آغاز کارزارهای انتخاباتی زیر تردید جنگ و صلح

این انتخابات محکی برای تداوم دموکراسی در افغانستان است

WAKIL KOHSAR / AFP

در میان دلهره‌های جنگ و صلح، کازار‌های انتخاباتی برای انتخابات ریاست جمهوری ۶ مهر در افغانستان، از سحرگاه روز یکشنبه آغاز شد. این کارزار‌های انتخاباتی برای ۶۰ روز در سراسر کشور جریان خواهد داشت، و در تاریخ سوم مهرماه خاتمه خواهد یافت.

 ۴۸ ساعت دوره سکوت خواهد بود، و پس از آن در تاریخ ۶ مهر، انتخابات ریاست جمهوری برگزار خواهد شد. برای این دوره از انتخابات ریاست جمهوری حدود ۱۸ نامزد انتخابات، خود را جهت مبارزه انتخاباتی آماده کرده‌اند. کمیسیون انتخابات امسال، دست نامزدان انتخابات را برای هزینه‌های انتخاباتی، بازتر از انتخابات قبلی گذاشته است و نامزدان می‌تواند تا حدود ۴۴۲ میلیون افغانی  (معادل بیش از ۵ میلیون دلار) را در کارزارهای انتخاباتی خود صرف کنند. 

سقف هزینه‌های انتخاباتی در گذشته بسیار کمتر از این بود. البته کمیسیون انتخابات در پیوند با چگونگی مبارزات انتخاباتی، لایحه‌ای چهار ماده‌ای نیز تصویب کرده است و تمامی نامزد‌های انتخابات ریاست جمهوری را به رعایت این لایحه فراخوانده است. این لایحه مواردی چون چگونگی مبارزات انتخاباتی، آسیب نزدن به مبارزات دیگر نامزدان، و عدم استفاده از امکانات دولتی را دربرمیگیرد. 

با این حال، آغاز دوره کارزار‌های انتخاباتی به‌شدت تحت‌الشعاع گفت‌وگو‌های صلح، شدت‌گیری نبرد در سنگر‌های جنگ، و افزایش حملات تروریستی در شهر‌های افغانستان قرار گرفته است. بسیاری، با نگرانی و ابهام به مسئله انتخابات نگاه می‌کنند. بحث صلح در افغانستان اکنون به یک مسئله حیاتی در این کشور بدل شده است.  محمد اشرف غنی در آخرین اقدامش به عنوان رئیس جمهوری افغانستان، عصر روز شنبه «دارالانشا»ی شورای صلح را لغو کرد و صلاحیت‌های آن را به وزارت دولت در امور صلح سپرد که به تازگی ایجاد شده است، و عبدالسلام رحیمی، رئیس دفتر سابق رئیس جمهوری و یکی از نزدیکان وی، در راس آن قرار دارد. 

این وزارت‌خانه نیز در خبرنامه‌ای که به تازگی منتشر کرده، گفته است که گفت‌وگو میان دولت افغانستان و گروه طالبان به زودی آغاز خواهد شد. این خبرنامه همچنین اظهار می‌دارد که دولت افغانستان در حال تشکیل هیئت پانزده‌ نفره‌ای برای حضور در این گفت‌وگو‌ها است. 

در آن سو اما ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، به رسانه‌ها گفته است که این گروه تنها پس از حصول توافق میان طالبان و امریکا به گفت‌وگو‌های «بین الافغانی» رو خواهد آورد، و با دولت افغانستان نه به عنوان یک حکومت، بلکه به عنوان یکی از طرف‌های جنگ مذاکره خواهد کرد. این مسایل تاثیر عمیقی بر کارزار‌های انتخاباتی گذاشته است. 

چنان که بر خلاف انتخابات سال‌های پیش که نخستین روز آغاز کارزار‌های انتخاباتی با جوش و خروش بیشتر همراه بود، این بار، روز اول مبارزات انتخاباتی با سکون و رخوت آغاز شده است. جز یک یا دو تن از نامزدان انتخابات، بقیه حتی آغاز فعالیت ستاد‌های انتخاباتی خود را نیز رسانه‌ای نکرده‌اند. حتی تعدادی از آنان ستاد‌های خود را در روز اول رسما افتتاح نکردند. در میان افکار عمومی هم به انتخابات با تردید نگاه می‌شود. 

برخی بر این باورند که احتمال دارد در صورت توافق جامع برای صلح در افغانستان، انتخابات ریاست جمهوری نیز برگزار نشود و یک دولت موقت تشکیل شود. طالبان در آغاز بحث‌های انتخاباتی با برگزاری آن مخالفت کردند و خواهان ایجاد دولت موقت شدند. این خواسته در آغاز از سوی تعدادی از سیاستمداران افغان نیز حمایت شد. ولی پس از آن که مشخص شد منظور طالبان از ایجاد دولت موقت، سکان‌داری آن توسط خودشان است، از حمایت آن دست کشیدند. 

طالبان نیز برای تثبیت جایگاه سیاسی‌شان به لابی‌ها و گفت‌وگو‌های بیشتر روی آورده‌اند. هم‌اکنون ملاغنی برادر، مسئول دفتر قطر طالبان و رئیس هيئت گفت‌وگوکننده این گروه، در کشور اندونزی حضور دارند و در حال گفت‌وگو با مقام‌های آن کشورند. در سوی دیگر، زلمی خلیل‌زاد، نماینده آمریکا در امر صلح در افغانستان، نیز گفته است که زمان بیشتری را در افغانستان خواهد گذراند و پس از آن، دور دیگر گفت‌وگو‌ها آغاز می‌شود. محافل سیاسی در افغانستان، این مسائل را نشانه‌هایی از احتمال عدم برگزاری انتخابات ریاست جمهوری می‌دانند. 

اما امریکا، اروپا و بخش عمده‌ای از کشور‌هایی که هر یک به نحوی در افغانستان حضور دارند، حمایت خود را از برگزاری انتخابات اعلام کرده‌اند. به عقیده آنان، برگزاری انتخابات تداوم مشروعیت‌بخشی به حکومت موجود در افغانستان را از جانب مردم، تقویت می‌کند. 

برگزار شدن انتخابات، حتی اگر با مشکلات امنیتی و احتمال تقلب نیز همراه باشد، باز بهتر از آن است که برگزار نشود، زیرا چنان امری، گام نخست برای دور ساختن مردم از مهم‌ترین حق آنان که همانا حق انتخاب است، خواهد بود. این انتخابات، محک بزرگی برای تداوم دموکراسی در افغانستان است و در صورت لغو آن، باید فاتحه دموکراسی در این کشور جنگ‌زده را خواند.

بیشتر از