کارکنان یک مدرسه ابتدایی در مورکامب متوجه شدند که بچه‌های کوچک بیشتری پس از تعطیلات مدرسه، دچار سوء تغذیه شدهاند – و فهمیدند که این مسئله همزمان با اصلاحات رفاهی روی داده است.
ساعت هشت و نیم است و تازه در دبستان ابتدایی مورکامب، یک مدرسه دولتی در شمال غربی انگلستان، روز آغاز شده‌است. مدیر مدرسه، سیوبان کولینگوود به یک پسر شاد که در حال جویدن دو تکه نان برشته شده که اولین وعده روزانه‌اش است، اشاره می‌کند.
او می‌گوید: معلمان، گاهی اوقات او را دیده‌اند که در سطل‌های زباله به دنبال میوه می‌گردد. «هر چیزی که جلوی او بگذاریم، می‌خورد.»
بعضی از دانش‌آموزان بدون توقف از کنار کانتر غذا عبور می‌کنند؛ آن‌ها قبلا غذای خود را خورده‌اند. اما یک دوجین بچه، مستقیما به طرف آن می‌روند. کولینگوود عقیده دارد، در بین ۳۵۰ دانش‌آموز، از هر سه نفر، یک نفر صبحانه نمی‌خورد، مگر این که مدرسه آن را تامین کند.
در طی ۱۳ سال مدیریت کولینگوود در مدرسه ابتدایی مورکامب، همیشه تعدادی کودک گرسنه وجود داشتند. اما دو سال پیش، کارکنان متوجه شمار فزاینده‌ای از کودکانی شدند که پس از گذراندن تعطیلات مدرسه در خانه دچار سو تغذیه شده‌بودند.
در ابتدا، کولینگوود و کارکنانش متعجب بودند. بسیاری از والدین حتی اگر برای پوشش دادن صورتحساب‌ها با مشکل روبه رو بودند، باز هم شغلی داشتند. سپس مشخص شد که افزایش تعداد کودکان گرسنه در خلیج مورکامب، با کاهش شدید مزایای رفاهی همراه با معرفی ناشیانه یک برنامه رفاهی جدید همزمان شده‌است.
کولینگوود می‌گوید: « وقتی با والدین صحبت کردیم، مشخص شد که برای بسیاری از آن‌ها، تغییراتی در سیستم مزایا در سالهای اخیر ایجاد شده که خانواده‌ها را با بحران مواجه کرده‌است».
در سراسر بریتانیا، تعداد کودکانی که زیر خط فقر زندگی می‌کنند، در شش سال گذشته به شدت افزایش یافته است، روندی که از سوی منتقدان در بخشی از سیاست ریاضت اقتصادی دولت، و واکنش آن به بحران مالی ۲۰۰۸ که به طور مداوم سبک زندگی بریتانیایی‌ها را تغییر داده، مورد سرزنش قرار گرفته‌است.
و هیچ آسودگی آنی در افق دیده نمی‌شود. شبکه شوراهای منطقه‌ای، گروهی از نهادهای حاکم محلی، اخیرا در مورد کاهش ۱ میلیارد پوندی در بودجه سال آینده سراسر کشور هشدار داده ، که باعث می‌شود پول بیشتری از خدمات اجتماعی، از جمله خدمات مخصوص کودکان، کاسته شود.
واضح است که بریتانیا، ونزوئلا نیست. اثبات شد که گزارش کودکان گرسنه‌ای که به راشیتیسم مبتلا شدهاند در دفاتر پزشکان مورکامب، اشتباه است. اما این آرامشی سرد در یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان است که در طول سالهای گذشته، تعهد شدیدی نسبت به رفاه کودکان داشته‌است.
با اینکه گرسنگی تنها آسیب‌شناسی اجتماعی مرتبط با فقر در دوران کودکی نیست، اما شاید آسیبی باشد که سخت‌تر بتوان آن را پنهان کرد. از این نظر، گرسنگی سیگنال چشمک‌زنی است که یک مشکل عمیق را نشان میدهد.
برای کودکان، عواقب فقر می‌تواند شدید باشد. در کوتاه‌مدت فقر خطر بیماری، گرسنگی و بدنامی اجتماعی را افزایش میدهد. در دراز مدت، می‌تواند یک چرخه معیوب ایجاد کند که کودک برای فرار از آن تلاش می‌کند، به خصوص در میان بریتانیایی‌هایی که نسبت به طبقه اجتماعی خود حساس هستند.
براساس آمار دولتی، تقریبا یک سوم نوجوانان بریتانیایی از طبقه محروم موفق می‌شوند در آزمون GCSE نمرات خوبی به دست آورند.
طبق یک مجموعه جداگانه از داده‌های دولتی، تقریبا نیمی از آن‌ها احتمالا به دانشگاه می‌روند. آن‌هایی که به دانشگاه می‌روند، نسبت به کسانی که گذشته ممتازی دارند، احتمال کمتری دارد که در عرض شش ماه پس از فارغ التحصیلی کاری با دستمزد خوب پیدا کنند. و احتمال کمتری دارد که در مشاغل برجسته‌ای مانند امور مالی، حقوقی و پزشکی مشغول شوند.
پژوهشگران دانشکده اقتصاد لندن دریافتند که حتی کسانی که از "سقف طبقه" خود عبور می‌کنند، به طور متوسط ۱۶ درصد کم‌تر از همتایان ممتاز خود درآمد دارند.
و داده‌های دولت حاکی از آن است افرادی که در گذشته‌ی فقیر بوده اند، پنج سال زودتر از دیگران می‌میرند.
پیش از بحران مالی ۲۰۰۸ و فشار بودجه متعاقب آن، دولت‌های متوالی بریتانیا، هم محافظه‌کار و هم حزب کارگر، منجر به پیشرفت فقر در دوران کودکی شدند. تعداد افراد زیر سن قانونی که در " فقر نسبی " زندگی می‌کنند - خانواده‌هایی با درآمد سالانه کم‌تر از ۶۰ درصد از میانه ملی، پس از کسر هزینه‌های مسکن - بین سالهای ۱۹۹۸ و ۲۰۱۲ تقریبا برابر با ۸۰۰ هزار تا ۳.۵ میلیون نفر و یا ۲۷ درصد از کل بریتانیایی‌های زیر سن ۱۶ سال است.
اما در همان سال که پارلمان لایحه اصلاحات رفاهی را تصویب کرد، از میانه برنامه ریاضت اقتصادی، روند معکوس آغاز شد. از سال ۲۰۱۲ حدود ۶۰۰۰۰۰ کودک به "فقر نسبی" بازگشته‌اند. در طی همین دوره، تعداد کودکان نیازمند غذای خیریه‌ی بنیاد تراسل تراست، بزرگ‌ترین شبکه غذایی کشور، بیش از سه برابر شده و از ۴۸۴۰۰۰ به نزدیک ۱۲۷۰۰۰ نفر رسیده است.
به طور کلی، از زمان بازگشت محافظه‌کاران به قدرت در سال ۲۰۱۰، بیش از ۳۰ میلیارد پوند کاهش در مزایا اعلام شده و آن‌ها اهداف قبلی را که کاهش میزان کودک فقیر تا سال ۲۰۲۰ بود، رها کرده‌اند.
طبق پیش‌بینی‌های موسسه مطالعات مالی، تا سال ۲۰۲۱ تقریبا ۳۵ درصد از کودکان زیر سن قانونی در بریتانیا فقیر خواهند بود. براساس یک ارزیابی مشترک از سوی هفت موسسه پیشروی خیریه کودکان، خروج ناگهانی کشور از اتحادیه اروپا ممکن است به دلیل افزایش هزینه‌های زندگی و کاهش ناگهانی بودجه‌ی بروکسل برای جوانان، مشکل را عمیق‌تر کند.
در ماه نوامبر، فیلیپ آلستون، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در مورد فقر شدید، از بریتانیا برای تحقیق درباره ارتباط بین برنامه ریاضت اقتصادی و افزایش فقر بازدید رسمی خواهد داشت – این اولین بازدید از بریتانیا توسط گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در خصوص فقر شدید خواهد بود.
آلیسون گرانهام، مدیر اجرایی خیریه بریتانیایی گروه اقدام علیه فقر کودکان می‌گوید: « به طور فزاینده‌ای به خصوص برای افرادی که با کودکان کار می‌کنند مشهود است که ما در بحران فقر به سر می‌بریم و این در درجه اول نتیجه کاهش شدید مزایاست»
رهبران حزب محافظه‌کار که از طریق برنامه ریاضت اقتصادی به راه خود ادامه می‌دهند، نمی‌پذیرند که این برنامه‌ها باعث ایجاد یا افزایش فقر کودکان شده‌است. آن‌ها استدلال می‌کنند که اعتبار جهانی - سیستم جدیدی که بسته‌های پرداختی را به یک بسته تبدیل می‌کند- یک پیشرفت است.
ایان دانکن اسمیت، وزیر سابق کابینه که شاهد این تغییرات بود، می‌گوید: « سیستم جدید، بسیار بهتر از آن‌چیزی است که قبلا وجود داشت. اجرای فرآیند گام به گام آسان‌تر است.»
منطق این سیاست زیر سوال رفته‌است. اگرچه بیکاری در دوره محافظه‌کاران به نصف کاهش یافت، اما نرخ کلی فقر کودکان افزایش‌یافته است. موسسه مطالعات مالی می‌گوید که حدود دو سوم کودکان فقیر حداقل یک والد شاغل دارند.
گراهام می‌گوید: « ما داستان فقر در انگلستان، را کاملا اشتباه تعریف می‌کنیم. دولت می‌خواهد بر خانواده‌های بی‌کار تمرکز کند اما به سختی می‌توان چنین خانواده‌ای یافت. این مشکل مربوط به گذشته است."
شاغل اما فقیر
درست بیرون مورکامب، شهری توریستی که دیگر توریست‌ها را جذب نمی‌کند، جورج مک کولوگ، تنها والد پسر شش سالهای است که با بحران مالی روبه‌روست. اجاره او عقب‌افتاده است و دیگر نمی‌تواند قبض‌های مصرفی خانواده را پرداخت کند. او شروع به کاهش موجودی خود در بانک کرده که هزینه‌های بانکی بیشتری را ایجاد کرده‌است.
او روابط اجتماعی را متوقف کرده و گاهی برای اطمینان از اینکه پسرش سه بار در روز غذا می‌خورد ، از غذای خودش کم می‌کند. اما دیگر نمی‌تواند یک رژیم غذایی متعادل یا یک یونیفرم مدرسه جدید به پسرش بدهد یا او را به دیدن دوستانش ببرد.
مک کولوگ می‌گوید:« او اساسا نمی‌تواند به هیچ مهمانی یا خانه‌ای برود، من واقعا نمی‌توانم پول یک هدیه را بدهم، یا حتی او را به آنجا ببرم. "
چیزی که او را به بحران دچار کرد، تغییر اعتبار جهانی بود. مک کولوگ، قبل از تغییرات رفاهی، هر ماه ۶۸۵ پوند دریافت می‌کرد که به ۵۰۰ پوند حقوقش به عنوان راننده اتوبوس کودکان معلول اضافه می‌شد.
مسئله تنها این نیست که او اکنون ۴۰ پوند کم‌تر در ماه دریافت می‌کند، بلکه برای خانواده‌ای که در حال حاضر برای ماندن بالای خط فقر در حال تلاش است، حذف –هزینه خواربار هفتگی - دردناک بود. (دیگران تجربه بدتری داشتند: با توجه به محاسبات گروه اقدام علیه فقر کودک، خانواده‌ی کارگر متوسط بیش از ۷۵ پوند در ماه از دست دادند).
چیزی که واقعا مک کولوگ را آزار میدهد این است که این حذف‌شدن‌ها به شدت با گسترش مسئله‌ساز اعتبار جهانی در سال ۲۰۱۶ ترکیب می‌شود.
در سیستم جدید، تمام متقاضیان باید حداقل پنج هفته منتظر پرداخت اول خود باشند - یک تاخیر خطرناک طولانی برای خانواده‌هایی که درآمدی بخور و نمیر دارند. در مورد مک کولوگ، این تاخیر به قدری طولانی بود که او را وارد یک چرخه معیوب بدهی کرد.
تا ماه می، خانواده تقریبا توانسته بود از این حفره بالا برود که سیستم اعتباری جهانی ضربه دوم را وارد کرد. پس از اینکه کارفرمایان، دستمزد او را زودتر پرداخت کردند و در عرض یک ماه دو پرداخت به او دادند، مقامات به اشتباه نتیجه‌گیری کردند که حقوقش دو برابر شده و سود او را کاهش دادند. برای چند هفته، آن‌ها از اعتراف به اشتباه خود امتناع کردند و او را در قرض فرو بردند.
مک کولوگ گفت: « اگر این به یک قانون عادی تبدیل شود، چه انگیزه‌ای برای کار کردن باقی می‌ماند؟»
تجربیات مک کولوگ منحصر به فرد نیستند. تحقیقات خود دولت در این سیستم نشان داد که نزدیک به نیمی از متقاضیان برای پر کردن فرم درخواست نیاز به کمک دارند، در حالی که چهار نفر از ده نفر هنوز با مشکلات مالی هشت ماه پیش از زمان اعتبار مالی درگیر بودند.
دانکن اسمیت که بین سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ دبیر دولت در امور کار و حقوق بازنشستگی بود، مشکلات ناشی از شیوه‌ی اجرای این سیستم را تایید می‌کند. او حتی در سال ۲۰۱۵ به این دلیل استعفا داد که جورج اوسبورن وزیر دارایی در آن زمان، ۴ میلیارد پوند دیگر از بودجه رفاهی را کم کرد. دانکن اسمیت می‌گوید: « به نظر من این بیش از حد بود.»
او اضافه می‌کند : « اما خود سیستم، سیستم درستی است. هر چند تعداد زیادی از خانواده‌های شاغل هنوز فقیر هستند، اما اگر بی‌کار بودند، فقر بیشتری را تجربه می‌کردند. وقتی آن‌ها وارد کار می‌شوند، دریافتی بهتری خواهند داشت. »
به مک کولوگ توجه کنید، پدر نگران اخطارهای سقف بدهی آب روی تلفن همراهش است، او توضیح میدهد که چگونه تلاش می‌کند برای پسرش برخی از چیزهای اساسی زندگی مانند سبزیجات تازه، لباس‌های جدید و امکان کوتاه کردن مو را فرهم کند.
مک کولوگ در انتخابات گذشته به حزب محافظه‌کار رای داده و می‌گوید اگر فردا انتخابات برگزار شود باز هم همین کار را خواهد کرد. با وجود مصیبت‌ّها، او از رویکرد حزب محافظه‌کار در مخارج دولت حمایت می‌کند، و فکر می‌کند افراد زیادی هستند که بدون دلیل انتظار کمک‌های خیریه دارند.
اما دیگر معتقد نیست که بازسازی مزایا، اشتغال بیشتری ایجاد خواهد کرد و یا کودکان بیشتری را از فقر بیرون می‌آورد.
مک کولوگ می‌گوید : « تا وقتی که در موقعیت کسی نباشید، نمی‌توانید بفهمید، تا وقتی که نحوه‌ی کار آن را نبینید، چیزی درک نمی‌کنید.»
در مورکامب، نماینده‌ی محافظه‌کار این منطقه، دیوید موریس، در ایمیلی می‌گوید که فقر کودکان در حوزه انتخاباتی‌اش کاهش‌یافته است و " فعالان سیاسی جناح چپ " را مسئول هرگونه مخالفتی با این ایده می‌داند. او در مصاحبه‌های قبلی خود، مدیر مدرسه، کولیگنوود را به داشتن انگیزه‌های سیاسی متهم کرده‌است.
اما تقاضا برای صبحانه‌های رایگان در مدرسه ابتدایی در خلیج مورکمب، تنها نشانه هشدار نیست.
براساس تحقیقات مرکز تحقیقات سیاست‌های اجتماعی در دانشگاه لوگبورگ، نرخ نسبی فقر در حوزه انتخاباتی موریس از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ از 24.2 به ۲۵.۹ درصد افزایش یافته‌است. این ممکن است زیاد به نظر نرسد، اما این افزایش باعث ایجاد تغییرات مشخصی شده‌است.
برای نمونه، در بانک غذایی خلیج مورکامب ، تعداد کودکانی که حداقل یک بسته غذای رایگان دریافت کرده‌اند در سال ۲۰۱۷ - ۲۰۱۸ دوبرابر شده و از ۶۵۶ نفر در سال ۲۰۱۳-۲۰۱۴ به ۱۲۲۹ نفر در سال ۲۰۱۷ رسیده‌است. در شعبه محلی سیتیزن ادوایس، تعداد کوپن غذای توزیع‌شده بین کودکان در همان دوره شش برابر افزایش‌یافته و از ۲۲۲ به ۱۳۳۶ رسیده‌است.
در مورکامب، این مشکل با کاهش خدمات کودکان محلی تشدید شده‌است. پیش از ریاضت اقتصادی، مدارس می‌توانستند به سرعت خانواده‌های آسیب‌پذیر را به مرکز کودکان محلی که با سرمایه دولتی تامین مالی می‌شد، ارجاع دهند و در آنجا مددکاران اجتماعی با کودکان و والدین برای حل مشکلات آن‌ها کار می‌کردند.
به هرحال از سال ۲۰۱۰، پس از ۹۹۰ میلیون پوند کاهش بودجه، حدود ۱۰۰۰ مرکز از این مراکز در سراسر بریتانیا بسته شدهاند. آن‌هایی که باقی مانده‌اند مانند آن‌هایی که در منطقه مورکامب هستند - ظرفیت خود را کاهش داده‌اند.
کولینگوود می‌گوید: «تعداد مراجعین در حال رشد است و سیستمی که ما به کمک آن از آن‌ها حمایت می‌کنیم در حال کاهش است. ما بیشتر شبیه یک جزیره هستیم».
برگردان متن انگلیسی به فارسی: شفیق انصاری
