اثری از انفجار و آتش‌سوزی در تصاویر ماهواره‌ای اولیه از نطنز دیده نمی‌شود

بررسی ادعای محسن رضایی مبنی بر آتش‌سوزی در تاسیسات نظنز و دلایل احتمالی مطرح شدن آن

در سه سال اخیر، سازمان انرژی اتمی ایران صدها سانتریفیوژ جدید را طراحی، توسعه و تولید کرده است - AFP

روز یکشنبه ۲۲ فروردین ۱۴۰۰ برابر با ۱۱ آوریل ۲۰۲۱، ساعاتی پس از انتشار خبر اخلال در شبکه توزیع برق تاسیسات هسته‌ای نطنز در نتیجه حمله سایبری ارتش دفاعی اسرائیل، محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، خبری منتشر کرد، مبنی بر این که بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران، در حین بازدید از تاسیسات هسته‌ای نطنز پس از حمله سایبری به علت آتش‌سوزی و انفجار، از ارتفاع هفت‌متری به پایین پرتاب شده است. در نتیجه این سانحه، ادعا شده است که کمالوندی دچار شکستگی جمجمه و مچ پا شده است.

پس از انتشار این خبر، برخی از رسانه‌های اسرائیلی ادعا کردند که یک شیء انفجاری کار گذاشته شده توسط موساد در این تاسیسات در راستای انهدام کامل شبکه توزیع برق این مجموعه، منفجر شده و در نتیجه آن انفجار، یک آتش‌سوزی نیز رخ داده است. ابتدا تصور می‌شد که آن انفجار و آتش‌سوزی در تاسیسات روی زمین این مجموعه، از جمله نیروگاه اصلی برق آن رخ داده باشد. اما با انتشار تصاویر ماهواره‌ای اولیه توسط شرکت سِنتینِل‌هاب (SentinelHub) و مشاهده نشدن اثر یا اثراتی از آتش‌سوزی و خرابی، به نظر می‌رسد اگر واقعا چنان آتش‌سوزی و انفجاری در این مرکز اتفاق افتاده باشد، باید در تاسیسات زیر زمینی آن رخ داده باشد.

محسن رضایی، فرمانده سابق سپاه پاسداران، در ماه‌های اخیر با نظریه‌ها و سخنان جنجالی‌اش در رابطه با حوادث سیاسی و امنیتی در رسانه‌های حکومتی کشور مطرح شده است. ادعای او مبنی بر ترور محسن فخری‌زاده با استفاده از توپ لیزری کنترل از راه دور، یکی از بهترین نمونه‌ها است. تصاویر ماهواره‌ای منتشر شده امروز حاکی از نبودِ انفجار یا آتش‌سوزی گسترده در تاسیسات واقع بر روی سطح زمین در مجموعه نطنز است. همچنین، هنوز مشخص نیست که آتش‌سوزی یا انفجاری در تاسیسات زیرزمینی این مجموعه هم رخ داده باشد. بر این مبنا، این احتمال نیز وجود دارد که ادعای رضایی مبنی بر مجروح شدن کمالوندی در نتیجه انفجار، صحت نداشته باشد و آن مسدومیت در جریان همان حمله سایبری و قطعی برق مجموعه رخ داده باشد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

این احتمال هم وجود دارد که مقامات رژیم جمهوری اسلامی ایران، از جمله محسن رضایی، با ادعای انفجار در تاسیسات زیرزمینی نطنز پس از حمله سایبری به شبکه توزیع برق آن، بهانه کافی برای از رده خارج کردن هزاران سانتریفیوژ فرسوده و قدیمی آی آر-۱ این مجموعه را فراهم کرده باشند؛ سانتریفیوژهایی که سازمان انرژی اتمی ایران بر اساس قرارداد هسته‌ای موسوم به برجام که در سال ۱۳۹۴ منعقد شده بود، مجبور به استفاده از آنها بود و اجازه استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفته‌تر آی آر-۲اِم، آی آر-۴ و آی آر-۶ به جای آنها را که هم سوی بالاتری داشتند و هم می‌توانستند اورانیوم را با غنای بالاتری غنی‌سازی کنند، نداشت.

در سه سال اخیر و به دنبال خروج ایالات متحده آمریکا از برجام، سازمان انرژی اتمی ایران صدها سانتریفیوژ جدید را طراحی، توسعه و تولید کرد که در دو مرکز غنی‌سازی اورانیوم نطنز و فردو تعبیه شدند و مورد بهره‌برداری قرار گرفتند. در مجتمع غنی‌سازی شهید احمدی روشن، واقع در تاسیسات اتمی نطنز، تا پیش از حمله سایبری ارتش دفاعی اسرائیل، هزاران سانتریفیوژ قدیمی و فرسوده آی آر-۱ در کنار ۶۹۶ سانتریفیوژ آی آر-۲اِم و ۱۷۴ آی آر-۴ (که روز ۲۱ فروردین ماه برابر با ۱۰ آوریل ۲۰۲۱ در چرخه عملیات قرار گرفتند) تحت بهره برداری قرار داشتند. 

تا پیش از خبراکاری در تاسیسات نطنز، چنانچه رژیم جمهوری اسلامی ایران به یک توافق هسته‌ای مشابه به آنچه در سال ۱۳۹۴ دست یافت، می‌رسید، به‌طور قطع مجبور به از رده خارج کردن سانتریفیوژهای جدیدتر آی آر-۲اِم و آی آر-۴ این مجموعه و آی آر-۶ مجموعه فردو می‌شد. حال با از میان برداشته شدن سانتریفیوژهای قدیمی به دنبال آسیب شدید به آن‌ها، سازمان انرژی اتمی ایران بهانه کافی برای جایگزین کردن آن با نمونه‌های ممنوعه و پیشرفته‌تر دارد.

دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مقاله لزوماً سیاست یا موضع ایندیپندنت فارسی را منعکس نمی کند.

بیشتر از دیدگاه