آن طور که نتایج اولیه آزمایش‌ها نشان می‌دهد، واکسن ویروس کرونای ساخت روسیه، که با نام «اسپوتنیک وی» شناخته می‌شود، به نظر می‌رسد که در جلوگیری از بروز نشانه‌های ابتلا به کووید-۱۹ تاثیرگذاری ۹۱/۶ درصدی نشان داده است.  

واکسیناسیون هیچ گونه عارضه جدی در بر نداشته است و بیشتر عوارض جانبی گزارش‌شده خفیف بودند، از جمله نشانه‌های شبه آنفلوآنزا، درد در ناحیه تزریق و ضعف و کاهش انرژی.  

داده‌های اولیه مرحله سوم آزمایش واکسن اسپوتنیک وی حاکی است که تزریق دو مرحله‌ای این واکسن همان سطحی را از اثرگذاری ارائه می‌دهد که در واکسن‌های تولید فایزر و بیونتک و مدرنا مشاهده شده و به همین ترتیب در ایجاد مصونیت در افراد بالای ۶۰ سال نیز موثر بوده است.  

یافته‌های اولیه که در نشریه لنست منتشر شده است، بر اساس تحلیل داده‌های حدود ۲۰ هزار شرکت‌کننده است که سه‌چهارم آنان واکسن دریافت کردند و به یک‌چهارمشان دارونما تزریق شد.  

نتایج کمک می‌کند تا نگرانی‌های طولانی درباره واکسن اسپوتنیک وی که اولین بار در ماه اوت و قبل از مرحله سوم آزمایشی، تصویب شد، کاهش یابد.  

مدت‌ها قبل از اعلام نتایج تحقیقات، مقام‌ها به طور مشخص آموزگاران و پزشکان را در صف اول دریافت دز نخست واکسن قرار داده بودند.  

این اقدام موجب بروز شک و تردید جامعه علمی بین‌المللی و منجر به بروز ادعاهایی مبنی بر این شد که مسکو قصد دارد از آن به عنوان سلاحی برای پیروزی‌های سیاسی استفاده کند. کارشناسان در روسیه و خارج از آن کشور، هشدار دادند مادامی که تحقیقات بیشتر درباره واکسن روسی تکمیل نشده است، از آن استفاده وسیع‌تر نشود.  

تایید اثرگذاری و بی‌خطر بودن واکسن اسپوتنیک وی به شکل گسترده‌ای مورد استقبال قرار گرفت و مرحله سوم آزمایش آن در حال پیشروی است و پیش‌بینی می‌شود که تحلیل‌های بیشتر درباره آن به زودی اعلام شود.  

 دکتر جولیان تانگ، ویروس‌شناس از دانشگاه لیسستر، گفت: «علی‌رغم تفکرات منفی قبلی درباره توزیع گسترده واکسن روسی اسپوتنیک وی و قبل از به دست آمدن داده‌های اطلاعاتی کافی از مرحله سوم آزمایش آن، اکنون این واکسن تا حدی توجیه شده است.»  

او گفت: «اگر منصفانه بگوییم، سازش‌های مشابهی درباره توزیع واکسن مربوط به همه‌گیری، در برنامه واکسیناسیون بریتانیا نیز به کار گرفته شده است.» 

الکساندر ادواردز، دانشیار فناوری زیست‌پزشکی در دانشگاه ریدینگ، گفت: «نتایج مرحله آزمایشی واکسن با شدت و حدت به دست می‌رسد، زیرا نرخ ابتلا به بیماری در مناطقی که مرحله سوم آزمایش بالینی در حال انجام است، مقدار فراوانی از داده‌ها را ارائه می‌دهد.» 

واکسن اسپوتنیک وی دو ناقل آدنوویروس یا ویروس بیماری تنفسی را ترکیب می‌کند- آدنوویروس انسانی نوترکیب نوع ۲۶ (آرای‌دی۲۶-اس) و نوترکیب آدنوویروس انسانی نوع ۵ (آرای‌دی۵-اس) - که برای بیان پروتئین اسپایک سارس-کووی-۲ اصلاح شده است.  

 آدنوویروس‌ها در عین حال ضعیف نیز شده‌اند تا نتوانند در سلول‌های بدن انسان تکثیر و موجب بیماری شوند.  

در مراحل آزمایشی، شرکت‌کنندگان یک دز از آرای‌دی۲۶-اس و سپس، ۲۱ روز بعد، دز تقویت‌کننده آرای‌دی۵-اس را دریافت کردند.  

به گفته دانشمندان، استفاده از ناقل آدنوویروس متفاوت برای واکسیناسیون تقویت‌کننده، در مقایسه با استفاده از همان ناقل برای دو نوبت، ممکن است به ایجاد مصونیت بالاتر بینجامد.  

آنان می‌گویند دلیل این امر این است که این ناقل خطر مقاومت سیستم ایمنی بدن در مقابل ناقل اولیه را به حداقل می‌رساند.  

دکتر اینا وی دولژیکووا، شریک نویسنده مقاله، از مرکز تحقیقات اپیدمیولوئی و میکروبیولوژی ملی گامالیا در روسیه، گفت: «تحلیل اولیه ما درباره مرحله سوم آزمایش عادی‌شده و تحت کنترل گام-کووید-واک در روسیه، تاثیرگذاری بالا، ایمنی‌زایی و ایجاد تحمل خوب در میان شرکت‌کنندگان بالای ۱۸ سال را نشان داده است.» 

در تاریخ هفتم سپتامبر تا ۲۴ نوامبر سال گذشته، در مجموع ۲۱ هزار و ۹۷۷ بزرگ‌سال به شکل تصادفی انتخاب شدند و ۱۶ هزار و ۵۰۱ نفر از آنان واکسن دریافت کردند و به پنج هزار و ۴۷۶ نفر دارونما تزریق شد.  

در گروه افرادی که واکسن دریافت کردند ۱۴ هزار و ۹۶۴ نفر و در میان دریافت‌کنندگان دارونما، چهار هزار و ۹۰۲ نفر، دو دوز واکسن یا دارونما دریافت کردند و در تحلیل مقدماتی مربوط به تاثیرگذاری واکسن که روز سه‌شنبه گزارش شد، گنجانده شدند.  

 ۲۱ روز پس از دریافت دز اول، یعنی روز دریافت دز دوم واکسن، ۱۶ مورد نشانه‌های کووید-۱۹در میان گروه واکسن‌زده‌ها مشاهده شد، در گروه دریافت‌کنندگان دارونما ۶۲ مورد مشاهده شد- که معادل تاثیرگذاری ۹۱/۶ درصدی است.  

 محققان می‌گویند واکسن با داده‌های به دست آمده از به ترتیب  ۳۴۲ و ۴۴ شرکت‌کننده، باعث پاسخگویی قوی پادتن و سلول‌های موسوم به تی شده است.  

شش نفر از ۳۴۲ شرکت‌کننده، پس از واکسیناسیون پاسخ مصونیت ایمنی نشان ندادند، که به گفته تحقیق، شاید به دلیل سن بالا و یا مشخصات فردی بوده باشد.  نویسندگان تحقیق گفته‌اند از آن جا که موارد ابتلا به کووید-۱۹ تنها وقتی شناسایی شده‌اند که شرکت‌کنندگان از نشانه‌های ابتلا در خود گزارش داده‌اند و سپس مورد آزمایش قرار گرفته‌اند، دقت تحلیل تنها دربرگیرنده مواردی است که نشانه‌های ابتلا به بیماری را بروز داده‌اند.  

آنان می‌گویند برای فهم اثرگذاری واکسن بر موارد ابتلای بدون نشانه به کووید-۱۹ و سرایت آن، تحقیقات بیشتری باید صورت گیرد.  

میانگین زمان پیگیری ۴۸ روز پس از دریافت اولین دز واکسن بود، بنابراین تحقیق فوق نمی‌تواند مدت زمان مصونیت را ارزیابی کند.  

گزارش بیشتر از پی‌ای