تبعات ناکامی روند صلح افغانستان

صلح افغانستان به ثبات منطقه‌ای گره خورده است و ناکامی این روند دردسرآفرین خواهد شد

شکست مذاکرات صلح ممکن به مهاجرت گسترده افغان‌ها، تولید مواد مخدر بیشتر و نقض حقوق بشر بینجامد-JAVED TANVEER / AFP

تلاش‌های بین‌المللی نشان می‌دهد که جهان از خطر ناشی از شکست مذاکرات صلح بین‌الافغانی آگاه است و می‌کوشد به افغانستان در رسیدن به ثبات و صلح کمک کند. در صورت شکست مذاکرات صلح، جنگ و خشونت شدت خواهد گرفت و این وضعیت می‌تواند به مهاجرت گسترده افغان‌ها، تولید بیشتر مواد مخدر و نقض حقوق بشر بینجامد. 

 فیلیپو گراندی، مشاور عالی  امور پناهجویان سازمان ملل متحد، گفته است که اگر گفت‌وگوهای صلح افغانستان پس از خروج نیروهای خارجی از این کشور با ناکامی روبه‌رو شود، احتمال دارد شمار پناهجویان از افغانستان افزایش یابد. در سال‌های اخیر، مهاجران افغان بخش بزرگی از جامعه پناهجویان را (طبق آمار رسمی سازمان ملل، ۲.۶ میلیون نفر) تشکیل داده‌اند. این، به غیر از هزاران نفری است که در موقعیتی غیررسمی و بلاتکیف به سر می‌برند. هر نوع شکنندگی در اوضاع سیاسی می‌تواند سیل تازه‌ای از مهاجران را راهی ایران، ترکیه و اروپا کند.

اما مهاجرت تنها یک معضل افغانستان خواهد بود.

اگر گفت‌وگوهای صلح که قرار است ۲۴ ماه آوریل برگزار شود ناکام بماند، طالبان و نیروهای امنیتی افغانستان جنگی تمام عیار را علیه یکدیگر از سرخواهند گرفت که به افزایش خشونت و ناامنی‌های گسترده دامن خواهد زد. 

بدون شک در غیاب نیروهای آمریکایی و ناتو، نیز بیش از ۳۰۰ هزار نیروی امنیتی افغان از شهرها و روستاهای این کشور در برابر حملات طالبان دفاع خواهند کرد، اما موج حملات طالبان سرمست از خروج نیروهای آمریکایی، آن هم در شرایطی که مذاکرات صلح شکست خورده است، می‌تواند کوره آتش را در دل افغانستان شعله‌ور کند. 

علاوه بر نیروهای امنیتی افغان، گروه‌های سیاسی هم از راه‌اندازی یک مقاومت دوم سخن می‌رانند. این گروه‌ها که از اقوام مختلف کشور هستند و در دوران گذشته، گرد احمدشاه مسعود، قهرمان ملی کشور، تجمع کرده بودند بار دیگر از ضرورت ایجاد جبهه متحد علیه طالبان دفاع کرده‌اند. 

هرچند در دورانی که احمدشاه مسعود در جبهه مقاومت قرار داشت، ارتش ملی کشور فروپاشیده بود و مقاومت، تنها رویکرد دفاعی و ازار مقابله با حملات فزاینده طالبان قلمداد می‌شد اما این بار، طرح ایجاد گروه‌های مسلح خارج از چارچوب نظام می‌تواند به معنای بی‌اعتمادی به نیروهای امنیتی باشد؛ امری که تضعیف قوای مسلح کشور را به دنبال خواهد شد. 

پاکستان، حامی پروپاقرص طالبان ومتحدانش، بدون شک با توسل به حمایت از گروه طالبان در صدد اشغال افغانستان برخواهد آمد و کوشش خواهد کرد تا کابل، پایتخت افغانستان را هم تصرف کند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

از طرف دیگر، روسیه، چین، آمریکا، هند و کشورهای دیگر هم هشدار داده‌اند که به هیچ وجه بازگشت طالبان به قدرت و «امارت اسلامی» نام نهاده شده این گروه را نخواهند پذیرفت و این امر می‌تواند به جبهه‌گیری‌های منطقه‌ای دیگر در سرزمین افغانستان منجر شود. 

در کنار آن، مسئله مواد مخدر هم رشد چشمگیری خواهد یافت. افغانستان همین حالا هم بیشترین تریاک جهان را تولید می‌کند و اقتصاد مبتنی بر مواد مخدر، تار و پود افغانستان را همین حالا هم در نوردیده و کشورهای زیادی از ناحیه کشت، تولید و قاچاق مواد مخدر صدمه دیده‌اند. ایران و کشورهای آسیای مرکزی که در مسیر ترانزیت و مصرف مواد مخدر افغانستان قرار دارند، هزاران معتاد مواد مخدر را تحمل می‌کنند و بحران ناامنی و خشونت، کارخانه‌های تولید مواد مخدر را به اوج خواهد رساند. 

در صورت شکست مذاکرات صلح، افغانستان با خطر واقعی فرو افتادن در ورطه نابودی روبه‌رو است و این بر عهده رهبران سیاسی این کشور و فرماندهان گروه طالبان است که برای نجات این سرزمین، پشت میز مذاکره بنشینند و از خود انعطاف و همدیگرپذیری نشان دهند. 

ترکیه همچنان تاکید دارد که نشست صلح استانبول در تاریخ ۲۴ آوریل برگزار می‌شود و این امیدواری وجود دارد که طالبان نیز سرانجام به این دعوت پاسخ مثبت دهد. براساس گزارش‌ها، زلمی خلیل‌زاد، فرستاده ویژه آمریکا برای صلح افغانستان، به دوحه رفته است تا اختلافات باقی‌مانده برای کشاندن طالبان سر میز مذاکره را حل کند. رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، نیز با عمران خان، نخست‌وزیر پاکستان، تلفنی گفت‌وگو کرده است تا از طریق او، به تشویق طالبان برای شرکت و توافق در میز مذاکره کمک کند. 

همه این تلاش‌های بین المللی نشان می‌دهد که جهان از خطرات شکست مذاکرات صلح بین‌الافغانی آگاه است و می‌کوشد افغانستان را در رسیدن به ثبات و صلح کمک کند.

دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مقاله لزوماً سیاست یا موضع ایندیپندنت فارسی را منعکس نمی کند.

بیشتر از دیدگاه