رابطه جدایی‌ناپذیر طالبان و تروریسم جهانی

چرا نمی‌شود وعده جدایی طالبان از تروریسم را باور کرد؟

مرور مجله عربی طالبان در ۱۵ سال گذشته رابطه تنگاتنگ و گسست‌ناپذیر این گروه با القاعده را برجسته کرده‌است - الصمود 

بزرگترین دستاوردی که آمریکا از تلاش برای رسیدن به توافقنامه صلح با طالبان توقع دارد، تحقق وعده‌ای است که گروه طالبان برای قطع رابطه با القاعده و تروریسم جهانی داده است. اما مطالعات نشان می‌دهد که جدایی طالبان از تروریسم و اسلامگرایی افراطی با ماهیت این گروه سازگار نیست.  

آمریکا برای پایان دادن به جنگ‌های مداوم و طولانی در افغانستان، در دوران ریاست جمهوری ترامپ، از طالبان خواسته ‌است که از القاعده فاصله بگیرد و به دنبال اهداف بین‌المللی نرود. اما مرور ۱۵ ساله مجله «الصمود»، نشریه رسمی طالبان به زبان عربی، نشان می‌دهد که از حرف تا عمل فاصله بسیار است و طالبان نمی‌تواند دست از تروریسم بردارد. 

العربیه، ۲۰۰ شماره از مجله «الصمود» را بررسی کرده تا به این سوال پاسخ دهد که تا چه حد این احتمال وجود دارد که طالبان بند اصلی توافق با ایالات متحده آمریکا را عملی کند و از جهاد بین‌المللی دست بردارد.

ماهنامه الصمود ایده‌ها، مواضع، آموزه‌های سیاسی، فکری و حقوقی گروه طالبان را توضیح می‌دهد. این نشریه زیر نظر شورای رهبری طالبان منتشر می‌شود.

نخستین بار این مجله، در آغاز فصل جنگ تبلیغاتی طالبان و القاعده، در سال ۲۰۰۶ علیه دولت افغانستان و نیروهای بین‌المللی در این کشور آغاز به کار کرد. هدف از انتشار این مجله این بود که از مواضع طالبان در میان مخاطبان عرب‌زبان دفاع کند و زمینه جلب کمک برای طالبان را فراهم کند.

انتشار این مجله با چنین اهدافی، هم‌زمان شد با آغاز تبلیغات رسانه‌ای اسامه بن لادن، رهبر شبکه القاعده. او در سال ۲۰۰۶، بعد از یک سال غیبت، طی یک پیام صوتی حضور خود، ایمن الظواهری و ملا عمر را تأیید و یاد آوری کرد که «جنگ علیه اسلام و جنگ بین غرب و جهان اسلام را در چچن، سومالی، فلسطین، افغانستان و عراق» پیش می‌برد.

در اوایل همین سال بود که بخشی از سخنرانی ملا محمد عمر، بنیانگذار و رهبر طالبان، در نشریه المصود منتشر شد. ملاعمر با ابراز تاسف از کشته شدن الزرقاوی، رهبر شاخه القاعده در عراق، گفت:‌ «ما برادر مجاهد ابومصعف الزرقاوی را قهرمان امت اسلامی و همچنین قهرمانی از قهرمانان امارت اسلامی می‌دانیم.»

این تبلیغات رسانه‌ای، آغاز دوره جدیدی بین القاعده و طالبان بود که هر دو را بیشتر به هم نزدیک کرد. آنها ذیل یک گفتمان ایدئولوژیک، با همان اهداف و سیاست‌های افراطگرایی با هم درآمیختند. این اتحاد را «وحدت جهانی اسلامی» نامیدند.

در واقع، طالبان بار دیگر در مسیری قرار گرفت که پیشتر با حملات یازدهم سپتامبر و تحمل تلفات سنگین ناشی از حمایت از القاعده، آغاز کرده بود.

مجموعه مقالات بعدی در نشریه الصمود، دقیقا شاهدی بر پیروی از راه «جهاد اسلامی جهانی» است که حد و مرز هم نمی‌شناسد.

از نویسندگان این مجله ابویحیی الیبی، از رهبران القاعده ‌است که با عنوان «حقیقتِ آنچه پشت میله‌ها اتفاق افتاد» به دوره بازداشتش در زندان بگرام می‌پردازد. یوسف العیری،‌ دیگر نظریه‌پرداز القاعده نیز از مقاله‌نویسان این مجله متعلق به طالبان است.

مروری بر محتوای مجله الصمودِ طالبان نشان می‌دهد که همه نویسندگان وابسته به جهادگرایی سلفی،‌ رهبران گروه‌های مسلح تندرو در سوریه، لیبی، عراق، سومالی،‌ مصر، الجزایر، کویت، عربستان سعودی، موریتانی و خلیج فارس، زیر چتر «امارت اسلامی» طالبان، مجالی برای طرح و تببین دیدگاه‌هایشان داشته‌اند.

جالب این است که هیات مدیره مجله الصمود، از سوی شورای رهبری طالبان اداره می‌شود و سعدالله آل بلوشی، از سال ۲۰۱۶ به عنوان سردبیر آن برگزیده شد. آقای بلوشی از جنگجویانی بوده ‌است که به عنوان مترجم «عرب افغان» برای کمک به شبه‌نظامیان القاعده در اردوگاه‌های نظامی قندهار فعالیت می‌کرده است.

حمدالله امین و احمدمختار نیز از زمان تاسیس آن، عضو هیات مدیره مجله بوده‌اند. مختار، اخیرا نیز در جلسه مذاکره طالبان در دوحه پایتخت قطر، در یک تصویر ظاهر شده‌ است.

«امیرخان متقی» بر مجله الصمود و دیگر انتشارات جنبش، به چندین زبان نظارت دارد. نام او در لیست‌های تروریستی سازمان ملل متحد است.

اما این مجله تحت نظارت مستقیم امیرخان متقی فعالیت می‌کند. آقای متقی، در رژیم طالبان وزیر معارف و نماینده این گروه در جهان بود. او همچنین سرپرستی وزارت اطلاعات و فرهنگ را به عهده داشت و عضو شورای رهبری طالبان بود. آقای متقی بعدا عضو هیات مذاکره‌کننده طالبان با آمریکا شد. او در حال حاضر در دفتر سیاسی طالبان در قطر است.

احمد مختار در شماره ۲۳ الصمود در سال ۲۰۰۸، در بخش سخن سردبیر، هدف از انتشار مجله را بار دیگر توضیح می‌دهد. او می‌نویسد: ‌«جنگ رسانه‌ای بین اسلام و کفر و جلوگیری از تحریف جهاد و از بین بردن ایده جهادی و فداکارانه مسلمانان، هدف ما است. مخصوصا آنانی که جهاد را تروریسم می‌نامند و با نام‌های شیطانی به جهان می‌نگرند.»

در شماره ۸۵ این مجله در سال ۲۰۱۳، بار دیگر آمده ‌است: ‌«دفاع از حقیقت و دفاع از مظلوم و حمایت از مردم افغانستان در تمام رنج‌ها و حمایت از دیگر مسلمانان در مقابل اشغال و دشمنان ظالم، هدف است. مانند مردم فلسطین، مردم سوریه، مسلمانان برمه و دیگران.»

سردبیر این مجله را رسانه مقاومت توصیف می‌کند و می‌گوید: ‌«تقویت و تحریک روحیه مقاومت در میان مسلمان کار رسانه ‌است.» رسانه مقاومت، توصیفی است که از ادبیات جمهوری اسلامی ایران به منطقه راه پیدا کرده است و حزب‌الله، حماس، انصارالله حوثی و برخی دیگر از گروه‌های اسلامی، از آن استفاده می‌‌کنند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

طالبان در نشریه عربی زبان خود می‌‌نویسد:‌ «هیچ راهی برای برقراری وحدت جهانی اسلامی وجود ندارد مگر از طریق جهاد فی سبیل الله که از راه بیان کلام خود، از طریق رسانه‌های اسلامی و این رسانه صورت می گیرد.»

رهبران طالبان بعد از مرگ ملاعمر هم در این مجله عنوان کرده‌اند که «امارت اسلامی افغانستان، یک سنگر است. مجاهد از هر ملیت که باشد، در نگهداشتن این سنگر مسئول است. افغانستان، امانتی بر گردن هر مسلمان است و پناهگاهی برای مسلمانان جهان.»

یکی از گفتمان‌هایی که در این مجله بازتاب یافته ‌است، «جهانی‌سازی اسلامی در برابر جهانی‌سازی کنونی» است. این نوشته به قلم ابوعبدالرحمن سلطان خیر، منتشر شده ‌است. در آن «مبارزان عرب» به افغانستان دعوت می‌شوند تا به پروژه بین‌المللی طالبان برای همکاری با القاعده کمک کنند.

نویسندگان طالبان، با جدیت به مساله فلسطین هم می‌پردازند. آنها مساله فلسطین را یکی از اولیت‌های جنبش خود می‌دانند. در شماره ۱۴۲ مجله که در سال ۲۰۱۸ منتشر شده است، اکرام‌الدین منیدی، در مقاله‌ای تحت عنوان «از افغانستان تا بیت‌المقدس» می‌نویسد: ‌«جهاد برای آزادی مسجد مبارک الاقصی، وظیفه شرعی و ذاتی ما است. به یقین، هیچ کشتی فراری برای جایگزینی کشتی اسلام، وجود ندارد و جز از طریق جهاد مقدس هیچ راهی برای آزادسازی قدس وجود ندارد.»

جهاد تا اینجا از نظر طالبان جنگی برای تصاحب قدرت، در افغانستان نیست. شورشیان اسلامگرا اعتراف می‌کنند که جهاد «از نظر طالبان یک مبارزه سیاسی یا یک اقدام جنگی نظامی هم نیست که برای دستیابی به اهداف ملی یا دستاوردهای ملی و دنیوی انجام شود. نه حتی جنگی است برای آزادی میهن از اشغال خارجی. بلکه این (جهاد) عبادت خداوند متعال است. جهاد مسلحانه در این زمان، یک ضرورت طبیعی ذاتی برای مظلوم است تا بدی‌ها را از خود دور کنند. بنابراین بازگشت به جهاد علیه کافرانی هدف است که در حال جنگ با منافع اسلامی هستند.»

نکته دیگر که طالبان با این مجموعه از انتشارات خود برجسته می‌کند، در موضعگیری‌ ملا اختر محمد منصور، رهبر پیشین این گروه بعد از ملاعمر که در حمله پهپاد آمریکایی کشته شد،‌ نهفته است. از او در این مجله نقل قول شده است که خطاب به ابوبکر البغدادی، رهبر داعش، گفته است برای جلوگیری از آنچه فتنه توصیف شده، اجازه جهاد در صفوف امارت اسلامی را برای او صادر کند. این نقل قول در شماره ۱۱۱ مجله آمده که در ماه ژوئیه ۲۰۱۵ منتشر شده است. 

منصور به بغدادی می‌گوید:‌ «رهبری امارت اسلامی، با انتخاب قانونی و با بیعت ۱۵۰۰ عالم شرعی منصوب شد و این امارت قانونی از سوی تعدادی از علما و حقوقدانان جهان اسلام و رهبران مجاهدین ​​مانند شیخ حمود بن عقلا الشعبی و شیخ اسامه بن لادن مورد حمایت قرار گرفت. امارت اسلامی از نظر اخوت دینی، چیزی جز خیرخواهی برای شما ندارد. نمی‌خواهد در امور شما دخالت کند و انتظار دارد که شما نیز در مقابل همان کار را انجام دهید.»

به همین ترتیب می‌توان گفت موضع طالبان در جریان بهار عربی، دفاع از گروه‌های اسلامگرا بوده ‌است. این رویکرد در مطالب منتشر شده در مجله الصمود بازتاب یافته ‌است.