خبر کشف و ضبط ۱۵ تن دیگر از چوب جنگلی قاچاق در روزهای اخیر در شهرستان آمل استان مازندران نشانه دیگری است از سکوت مسئولان در خصوص نابودی جنگل‌های کشور و نبود سازوکار برای قطع زنجیره کشتار درختان.

استان‌های گیلان، مازندران، چهارمحال بختیاری و استان اصفهان در سال‌های اخیر با بیشترین میزان قاچاق چوب جنگل مواجه بوده‌اند. قاچاق چوب در  استان مازندران نسبت به سال گذشته ۴۴ درصد افزایش داشته است. نگرانی در خصوص قاچاق چوب درخت‌های استان گیلان بیشتر به دلیل خطر نابودی جنگل‌های هیرکانی است. جنگل‌های هیرکانی در سال ۱۳۹۸ در فهرست میراث جهانی قرار گرفت و جزو سرمایه‌های ملی و انفال شناخته می‌شود. این جنگل‌ها با ۵۵ هزار کیلومتر مربع مساحت در بخش‌هایی از پنج استان شمالی ایران و در دو کشورِ ایران و جمهوری آذربایجان قرار گرفته‌است. این جنگل از منطقه پارک ملی هیرکان جمهوری آذربایجان آغاز شده است و تا استان خراسان شمالی در ایران امتداد دارد و در ایران، مورد حفاظت مشترک سازمان حفاظت محیط زیست ایران و سازمان میراث فرهنگی است.

فرمانده یگان حفاظت اداره ‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گیلان در آبان ماه امسال با اشاره به افزایش کشفیات قاچاق چوب در گیلان گفته بود که ۸۹۳ پرونده تخلف در این خصوص تشکیل شده‌است.

در سال‌های گذشته خبر کشف محموله‌های قاچاق چوب در ایران به دفعات منتشر شده‌است ولی در یکی دوسال اخیر افزایش اخبار مربوط به محموله‌های سنگین قاچاق چوب نشان‌دهنده گسترش فقر در جامعه ایران و سکوت آزاردهنده مسئولان حفاظت از محیط زیست و جنگلبانی است.

گزارش‌های رسانه‌های داخلی ایران حاکی از آن است که قاچاقچیانی که درخت‌های کهنسال را قطع می‌کنند، شب‌ها به دل جنگل‌ها زده و در تاریکی و سکوت جنگل‌ها تیشه بر تنه درختان می‌اندازند.

در سال چندین بار و در پی کشف محموله‌های قاچاق درختان این تجارت غیرقانونی خبرساز می‌شود.

مهرماه امسال کشف سه تن چوب جنگلی قاچاق در ساری گزارش شد. در آبان ماه نیز فرمانده انتظامی ساری از کشف سه تن دیگر چوب جنگلی قاچاق در ساری خبر داد. چند روز بعد از آن رئیس پلیس امنیت اقتصادی فرماندهی انتظامی مازندران از توقیف کامیون و کامیونت حامل ۱۹ تن چوب قاچاق در محور چمستان نور به سمت آمل خبر داد.

خرداد ماه امسال نیز فرمانده انتظامی شهرستان میاندورود از کشف سه تن چوب‌آلات جنگلی قاچاق در این شهرستان خبر داد. این چوب‌ها در یکی از کارگاه‌های صنایع چوبی استان کشف و ضبط شده بودند.

در فروردین ماه نیز ماموران نیروی انتظامی از کشف پنج تن چوب جنگلی قاچاق در شهرهای تنکابن و فریدون‌کنار خبر داد.

این تنها بخشی از آمار ثبت شده مربوط به قاچاق چوب جنگل‌های کشور است.

در مرداد ماه نیز مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری اعلام کرد که از ابتدای سال ۹۹ تا مردادماه، ۸۳ فقره پرونده کشفیات قاچاق چوب و زغال در این استان تشکیل شده است.

به گفته علی محمدی مقدم، این ۸۳ پرونده مربوط به کشفیات قاچاق ۵۲ تن چوب و دو تن زغال در استان چهارمحال و بختیاری بوده‌است.

او همچنین گفته بود که از ابتدای سال ۹۹ تا مردادماه سال جاری دو تن و ۷۴۳ کیلوگرم گیاهان مرتعی از جمله کلوس و موسیر از چهارمحال و بختیاری به صورت قاچاق خارج شده است. به گفته این مقام دولتی، در سال گذشته نیز ۲۰۶ فقره پرونده مربوط به قاچاق ۸۵ تن چوب و پنج تن زغال در استان تشکیل شده بود.

مصارف مختلف برای چوب درختان آن‌ها را در زمره با ارزش‌ترین کالاهای قاچاق در سال‌های اخیر قرار داده‌است. از جمله این موارد تبدیل چوب درختان به زغال است و به دلیل جریمه کمی که برای آن درنظر گرفته شده‌است، قاچاق در هر استانی را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد.

استان چهارمحال بختیاری و استان اصفهان از جمله استان‌هایی هستند که بیشترین قاچاق چوب درختان در آن‌ها صورت می‌گیرد که بیشتر هم صرف تولید زغال می‌شوند. جریمه تولید زغال در چهارمحال و بختیاری برای هر کیلو چوب ۳۰ هزار تومان و هر کیلو زغال ۵۰ هزار تومان است، مبالغ جریمه در استان اصفهان اما برای هر کیلو چوب سههزار تومان و زغال سه هزار و ۵۰۰ تومان درنظرگرفته شده‌است. به تازگی اما منابع طبیعی و آبخیزداری در نظر دارد که جریمه‌های مربوط به تهیه زغال در استان اصفهان را افزایش دهد تا شاید از قاچاق درخت‌ها و تبدیل آن‌ها به زغال جلوگیری کند.

در ماه‌های اخیر با بروز مشکلات معیشتی و اقتصادی اخبار مربوط به قاچاق چوب‌های جنگلی هم نسبت به سال‌های گذشته افزایش داشته‌است. درآمدزایی سبب شده است تا گروهی از مردم به جان درختان جنگل بیفتند و بهره‌برداری از جنگل‌ها به عنوان میراث ملی مفهوم خود را از دست بدهد.

سال گذشته مدیر روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفته بود اگر قطع و قاچاق درختان جنگل‌های ایران به این شکل ادامه پیدا کند، در این صورت باید با جنگل‌ها و سرسبزی طبیعت بکر و تماشایی در ایران خداحافظی کرد.