رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه روز سه‌شنبه احکام ماموریت ۵۴ سفیر جدید این کشور را امضا کرد.
به این ترتیب سفرای جدید ترکیه در آمریکا، اسرائیل، فرانسه، عربستان سعودی و امارات مشخص شدند.
به نظر می‌رسد انتصاب سفرای جدید در هر کدام از این پست‌ها، با یک ماموریت مشخص و دشوار برای ایجاد جهش و تغییر در سیاست خارجی ترکیه انجام شده است.
روابط خارجی ترکیه تحت هدایت حزب عدالت و توسعه پس از آنکه با مانورهای دیپلماتیک از سال ۲۰۶ تا سال ۲۰۱۶، به عنوان برگ برنده اردوغان در مناسبات داخلی و بین‌المللی به کار گرفته می‌شد در سال‌های اخیر بیشتر موضع دفاعی و خنثی داشته و شاید همین موضوع، محرک اردوغان برای انتصاب این سفرای جدید باشد.
یکی از مهم‌ترین انتصاب‌ها در این میان، تعیین «حسن مراد مرجان» به عنوان سفیر ترکیه در واشنگتن است.
مراد مرجان یکی از چهره‌های وفادار به اردوغان در حزب عدالت و توسعه است که تا پیش از آنکه در نوامبر سال ۲۰۱۷ به عنوان سفیر این کشور در توکیو منصوب شود، سابقه فعالیت دیپلماتیک نداشت.
او پیش از آنکه وارد دنیای ماموریت‌های دیپلماتیک شود، رئیس کمیته روابط خارجی در پارلمان ترکیه و معاون وزارت انرژی بوده است و اکنون جایگاه کلیدی در بهبود روابط آشفته ترکیه و آمریکای جو بایدن خواهد داشت.
حسن مرجان رابطه نزدیکی با جمهوری اسلامی دارد و از او به عنوان یکی از چهره‌های طرفدار ایران در حزب عدالت و توسعه یاد می‌شود. همچنین برخی منابع خبری او را متهم می‌کنند که نقش مهمی در برنامه‌های توسعه‌طلبانه سپاه قدس در منطقه داشته و دست‌کم در زمینه ارتباط با حماس با این برنامه‌ها همراه بوده است.
از او به عنوان یکی از سازمان‌دهندگان اعزام کاروان کمک‌های بین‌المللی برای شکستن محاصره غزه در سال ۲۰۱۰ یاد می‌شود. به همین دلیل گفته می‌شود او بیش از آنکه با سازوکار تشکیلات خودگردان فلسطین همراه باشد رابطه نزدیکی با حماس و دبیرکل وقت آن اسماعیل هنیه داشته است.
ماموریت حسن مرجان در آمریکا سخت و پیچیده است. رابطه کنونی آمریکا و ترکیه در پیچیده‌ترین وضعیت دو دهه گذشته قرار دارد. پرونده‌های باز میان دو کشور بسیار زیاد است از جمله پرونده حل‌نشده هالک بانک و اتهام دور زدن تحریم‌های آمریکا که از قضا ایران بازیگر نخست در آن است.
کارشناسان بر این باورند که انتصاب این سیاستمدار ۶۱ ساله در پست سفارت ترکیه در واشنگتن می‌تواند پیامی ضمنی به دولت جو بایدن باشد مبنی بر آمادگی ترکیه برای گشودن صفحه‌ای جدید در روابط دوجانبه.
مرجان، با شروع تحریم‌های بالقوه کاتسا (CAATSA) (مقابله با دشمنان آمریکا از طریق تحریم‌ها) بر سر خرید سامانه دفاع موشکی اس-۴۰۰ روسی توسط ترکیه، با روزهای سختی روبرو خواهد شد.
اخیرا و با تصویب لایحه سیاست دفاعی سالانه، امکانات رئیس‌جمهور آمریکا برای وضع تحریم‌ها علیه کشورهایی که روزگاری متحد استراتژیک شمرده می شدند، گسترده‌تر شده است. به این ترتیب رئیس‌جمهور آمریکا می‌تواند دست‌کم پنج تحریم علیه ترکیه طی ۳۰ روز وضع کند. انتظار می‌رود اجرای این قانون جدید و وظیفه اجرای تحریم‌ها به عهده دولت بایدن باشد که در روز ۲۰ ژانویه آغاز به کار می‌کند.
به نطر می‌رسد نخستین و دشوارترین ماموریت مرجان در بدو ورود به ساختمان سفارت ترکیه در واشنگتن مجاب کردن مقام‌های آمریکا برای نادیده‌گرفتن موضوع خرید سامانه اس-۴۰۰ باشد.
اما واشنگتن تنها جایی نیست که به عنوان مجری تغییرات دیپلماتیک ترکیه، فعال خواهد شد.
ترکیه سفیر جدیدی هم در پاریس خواهد داشت، آن هم در اوج تیرگی روابط مکرون و اردوغان. علی اونانر، که سفیر ترکیه در تونس بود به پاریس اعزام خواهد شد. آقای اونانر، هم‌کلاسی امانوئل مکرون در دانشگاه بوده و روابط نزدیکی با او دارد.
اونانر، یک دیپلمات حرفه‌ای و ماموریت بزرگ او بهبود روابط ترکیه با یکی از مهم‌ترین کشورهای اروپایی است.
رسانه‌های فرانسوی انتصاب اونانر را به مثابه نشان داده شاخه زیتون و دراز کردن دست دوستی و صلح از طرف ترکیه تفسیر کرده‌اند.
اجلاس امروز و فردای اتحادیه اروپا به موضوع مهم وضع تحریم‌ها علیه آنکارا به دلیل فعالیت‌های مناقشه‌برانگیزش در شرق مدیترانه می‌پردازد که می‌تواند پیامدهای اجتناب‌ناپذیری برای روابط این کشور با فرانسه داشته باشد.
تغییر سفرا در کشورهایی که با ترکیه اختلافات دیپلماتیک داشته‌اند، نشانگر این است که اردوغان می‌خواهد شروع تازه‌ای با این کشورها داشته باشد. ترکیب و پیشینه سفرای جدید ترکیه در فرانسه و سایر شهرهای اروپا هم نشان می‌دهد که اردوغان می‌خواهد رابطه بهتری با اتحادیه اروپا داشته باشد.
اما در خاورمیانه، توگای تونسر، سفیر جدید در امارات متحده عربی می‌شود و فاتح اولوسوی به عربستان سعودی خواهد رفت، تا روابط ترکیه با کشورهای حاشیه خلیج‌فارس را به ویژه پس از مناقشه بر سر عادی‌سازی روابط با اسرائیل بهبود ببخشند.
سفیر جدید ترکیه در امارات پیش‌تر معاون سفیر در واشنگتن بوده و سفیر جدید در ریاض سابقه دیپلماتیک در لندن دارد. انتصاب این دو دیپلمات حرفه‌ای و باتجربه نشان می‌دهد که ترکیه کلید حل مناقشات کشورش با کشورهای عربی را در ابوظبی و ریاض جستجو می‌کند.
