند، هامون، و نیمروز سیستان از سی‌تی‌اسکن فقط یک دستگاه است و این دسترسی نداشتن به تجهیزات پزشکی برای بسیاری از مبتلایان کرونا در دیگر استان‌ها، خصوصا استان‌های مرزی، امری جاری و روزمره است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
نتایج یافته‌های یک مطالعه تحت عنوان «توزیع تجهیزات پزشکی تشخیصی درمانی سرمایه‌ای در ایران»، نشان می‌دهد که بخش بهداشت و درمان ایران اتفاقا با بحران مازاد تجهیزات پزشکی مواجه است، اما نحوه توزیع این تجهیزات به‌شدت ناعادلانه است. در حالی که بیمارستان‌های تحت پوشش سه دانشگاه پزشکی تهران از بیش از ۱۴۰ دستگاه سی‌تی‌اسکن برخوردارند، تعداد این دستگاه‌ها در بیمارستان‌های دولتی برخی استان‌ها انگشت‌شمار است. چنان که تعداد دستگاه‌های سی‌تی اسکن بیمارستان‌های تحت پوشش دانشگاه‌های پزشکی استان‌هایی مانند ایلام، سیستان و بلوچستان، کهگیلویه و بویراحمد، بوشهر، و چهارمحال بختیاری، میانگین بین ۴ تا ۱۰ دستگاه است و در بسیاری از شهر‌های این استان‌ها با جمعیت بالای ۵۰۰ هزارنفر، حتی یک دستگاه هم موجود نیست.
نتیجه این توزیع نابرابر این شده است که به گفته معاون وزیر بهداشت، «۶۰ الی ۷۰ درصد تصویربرداری‌ها القایی و غیرضروری هستند»، و از آن سو بسیاری از بیماران تنفسی در مناطق دیگر یا باید کیلومتر‌ها مسافت طی کنند تا به یک سی‌تی‌اسکن برسند، یا باید از خیر انجام این آزمایش بگذرند.
محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار ایران، رویه حاکم بر واردات تجهیزات پزشکی در ایران را کاملا در منافات با اصول حاکم بر وزارتخانه‌های مشابه در کشور‌های توسعه‌یافته می‌داند و معتقد است که این رویه به این دلیل در ایران جریان دارد که خود وزارت بهداشت و افرادی که بر سر کار هستند، از این محل کسب درآمد می‌کنند.
وجود رانت در واردات و توزیع تجهیزات پزشکی را مرکز پژوهش‌های مجلس هم در تازه‌ترین گزارش خود تایید کرده است. در گزارش آن نهاد آمده است: «بسیاری از اعضای بلندپایه وزارت بهداشت طی دهه‌های اخیر همواره از جمله کسانی بوده‌اند که در هیات مدیره شرکت‌های دارو، تجهیزات پزشکی و مراکز ارائه‌دهنده خدمات سلامت همچون بیمارستان‌ها حضور داشته‌اند و این خود منبعی از رانت برای تخصیص منابع به شرکت‌های در دست آن‌هاست. این رانت بعد از پایان خدمتشان نیز به شکل منبع اطلاعاتی-ارتباطی ادامه پیدا کرده و در جهت سود شرکت‌ها و بیمارستان‌های تحت مالکیتشان از آن استفاده می‌کنند.»
