درگذشت جورج شولتز، وزیر مخالف فروش اسحله به ایران در دولت ریگان

ماجرای فروش اسلحه به جمهوری اسلامی ایران در دوره دوم ریاست جمهوری ریگان به رسوایی ایران-کنترا انجامید

پیمان منع موشک‌های میان‌برد هسته‌ای میان ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی در ۱۹۸۷، دوره وزارت خارجه شولتز امضا شد- Gary Cameron/ REUTERS

جورج شولتز، وزیر خارجه اسبق ایالات متحده آمریکا و از افراد مؤثر در پایان دادن به چهار دهه جنگ سرد میان آن کشور و اتحاد جماهیر شوروی، روز شنبه ششم فوریه (۱۸ بهمن) در ‌صد سالگی درگذشت.

او که از سال ۱۹۸۲ تا ۱۹۸۹ در دو دولت جمهوری‌خواه دونالد ریگان مسئولیت وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا را برعهده داشت، از مخالفان فروش اسلحه به جمهوری اسلامی ایران در دوره دوم ریاست جمهوری ریگان بود که بعدتر به رسوایی ایران-کنترا انجامید.  

شولتز در سال ۱۹۴۹ از دانشگاه ام‌آی‌تی در رشته اقتصاد صنعتی دکترا گرفت و در سال ۱۹۵۵ عضو شورای مشاوران اقتصادی دولت دوایت آیزنهاور شد. او در زمان ریاست جمهوری ریچارد نیکسون نیز به‌عنوان وزیر کار، وزیر خزانه‌داری و اولین رییس اداره برنامه و بودجه کاخ سفید در دولت ایالات متحده آمریکا حضور داشت.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

او با پیشینه تحصیل در رشته اقتصاد، در فاصله بین فعالیت‌های دولتی خود، مدیریت شرکت‌های تجاری خصوصی را برعهده داشت. شولتس همچنین در حوزه آموزش دانشگاهی نیز فعال بود و در دانشگاه‌های شیکاگو، ام‌آی‌تی و استنفورد تدریس می‌کرد.

از جمله موفقیت‌های جورج شولتز در زمینه رابطه با شوروی، می‌توان به امضای پیمان منع موشک‌های میان‌برد هسته‌ای میان دو کشور در سال ۱۹۸۷ و بهبود روابط کاخ سفید و کرملین در اواخر دوره ریاست جمهوری دونالد ریگان اشاره کرد.

جنگ سرد در سال ۱۹۸۹، پس از پایان دوران کاری شولتز خاتمه یافت و دو سال بعد از آن نیز فروپاشی شوروی به وقوع پیوست.

رسوایی ایران- کنترا

در دوره دوم ریاست جمهوری دونالد ریگان، جورج شولتز که به‌عنوان وزیر خارجه دولت با فروش اسلحه به جمهوری اسلامی ایران مخالف بود، نتوانست جلوی معامله‌های مرتبط با این آن را بگیرد. 

این معاملات فروش اسلحه (از اوت ۱۹۸۵ تا مارس ۱۹۸۷) که در برابر تضمین آزادی گروگان‌های آمریکایی در لبنان انجام می‌شد، درحالی بود که جمهوری اسلامی ایران تحت تحریم‌های تسلیحاتی قرار داشت. درآمد حاصل از این معامله‌ها نیز به‌طور مخفیانه برای شورشیان کنترا فرستاده می‌شد که علیه دولت چپ‌گرای نیکاراکوئه می‌جنگیدند، درحالی‌که کنگره آمریکا حمایت مالی از آن‌ها را ممنوع کرده بود. جان پویندکستر، مشاور امنیت ملی وقت آمریکا و دستیارش، اولیور نورث که مسئولیت این طرح را برعهده گرفتند. 

پس از افشای این معامله‌ محرمانه اسلحه با جمهوری اسلامی ایران، شولتز یکی از مقام‌هایی بود که در سال ۱۹۸۷ برای پاسخ‌گویی درمورد موضوع به کنگره ایالات متحده آمریکا احضار شد و گفت که مخالف این معامله‌ بوده و رییس سی‌آی‌ای و مشاوران شورای امنیت ریگان بارها به او درمورد فروش اسلحه به ایران دروغ گفته و برای پیش بردن کار خود، اطلاعات مربوط به آن را از او و رییس جمهوری مخفی کرده‌اند.