دانشمندان استرالیا می‌گویند با وجود رشد دوباره صخره‌های مرجانی در سال گذشته، احتمال احیای خودبه خودی سد بزرگ مرجانی با همان شکوه سابق هنوز «بسیار ضعیف» است.

بنا بر اعلام موسسه علوم دریایی استرالیا که بزرگ‌ترین مجموعه مرجانی دنیا را  ۳۵ سال زیر نظر داشته است، صخره‌های مرجانی بعد از سال‌ها آسیب دیدن به دلیل امواج گرمایی و چرخندهای دریایی دوباره در حال ترمیم‌اند.

سازمان دولتی مذکور در گزارش سالانه خود که روز دوشنبه، ۱۹ ژوییه، منتشر شد اعلام کرد که با این حال، به علت تغییر آب‌وهوا فرصت برای احیای آن‌ها هر روز کمتر می‌شود.

این گزارش تنها چند روز پیش از گزارش یونسکو، اداره فرهنگی سازمان ملل، منتشر شد که قرار است تعیین کند آیا سد بزرگ مرجانی باید در فهرست گونه‌های در حال انقراض قرار بگیرد یا خیر.

در پیش‌نویس این گزارش که ماه گذشته منتشر شد، یونسکو از استرالیا خواسته بود در زمینه تغییر آب‌وهوا «در تمام سطوح ممکن اقدام‌های لازم را انجام دهد».

بنا بر پژوهش علمی دیگری که در اکتبر ۲۰۲۰ انجام شد، از سال ۱۹۹۵ تاکنون، سد بزرگ مرجانی که مساحتی حدود ۵۷۰ هزار کیلومتر مربع دارد، نیمی از مرجان‌های خود را از دست داده که بخشی از آن به دلیل امواج گرمای دریایی مکرر بوده که سفید شدن صخره‌های مرجانی بسیاری را در پی داشته است.

با گرم شدن اقیانوس جلبک دریایی زوکسانتلای از صخره‌های مرجانی خارج می‌شود. این جلبک داخل بافت مرجان‌ها زندگی می‌کند و از طریق فتوسنتز غذای آن‌ها را تامین می‌کند. این جلبک همچنین عامل رنگ روشن مرجان‌ها است و از بین رفتن آن باعث می‌شود صخره‌های مرجانی سفید شوند.

بنا بر اعلام موسسه علوم دریایی استرالیا از سال ۱۹۶۲، گسترش ستاره دریایی تاج‌تیغی که از مرجان‌ها تغذیه می‌کند نیز مشکلی جدی برای سد بزرگ مرجانی ایجاد کرده است.

ستاره دریایی تاج‌تیغی به طور طبیعی در صخره‌های مرجانی سراسر اقیانوس هند و آرام ایجاد می‌شود اما بنا بر اعلام این مرکز پژوهشی اگر شرایط مطلوب باشد، آن‌ها می‌توانند «مانند طاعون گسترش یابند و خسارت‌های شدید برای صخره‌های مرجانی به همراه داشته باشند».

پاول هاردیستی، مدیرعامل موسسه علوم دریایی استرالیا، گفت: «افزایش شدید حوادث طبیعی حاصل از آب‌وهوا ناشی از تغییرات آب‌وهوایی و گسترش ستاره دریایی تاج‌تیغی، فشار شدیدتر و مکرر بر صخره‌های مرجانی را در پی داشته و باعث شده است آن‌ها برای بازسازی خود فرصت کمتری داشته باشند.»

دانشمندان موسسه علوم دریایی استرالیا برای گزارش جدید خود ۱۲۷ منطقه دارای مرجان را در سال جاری بررسی کردند و نتیجه گرفتند پوشش سخت مرجانی از ۶۹ منطقه در ارزیابی دو سال پیش آن‌ها به ۸۱ مکان افزایش یافته است.

آن‌ها نتیجه گرفتند که مرجان‌های آکروپورا که رشد سریع و انواع و اشکال متنوعی دارند، به طور عمده در احیای این مناطق نقش داشته‌اند.

بریتا شافلکه، دبیر تحقیقات موسسه علوم دریایی استرالیا، گفته است که این یافته «بارقه‌ای از امید» است که نشان می‌دهد «سد بزرگ مرجانی هنوز مقاومت می‌کند» اما او می‌افزاید: «چشم‌انداز آینده این منطقه هنوز خیلی ضعیف است چون خطرات تغییر آب‌وهوا و سایر عناصر که بر موجودات تشکیل‌دهنده سد بزرگ مرجانی اثر می‌گذارند، زیاد است.»

استرالیا آخرین تلاش‌های خود را انجام داده است تا از طریق مذاکره با میراث جهان یونسکو، از تنزل رتبه این منطقه جلوگیری کند و سوزان لی، وزیر محیط زیست خود را هفته گذشته به پاریس فرستاده است تا با مقام‌های یونسکو ملاقات کند.

دولت استرالیا امیدوار بود یونسکو قبل از اعلام تصمیم در جلسه‌ای که ۲۳ ژوئیه در چین برگزار می‌شود، نظر خود را عوض کند اما دولت محافظه‌کار استرالیا از خیلی وقت پیش در مقابل درخواست‌های یونسکو برای تعهد به انتشار صفر خالص آلاینده‌ها تا سال ۲۰۵۰ مقاومت کرده است. دولت این کشور اعلام کرده بود که امیدوار است «به محض اینکه بتواند» این هدف را محقق کند؛ بدون آنکه به اقتصاد خود آسیب بزند و تاکید کرده است که مقابله با تغییر آب‌وهوا نیازمند تلاشی جهانی است.

پیش از همه‌گیری کووید-۱۹، درآمد حاصل از گردشگری سد بزرگ مرجانی برای اقتصاد استرالیا سالانه حدود ۳.۵ میلیارد پوند تخمین زده می‌شد. دولت استرالیا نگران است که قرار گرفتن نام این منطقه در دسته‌بندی «در حال انقراض» سبب شود گردشگران از دیدار از آنجا اجتناب کنند.

سد بزرگ مرجانی که در سال ۱۹۸۱ در فهرست میراث‌های دنیا قرار گرفت، یکی از هفت مکان در سراسر جهان است که به دلیل آسیب‌های زیست محیطی، توسعه بیش از حد، گردشگری و دغدغه‌های امنیتی با خطر تنزل رتبه مواجه است.