مترسک داعش، ابزاری برای توجیه ناکارآمدی دولت عراق

هرگاه جناح‌های حاکم در عراق احساس کاهش نفوذ کنند، خطر داعش ظهور می‌کند

ادامه تظاهرات ضد دولتی در عراق. عكس از:  AFP

احزاب و جناح‌های سیاسی حاکم بر عراق عادت کرده اند که در پی هر تحول سیاسی و چالشی که با آن روبه‌رو می‌شوند، با طرح موضوعات جانبی، افکار عمومی را از توجه به مسائل عمده کشور منحرف کنند. در گذشته، جناح‌های حاکم بر دولت عراق برای توجیه ناکارآیی خود، از خطر بازگشت حزب بعث و نظام سیاسی تک‌حزبی صحبت می‌کردند و هشدار می‌دادند که این امر می‌تواند به معنای از دست رفتن تمام دستاوردهای نظام دموکراتیک در کشور باشد. البته همین روند تا با حال جریان دارد و مقامات دولتی از پرونده امنیتی و بازگشت داعش پیوسته سوء استفاده می‌کنند.

در همین راستا، ایاد العنبر، پژوهشگر سیاسی معتقد است که جناح‌های سیاسی حاکم بدین باورند که عناوینی مانند تروریسم می‌تواند توجیهی برای ناکامی دولت یا پرده‌پوشی بر پیامدهای خطرناک شکست سیاسی باشد. وی می‌گوید: دولت عراق از نظر فکر و اندیشه، به مرحله ورشکستگی سیاسی رسیده است، همان‌گونه که دولت‌های گذشته با مطرح کردن خطر بازگشت حزب بعث و توطئه علیه نظام، مردم را نگران می‌کردند، دولت کنونی نیز با همان لحن پیوسته تکرار می‌کند که برخی از گروه‌ها دستاوردهای دولت را زیر سوال می‌برند و برخی دیگر علیه دولت توطئه‌چینی می‌کنند. اما، بحران واقعی، همان اندیشه‌ای است که از گذشته تا کنون در تفکر استبدادی که فاقد دستاورد و موفقیت است، باقی مانده است.

از سوی دیگر، وقاص القاضی، نویسنده عراقی به این باور است که از سال ۲۰۰۳ تا کنون، حکومت‌های عراق برای توجیه ناکارآمدهای دولت و طفره‌روی از ادای مسئولیت در برابر ملت، خود را مشغول مبارزه با تروریسم و دشمنان دموکراسی نشان می‌دهند و دولت با بهره‌برداری از این فرصت، دست به سرکوبی هر نوع خیزش مردمی مسالمت آمیزی که خواستار ایجاد اصلاح و تغییر باشد، می‌زند.

اما عمر الجنابی، روزنامه‌نگار عراقی خاطرنشان می‌کند که هدف از اشاره مکرر به تداوم آشفتگی و افزایش چالش‌های امینتی در مناطق آزدشده از تصرف داعش، به ويژه همان‌گونه که از خطر حمله داعش به غیرنظامیان در مناطق "فرحاتیه" و "یثرب" صحبت می‌شود، تلاشی برای توجیه عدم اجرای پروژه‌های توسعه منطقه و جلوگیری از بازگشت آوارگان است. جناح‌های حاکم، با بزرگ‌نمایی این خطر، منابع نفتی و زمین‌های کشاورزی را تصرف کرده و لزوم بقای سلاح‌های غیرمجاز و ادامه کنترل شبه‌نظامیان بر منطقه را توجیه می‌کنند. الجنابی این پرسش را مطرح می‌کند که چگونه داعش می‌تواند در مناطقی که  هزاران تن از نیروهای امنیتی و شبه‌نظامیان حشد شعبی در آن حضور دارند و امنیت آن از هر سو تأمین می‌شود، نفوذ کنند؟ وی می‌افزاید، بی‌ثباتی وضعیت امنیتی و ارعاب مردم از بازگشت داعش بهترین ابزاری برای بهره‌جویی احزاب سیاسی است که حمایت مردمی خود را از دست داده و شانس دیگری برای بقا ندارند، بنابر این، ایجاد وحشت تنها وسیله‌ای است که جناح‌های یادشده از آن در برابر خشم مردم استفاده می‌کنند. افزون بر آن، پدیده آشفتگی امنیتی کنونی می‌تواند در نتایج انتخابات پیش‌رو تأثیرگذار باشد، زیرا با همین ترفند، بسیاری از مراکز رأهی‌دهی در مناطق "بیجی"، "عزیزبلد"، "یثرب" و "جرف الصخر" بسته شده است، به دلیل این‌که آوراگان اجازه بازگشت به این مناطق را ندارند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

الجنابی بدین باور است که در جریان برگزاری انتخابات، برخی از مناطقی که داعش می‌تواند متهم به حمله به آنها باشد، شاهد حملاتی خواهند بود، تا به این بهانه، آرای مردم به نفع برخی از نامزدها به سرقت برده شود و مناطق دیگری از شرکت در انتخابات محروم شوند.

رعد هاشم، نویسنده عراقی، اظهار داشت که پس از شکست داعش و اعلام پیروزی نهایی علیه نیروهای وابسته به داعش، مردم عراق به این نتیجه رسیدند که خطر داعش برای همیش رفع شده است، بنابر این، هیج کس تصور نمی‌کرد که جناح‌های سیاسی از این پس و هرگاه که ضرورت ایجاب کند از داعش به عنوان گیره و مترسکی برای ارعاب ملت استفاده کنند.

محمد الکبیسی، روزنامه‌نگار عراقی می‌گوید: خطر داعش درست زمانی ظاهر می‌شود که جناح‌های سیاسی حاکم احساس کنند که محبوبیت آنها کاهش یافته و قدرت آنها برای کنترل جامعه در حال کاهش است، در نتیجه سعی می‌کنند با مطرح کردن این خطر با احساسات مردم بازی کنند. اکنون که مسئله برگزاری انتخابات مطرح شده است، این جناح‌ها می‌کوشند با بهره‌برداری از این ابزار همه وقت حاضر، بقای خود را در قدرت حفظ کنند.

وسام میمر، فعال عراقی می‌گوید: متهم کردن معترضان به حزب بعث، وابستگی به سفارتخانه‌های خارجی در عراق و بازیچه دست دشمن، روشی است که جناح‌های سیاسی از آن به عنوان ابزاری برای تخریب قیام مردمی و تحریف چهره واقعی آن استفاده می‌کنند. وی معتقد است که خطر بازگشت داعش، ترفندی از سوی جناح‌های حاکم برای ضربه زدن به اعتراضات مردمی است و این جناح‌ها با مطرح کردن این ادعا که عناصر وابسته به داعش در عقب تظاهرات قرار دارند، سعی می‌کنند قیام مردمی را بدنام سازند تا ملت عراق از حمایت آن دست بکشند و در نتیجه، قیام مردمی به فروپاشی سوق داده شود.

رعد هاشم می‌افزاید: با ظهور هر جنبش مردمی، خطر بازگشت داعش تکرار می‌شود و جناح‌های حاکم می‌کوشند با نشان دادن خطر و به بهانه محافظت از امنیت ملی در برابر تهدید تروریسم، اعتراضات مردمی را سرکوب کنند.

با این حال، حسین رشید، نویسنده عراقی دیدگاه دیگری دارد و معتقد است که به‌رغم تلاش‌های گوناگون جناح‌های حاکم برای بزرگ جلوه دادن خطر مترسک داعش، قدرت تظاهرات دیگر کاهش نمی‌یابد، زیرا قیام مردمی عراق، قدرت خود را از مشروعیت خواسته‌ها و دلایلی که مردم را به تظاهرات و مطالبه حقوق به‌سرقت رفته آنها واداشته است، می‌گیرد.

اما ایاد العنبر بدین باور است که نظام حاکم در صدد بازگشت به گذشته است و می‌خواهد نشان دهد که پیروزی علیه داعش، دستاورد همین جناح‌های است که امروز قدرت را در دست دارند.

در همین حال، رعد هاشم، خواستار بسته شدن پرونده هشدار بازگشت داعش است و تأکید دارد که از این بیش نباید از این پرونده سوء استفاده صورت گیرد، به ویژه پس از این‌که از این مسئله به زشت‌ترین صورت برای تحقق اهداف کشورهای خارجی بهره‌برداری صورت گرفته است. وی برای پایان دادن به سوء استفاده از این پرونده، خواستار راه‌اندازی کمپینی از سوی تمام نیروهای امنیتی شده است که پیوسته از آمادگی خود برای مقابله با خطر داعش می‌بالند.

© IndependentArabia