محمد سرور دانش، معاون دوم ریاست جمهوری افغانستان که در محفل گرامیداشت از سالیاد درگذشت شماری از چهره‌های مطرح سیاسی، فعالان سیاسی و یاران نزدیک استاد مزاری (شهید وحدت ملی) این کشور سخنرانی می‌کرد، خطاب به طالبان گفت: «اگر طالبان دوباره به فکر انحصار قدرت در افغانستان باشند، با مقاومت قوی‌تر از گذشته مردم این کشور روبه‌رو می‌شوند.»

سرور دانش گفت: «افغانستان امروز نه افغانستان زمان نجیب (رئیس جمهوری پیشین افغانستان)، و نه زمان حکومت مجاهدین است. اگر طالبان به فکر انحصار قدرت باشند، این‌بار مقاومت در برابر آنان به مراتب شدید‌تر و گسترد‌تر از دوره مقاومت قبلی خواهد بود. طالبان بدانند که می‌توانند کشتار مردم افغانستان و تخریب این کشور را ادامه بدهند و نام آن ‌را هم جهاد بگذارند، اما از این طریق به هیچ صورت به آرزوهای خام خود نمی‌رسند. ادامه جنگ، خشونت و تخریب تاسیسات عمومی و زیربناها و کشتار مردم هر روز باعث افزایش نفرت از طالبان شده است.»

آقای دانش در ادامه افزود: «طالبان باید از وقت‌کشی و انسان‌کشی دست بردارند و با پذیریش آغاز مذاکرات صلح، آتش‌بس را نیز بپذیرند، زیرا هم مذاکره و هم تشدید جنگ یک تناقض آشکار در رویکرد طالبان است و بیانگر آن که این گروه می‌خواهد در پوشش تداوم مذاکره، به فکر فتوحات نظامی نیز باشند، اما این اندیشه آنان یک خیال باطل است.»

سرور دانش تامین صلح و ثبات را در افغانستان در این مرحله اساسی یک نیاز جدی و خواست همگانی خواند و از شهروندان کشور خواست که حمایت‌ خود را از این روند اعلام کنند: «اکنون صلح یک مطالبه همگانی شده است. مطالبه صلح هرگز به معنای برگشت به عقب نیست، بلکه به مفهوم فراهم‌سازی یک زندگی مشترک برای همه است. همچنین صلح به معنای نادیده‌انگاری دستآورد‌ها و ارزش‌های دو دهه گذشته نیست تا دوباره به دامن تحجر سقوط کنیم. احزاب و جریان‌های سیاسی کشور باید از هیات مذاکره کننده دولت افغانستان که در قطر مشغول گفت‌وگوهای صلح هستند، حمایت کنند، زیرا این هیات نماینده واقعی تمام اقشار، احزاب و نماد واقعی جمهوریت و مردم افغانستان است.»

معاون دوم رئیس جمهوری افغانستان همچنین بر حمایت از نظام جمهوریت تاکید ورزید: «مشارکت در نظام حق و مسئولیت همه است. مرکزگریزی در گذشته برمردم ما تحمیل شده بود و امروز انزواگرایی و دوری از نظام هیچ‌گاه نمی‌تواند منافع مردم ما را تامین کند و کسانی که تلاش دارند نظام را در شرایط کنونی تضعیف کند، بدانند که خیانت به آینده این سرزمین و آرمان مردم ما است.»

او از مردم شیعه و هزاره کشور خواست که از نظام جمهوریت با شجاعت تمام حمایت کنند، و توضیح داد: «زیرا زندگی مدرن و برابری انسانی فقط در نظام جمهوری و مردم‌سالاری ممکن است. در شرایط حساس حاضر هرکس که به طرحی غیر از جمهوریت دل بندد، بداند که این ره به ترکستان است.»

در این محفل استاد محمد محقق، رهبر حزب وحدت اسلامی افغانستان نیز سخنرانی کرد و حمایت قاطع‌ خود را از نظام جمهوریت و روند صلح بین‌افغانی اعلام کرد: «حمایت از نظام جمهوریت و مردم‌سالاری وظیفه همه مردم به ویژه رهبران سیاسی افغانستان است. من آماده هستم که با جان و مال و تمام توان خود از نظام جمهوریت و ارزش‌های کنونی آن دفاع و حفاظت کنم.»

آقای محقق در ادامه با اشاره به محمد اشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان، گفت: «(غنی باید) برای حفظ بقای نظام و مردم‌سالاری مقتدرانه ایستادگی کند و بداند که همه مردم در این مسیر از او حمایت می‌کند. عبدالله عبدالله، رئیس شورای مصالحه ملی، نیز برای دفاع از قانون اساسی و نظام جمهوریت استوار بایستد و نباید بلغزد.»

مردم افغانستان همچنان تاکید دارند که طالبان نباید به فکر آن باشند که دوباره از راه مذاکره و یا کشتار مردم به قدرت می‌رسند. طالبان باید بدانند که مردم افغانستان و دولت آنان با تمام توان از نظام جمهوریت و دستاورهای چندین ساله‌شان حمایت می‌کند و به هیچ قدرتی اجازه نمی‌دهند که نظام جمهوریت و دستاوردهاشان را به معامله گیرد.  

نوید رحمانی، دانشجوی ساکن کابل، می‌گوید:«مردم افغانستان مزه تلخ نظام طالبانیزم را چشیده‌اند. هیچ فرد عاقلی طرفدار احیای نظام طالبان نیست، چون نظام طالبان در پنچ سالی که دوام داشت، چیز ویرانی، تعصب، و قوم‌گرایی هیچ دستاورد دیگر نداشت. اکنون نباید این گروه فکر کنند که با زور و تاخیر در روند صلح می‌توانند دوباره صاحب نظام شوند و هرچه دل‌شان خواست انجام دهند.»

نوریه اختری، یک دانشجوی دیگر، می‌گوید: «ایجاد نظام به خواست چند فرد نیست. مردم تعیین می‌کنند که نظام چگونه باشد و چه کسانی در راس قرار گیرند. ما نظام طالبان را قبول نداشتیم و نداریم. ما نظام جمهوریت را خواستیم و از آن حمایت می‌کنیم. اگر طالبان فکر کنند که نظام‌شان دوباره احیا می‌شود و دستاوردهای ما را نابود می‌سازند، اشتباه محاسبه کرده‌اند و باید دوباره فکر کنند.»