نشریه اکونومیست با اشاره به گراند هتل رینگ‌شتراسه در وین، مکان فاخر برگزاری مذاکرات هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران، آن را محلی مناسب برای این منظور ذکر کرده و گفته که این ساختمان در گذشته به مدت ۲۲ سال و تا سال ۱۹۷۹ دفتر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بوده است.

ایران و ایالات متحده آمریکا طی مذاکراتی غیرمستقیم درباره راه‌های احیای برجام که در سال ۲۰۱۵ میان ایران و کشورهای موسوم به ۵+۱ امضا شد و سه سال بعد در سال ۲۰۱۸، آمریکا به ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ تصمیم گرفت از آن خارج شود، گفت‌وگو می‌کنند. پس از اعمال تحریم‌های آمریکا بر جمهوری اسلامی ایران، تهران نیز تعهدات خود را نقض کرد و از جمله آن‌ها، غنی‌سازی اورانیوم را افزایش داد. بنا بر اعلام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تخمین زده می‌شود که ایران بیش از سه هزار کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده با خلوص پنج درصد داشته باشد که در صورت غنی‌سازی بیشتر برای تولید تعدادی بمب کافی است. این سازمان همچنین اعلام کرده است که ایران بیش از ۷۰ کیلوگرم اورانیوم با غلظت ۲۰ درصد دارد که با سطح خلوص لازم برای تولید سلاح هسته‌ای فاصله کمی دارد.

در یک سال گذشته آمریکا و ایران برای بازگشت به برجام ابراز تمایل کرده‌اند. معاون وزارت خارجه ایران گفته بود که بخش اعظم توافق آماده است و وزارت خارجه روسیه هم اعلام کرد که توافق تا ۱۴ ژوئن امضا خواهد شد؛ اما به نوشته اکونومیست، در شش سالی که از مذاکرات اتمی می‌گذرد همه چیز آنقدر تغییر کرده که بازگشت به قرارومدارهای قبلی چندان آسان نیست.

از سوی دیگر، ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور منتخب و تندرو، از روز سوم اوت جایگزین حسن روحانی در ایران خواهد شد. رئیسی و متحدانش در مقایسه با دولت فعلی در جمهوری اسلامی ایران، نسبت به آمریکا و غرب رویکرد خصمانه‌تری دارند. به گفته اکونومیست، روی کار آمدن رئیسی به معنی غیرممکن شدن توافق نیست اما آن را پیچیده‌تر می‌کند. برخی کارشناسان می‌گویند تضمینی وجود ندارد که دولت جدید به ریاست‌جمهوری رئیسی مفاد توافقی را که به ارث می‌برد، به اجرا گذارد.

سیاست داخلی ایران تنها مانع توافق نیست و به گفته یک مقام ارشد آمریکایی، «هنوز تفاوت‌های جدی باقی است که مورد اختلاف است.»

هر دو طرف پذیرفته‌اند که به جای انتظار برای آنکه طرف مقابل گام اول را بردارد، می‌توانند با برداشتن چند گام هم‌زمان به توافق برسند؛ اما ایران خواستار لغو تمامی تحریم‌هایی است که ترامپ اعمال کرده است. در ماه مارس، دولت بایدن نیز تحریم‌های جدیدی را بر دو عضو سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اعمال کرد. هنری روما، از اندیشکده و شرکت مشاوره یوریشیا، معتقد است که این جور تحریم‌ها جنبه اقتصادی ندارند اما از نظر سیاسی حساسیت بالایی ایجاد می‌کنند زیرا به این ترتیب آمریکا سپاه پاسداران را یک گروه تروریستی تلقی می‌کند.

تخت‌روانچی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل، هم بار دیگر از آمریکا تضمین خواسته است که دوباره از برجام خارج نشود. مقام‌های آمریکایی می‌گویند دادن چنین قطعیتی بدون حمایت دو سوم نمایندگان مجلس سنا ناممکن است. جمهوری‌خواهان که نیمی از نمایندگان کنگره آمریکا را تشکیل می‌دهند، با توافق اتمی ایران مخالف‌اند. در ضمن آقای ترامپ نیز نشان داد که رئیس‌جمهور می‌تواند تصمیم بگیرد که از توافق خارج شود.

کشورهای غربی هم گلایه‌های خود را دارند. آنان می‌گویند ایران مقررات تجاری را نقض می‌کند و از همه مهم‌تر از سانتریفیوژهای پیشرفته و اورانیوم (نوع جامد که در راکتورهای اتمی و بمب استفاده می‌شود) استفاده می‌کند. به علاوه ایران با استفاده از ترکیبات گازی در زمان غنی‌سازی و تولید اشکال جامد، دانش باارزشی کسب کرده‌ است؛ در حالی که قرار بود برجام چنین فعالیت‌هایی را به تاخیر اندازد و به سال‌های بعد موکول کند. اکنون ایالات متحده امیدوار است که ایران نه‌تنها مفاد تجاری را تمدید کند، بلکه با مذاکرات بعدی درباره موشک‌های بالیستیک و حمایت از گروه‌های شبه‌نظامی در منطقه نیز موافقت کند. این در حالی است که رئیسی می‌گوید این مسائل قابل‌مذاکره‌ نیستند.

ایران با گسترش فعالیت اتمی و تهدید به کم کردن شفافیت درباره فعالیت‌هایش و همچنین کاهش زمان تولید بمب، مصمم است تا اهرم فشار خود را بسازد. برجام مقررات سختگیرانه‌ای برای بازرسی دارد؛ از جمله نصب دوربین در مراکز اتمی. در ماه فوریه طی یک تفاهم‌نامه موقت فنی با آژانس، قرار شد که دسترسی آژانس به شکل محدود حفظ شود. مقررات موقت دو بار تمدید شد ولی در تاریخ ۲۴ ژوئن به پایان رسید. دولت ایران هنوز درباره تمدید مقررات فوق تصمیم نگرفته است و این امکان وجود دارد که داده‌های ضبط شده در دوربین‌ها را پاک کند.

اکونومیست می‌نویسد درباره منافع روایات مثبتی که از وین به ‌گوش می‌رسد نیز نگرانی‌هایی وجود دارد. نماینده روسیه در مذاکرات گفته است که تمدید تفاهم‌نامه آژانس و تهران نگرانی‌ها را برطرف خواهد کرد اما در سوی دیگر، مارک فیتزپاتریک، دیپلمات بازنشسته آمریکایی، گفته است که ایران «در حال بازی با آتش است».