سال‌هاست که مدیران و مسئولان شرکت‌ها و صنایع وابسته به وزارت دفاع اقدام به بزرگنمایی دستاوردهای صنایع تابعه خود می‌کنند. در بسیاری از موارد با استفاده از دروغ و فریب سعی در وانمود پیشرفت خود در عرصه بومی‌سازی و ساخت انواع تجهیزات نظامی دارند.

شرکت پشتیبانی و نوسازی از هلیکوپترهای ایران (پنها) نیز از این امر مستثنا نبوده و مدیران آن در ۳۰ سال اخیر با بزرگنمایی دستاوردهایشان و همچنین رونمایی از دستاوردهای غیرواقعی سعی در فریب افکار عمومی داشته‌اند.

در جدیدترین مورد آن‌که در روز دوشنبه هفته گذشته (۳ شهریور ۱۳۹۹) رخ داد، مدیرعامل شرکت پنها سرتیپ دوم خلبان مجتبی روحانی در مصاحبه‌اش با خبرنگار تسنیم ادعا کرد که شرکت وی به‌زودی به قطب تعمیرات هلیکوپترهای روسی در منطقه تبدیل خواهد شد و تولید انبوه هلیکوپتری موسوم به صبا را آغاز خواهد نمود. ادعاهای مجتبی روحانی واکنش شرکت هلیکوپترسازی روسیه را به همراه داشت.

دستاوردهای واقعی پنها

پس از انقلاب، شرکت پنها نیز از گزند ضربات دولت موقت و سپس رژیم جمهوری اسلامی در امان نماند و ده‌ها قرارداد توسعه زیرساخت‌های آن‌ با شرکت‌های آمریکایی «بل هلیکوپترز» و «سیکورسکی» و همچنین شرکت ایتالیایی «آگوستا» لغو شد.

اما به علت نیاز نیروهای مسلح ایران به هلیکوپتر در طول جنگ ۸ ساله با عراق، این شرکت موفق شد تا امر مهم تعمیر اساسی یا رده دپویی هلیکوپترهای سنگین شینوک، پادشاه دریا و استالیون را به‌طور کاملاً بومی انجام دهد. همچنین امکان تعمیرات موتورهای برخی از این هلیکوپترها نیز در پنها فراهم شد.

در طول جنگ، شرکت هواپیماسازی ایران (هسا) که با کمک شرکت یا مجتمع هوافضای پاکستان اقدام به تولید بیش از ۵۰ تیل بوم (Tail Boom) یا دم هلیکوپترهای بل مدل ۲۰۵، ۲۰۹ و ۲۱۴ در جریان پروژه‌ای به نام کژدم نمود که در جریان بازسازی این هلیکوپترها در شرکت پنها مورد استفاده واقع شدند.

در سال‌های نخستین دهه ۱۳۷۰ شمسی نیز، شرکت پنها اقدام به بازسازی هلیکوپترهای به‌شدت آسیب‌دیده نمود و در این راستا از قابلیت‌های شرکت هسا نیز بهره برد.

در نهایت به دنبال این اقدامات، پنها موفق شد تا بدنه یک فروند هلیکوپتر بل ۲۰۵ را به‌طور کاملاً بومی بسازد، هلیکوپتری که شباویز ۷۵-2 نام گرفت. با کمک هسا، پنها موفق شد تا به‌طور کامل بدنه هلیکوپترهای بل ۲۰۶ و بل ۲۰۹ را نیز تولید نماید.

در جریان پروژه‌ای به نام تیزتک ۲۰۹۱ که بعداً هسا ۲۰۹۱ نام گرفت، شرکت پنها اقدام به ساخت سه فروند هلیکوپتر بل ۲۰۹ اِی اِچ-۱جِی کبرا نمود، هلیکوپترهایی که بعداً به نیروی هوایی سپاه پاسداران فروخته شدند.

در جریان پروژه تیزتک۲۰۹۱ به ریاست مهندس امید زاد، سازه، بدنه و شماری دیگر از متعلقات اصلی این هلیکوپترها در پنها و هسا ساخته شد اما موتورها، ملخ‌ها، آلات دقیق، گیربکس و بسیاری دیگر از متعلقاتشان از محل لاشه هلیکوپترهای کبرا سقوط کرده و سانحه دیده هوانیروز ارتش تأمین گردید.

تجربه ساخت این دو هلیکوپتر در بازسازی و ساخت ۱۵ فروند هلیکوپتر بل ۲۱۲ استفاده شد که از این میان آن‌ها سه فروند به شرکت نفت فلات قاره و ۱۲ فروند به هواپیمایی نیروی انتظامی یا هواناجا فروخته شدند و همچنین یک فروند بل ۴۱۲ به هوادریای سپاه فروخته شد.

دستاوردهای جعلی

در ۲۵ سال اخیر، شرکت پنها موفق به ساخت کامل بدنه و بسیاری از متعلقات بیش از ۲۵ فروند هلیکوپتر بل ۲۰۵، ۲۰۶، ۲۰۹ و ۲۱۲ شده است و همچنین بیش از ۵۰ فروند هلیکوپتر که به‌‌شدت آسیب دیده بودند را بازسازی کرده است.

به علت نبود تجهیزات پیشرفته و نبود بودجه کافی، این شرکت می‌تواند تنها سالی یک فروند هلیکوپتر بل ۲۱۲ بسازد که البته در ساختشان از قطعات و متعلقات اصلی کارخانه شامل، ملخ اصلی، ملخ دم، موتور، گیربکس، آلات دقیق و غیره استفاده شده است.

با وجود نرخ تولید بسیار پایین، ساخت این هلیکوپترها در شرایط تحریم یک دستاورد محسوب می‌شود اما مسئولان سازمان صنایع هوایی و همچنین مدیرعامل شرکت پنها با توسل به دروغ در تلاش هستند تا دستاوردهای جعلی چون تولید و طراحی صفر تا صد هلیکوپترهای سبک و سایز متوسط را در رسانه‌ها ارائه دهند.

اوج فریب مدیران و مسئولان شرکت پنها به زمان ریاست سرتیپ دوم خلبان محمدعلی محمودآبادی باز می‌گردد. در آن زمان، شرکت پنها با شرکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی چون ماکس روسیه و یا نمایشگاه‌های هوایی داخلی چون کیش اقدام به ارائه بروشورها و نمایش ماکت هلیکوپترهایی نمود که ادعای طراحی و ساخت کاملشان در ایران را داشت نمود. این هلیکوپترها به سه رده فوق سبک، سبک و سنگین می‌شود طبقه‌بندی کرد.

از میان هلیکوپترهای فوق سبک رونمایی شده می‌توان به یک فروند اِکزِک ۱۶۲اِف اشاره کرد. این هلیکوپتر در سال ۱۳۸۵ از کشور فرانسه توسط فردی به اسم سید جواد هاشمی خریداری شده و با وجود ترخیص آن از گمرک و دریافت گواهینامه معاینه فنی از سازمان هواپیمایی کشوری در سال ۱۳۸۶، این هلیکوپتر توسط پنها در سال ۱۳۸۸ به بهانه عدم پرداخت هزینه پارکینگ توقیف شده و به‌عنوان یک هلیکوپتر کاملاً ساخته و طراحی‌شده توسط پنها سر از نمایشگاه‌های بین‌المللی درمی‌آورد.

در جریان نمایشگاه هوایی کیش در آبان ماه سال ۱۳۹۵، شرکت پنها هلیکوپتری سبک به اسم سورنا رونمایی می‌کند. هلیکوپتری با ظاهری شبیه به رابینسون ۴۴ آمریکایی.

پس از تحقیقات نگارنده و بر اساس گفته‌های مسعود مولوی از پیمانکاران شرکت پنها مشخص شد که هلیکوپتر موردنظر تنها یک ماکت و بدون قابلیت پرواز بوده که بر اساس شکل و ظاهر هلیکوپتر آمریکایی رابینسون ۴۴ توسط یک گروه از ماکت‌سازان تحت نظر وی برای پنها ساخته شد.

مسعود مولوی که در ۲۳ آبان ۱۳۹۸ به دستور وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی در شهر استانبول ترور می‌شود در سال ۱۳۹۶ به نگارنده گفت که شرکت پنها از پرداخت هزینه ساخت این ماکت به وی در سال ۱۳۹۴ خودداری کرده بود.

_{مسعود مولوی در کنار ماکت هلی‌کوپتر صبا ۲۴۸}

در کنار اِکزِک ۱۶۲ اِف توقیفی و رابینسون ۴۴ غیرقابل پرواز، شرکت پنها از هلیکوپتری به اسم هما  نیز پرده برمی‌دارد. هلیکوپتری که بر اساس تصاویر و فیلم‌های موجود همان بل ۴۱۲ ساخت آمریکا بود اما با دماغه و درهایی تغییر یافته. بر اساس گفته‌های مسعود مولوی، شرکت پنها بیش از ۱۰ میلیارد تومان بودجه جهت ساخت هما از دولت دریافت کرد؛ هلیکوپتری که تنها یک ماکت غیرقابل پرواز بود که در سایت دو پنها واقع در چیتگر انبار شد.

بازسازی آگوستا ۱۰۹ ئی سانحه‌داده و رونمایی از آن به‌عنوان صبا ۲۴۸

اوج فریب و فساد مدیران پنها در پروژه هلیکوپتر صبا ۲۴۸ در سال ۱۳۹۵ نمایان است. صبا ۲۴۸ با ظاهری کاملاً شبیه به هلیکوپتر آگوستا ۱۰۹ئی ایتالیایی طی یک مراسم رسمی با حضور وزیر دفاع سابق، حسین دهقان و مدیرعامل سابق پنها محمدعلی محمودآباد در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۹۵ به‌عنوان یک هلیکوپتر کاملاً بومی در سایت دو پنها در چیتگر رونمایی و در ارتفاع بسیار پایین به مدت چند ثانیه از زمین بالا نگه‌داشته شد.

شباهت این هلیکوپتر به یک هلیکوپتر ایتالیایی بی‌دلیل نبود و در نهایت مشخص شد که صبا ۲۴۸ در حقیقت یک فروند هلیکوپتر آگوستا ۱۰۹ئی متعلق به شرکت خدمات هلیکوپتری تارا با شماره ثبت کشوری EP-TRB بوده است که به علت اشتباه خلبان و تکنسین زمینی در تاریخ ۱۱ مهر ۱۳۹۴ در محل هلی پورت دچار سانحه شده  و از ناحیه دم (تیل بوم) و ارابه‌های فرود به‌شدت آسیب می‌بیند.

_{مسعود مولوی در کنار ماکت هلی‌کوپتر سورنا}

شرکت پنها این هلیکوپتر آسیب‌دیده را به قیمت بسیار پایین خریداری و اقدام به بازسازی غیرتخصصی آن با کمک متخصصان فنی خود و همچنین گروهی از متخصصان فایبرگلاس تحت نظارت مسعود مولوی می‌کند. در نهایت به علت ناتوانی در خرید ارابه‌های فرود، اسکی فرود هلیکوپتر بل ۴۱۲ را روی آن نصب و از آن به‌عنوان هلیکوپتر بومی صبا ۲۴۸ رونمایی می‌کند.

ادعای تبدیل پنها به قطب تعمیراتی هلیکوپترهای روسی

همان‌طور که در ابتدای مقاله ذکر شد، مدیرعامل کنونی شرکت پنها روز دوشنبه ۳ شهریور در مصاحبه‌ای با خبرنگار تسنیم ادعا کرد که شرکت وی پس از دریافت مجوزهای لازم از شرکت هلیکوپترسازی روسیه قرار است به قطب تعمیراتی هلیکوپترهای روسی در منطقه تبدیل شود.

بلافاصله پس از این ادعا، مسئولین شرکت هلیکوپترسازی روسیه به خبرگزاری تسنیم اعتراض و در بیانیه‌ای اعلام کرد که ادعای روحانی مبنی بر تبدیل پنها به قطب تعمیراتی هلیکوپترهای روسی در منطقه صحت ندارد. در جواب به اعتراض شرکت هلیکوپترسازی روسیه، خبرگزاری تسنیم تیتر مقاله منتشرشده خود را از «تبدیل پنها به قطب تعمیراتی هلیکوپترهای روسی»  به «تبدیل پنها به قطب تعمیراتی هلیکوپترهای شرقی»  تغییر داد و بخش‌هایی از مقاله را نیز حذف کرد.

لازم به ذکر است که از ۱۵ سال پیش و به دنبال نیاز نیروی هوایی سپاه (هم‌اکنون نیروی هوافضا)، هوادریایی سپاه، هواناجا، یگان هوایی توانیر و یگان هوایی هلال‌احمر که هم‌اکنون کاربر ۴۳ فروند هلیکوپتر میل ۱۷ و ۱۷۱ در سه مدل هستند، شرکت پنها پس از دریافت گواهینامه‌های لازم از شرکت هلیکوپترسازی روسیه به قابلیت تعمیر رده دپویی یا اورهال این مدل از هلیکوپترها دست یافت. علاوه بر آن، این شرکت پیش‌تر در دهه ۷۰ و بدون کمک روسیه یک فروند هلیکوپتر میل ۱۷ هوانیروز عراق را بازسازی و تعمیر کرد . این هلی‌کوپتر در طول جنگ در منطقه کردستان ایران فرود اضطراری کرده بود.

به نظر می‌رسد که تلاش مدیران دفاعی جمهوری اسلامی بخصوص مدیرعامل‌های شرکت پنها در فریب افکار عمومی از طریق بزرگنمایی دستاوردهای واقعی و همچنین رونمایی از دستاوردهای غیرواقعی توسط صنایع تابعه‌شان پایانی ندارد و با وجود جعلی بودن بسیاری از دستاوردهایشان، تبلیغات نادرستشان در آینده برای دریافت میلیاردها تومان بودجه از دولت ادامه خواهد داشت.