اکبر عبدی، بازیگری که چندین نسل از او و بازی‌هایش خاطرات فراوانی در ذهن دارند، به مرز شصت‌سالگی رسیده است و چنان که از خبرها بر می‌آید، هنرپیشه محبوب، اکبر عبدی ۴ شهریور، ۶۰ ساله شد.

در دوره‌ای که خنده کیمیا بود و اصولا خندیدن و طرب و شادی محلی از اعراب نداشت، او بر لب‌های بسیاری از ایرانیان خنده نشانده است. او به قول مولانا طوطی نقل وشکری بود که بر مرگ‌اندیشی و اندوه و غم حمله می‌کرد تا طربناکی را هدیه آورد.

عبدی از همان نخستین باری که بر صحنه تلویزیون ظاهر شد و در نقش شاگرد یک طبیب در سریال «مثل‌آباد» به کارگردانی رضا ژیان ایفای نقش کرد، نام خود را به عنوان بازیگری مستعد ثبت و ضبط کرد. او از هنرجویان مدرسه هنر و ادبیات صدا و سیما بود و در همان نهاد به عنوان بازیگر به کار گرفته شد.

پس از آن و در سال ۶۲ با بازی در مجموعه خوب و صمیمی «محله برو بیا» به کارگردانی مشترک داریوش مودبیان و حسین فردرو و سپس «محله بهداشت»، خود را در ذهن کودکان و نوجوانان دهه شصت جا انداخت. این سریال که عصر روزهای پنج‌شنبه از شبکه دوم سیما پخش می‌شد، با ایده‌ای ابتکاری در فضایی طنزآمیز، برخی نکات اخلاقی و آموزشی را به مخاطبان می‌آموزاند. بعدها، عمده بازیگران این مجموعه همانند آتیلا پسیانی، حسین پناهی، فردوس کاویانی،‌ فاطمه معتمدآریا، حمید جبلی و ایرج طهاسب، در فضای سینما و تلویزیون ایران به شهرت و اعتباری ویژه دست یافتند.

دستمزد هزار تومانی برای سریال «بازم مدرسه‌م دیر شد»

عبدی اما با سریال «بازم مدرسه‌م‌ دیر شد» به کارگردانی حسین افصحی موقعیت خود را به عنوان یک کمدین تمام‌عیار در میان نه تنها کودکان و نوجوانان، ‌بلکه بزرگسالان تثبیت کرد. این سریال در سال ۱۳۶۲ تولید شد و از قرار، پاییز همان سال به نمایش درآمد. سریالی که به گفته عبدی در گفت‌وگو با سوره سینمای فروردین ماه ۹۱، برای هر قسمتش تنها هزار تومان دستمزد می‌‌گرفت، در حالی که  «در همان موقع فيلم سينمایی با دستمزد ۵۰۰ هزار تومان پيشنهاد شد كه همان كاراكتر (بازم مدرسه‌م دير شد) را بازی كنم اما چون تكراری بود قبول نكردم.»

در آن سریال، عبدی متولد ۱۳۳۹ خود را به قالب نوجوان چاق، ‌اما سر و زبان‌داری در آورد که با شیرین‌کاری‌هایش مخاطبان را سر شوق و ذوق می‌آورد.

تجربه بازی در نقش‌های متفاوت

تجربه‌های تلویزیونی عبدی بستری را فراهم آورد تا او مورد توجه برخی از کارگردانان نامدار سینمای ایران قرار گیرد. پیش از آن البته عبدی در چند کار سینمایی ایفای نقش کرده بود، اما حضورش در فیلم «اجاره‌نشین‌ها»ی داریوش مهرجویی، موقعیت او را به عنوان یک بازیگر کمدی در نقش‌های متفاوت تثبیت کرد. اجاره‌نشین‌ها رکورد پرفروش‌ترین فیلم را در آن سال به دست‌آورد.

علی حاتمی دیگر کارگردانی بود که به سراغ عبدی آمد و در فیلم «مادر» نقشی متفاوت به او داد. نقش نوجوانی عقب‌مانده ذهنی که عبدی با ایفای نقشی حسی و تاثیرگذار، توانست جایزه بهترین بازیگر نقش دوم مرد را از هشتمین جشنواره فیلم فجر از آن خود کند. حاتمی از عبدی برای فیلم «دلشدگان» هم بهره گرفت. عبدی در آن فیلم نقش یک نوازنده تنبک را ایفا می‌کند. پیش از آن هم او در فیلم «ناصرالدین‌شاه آکتور سینما» اثر محسن مخملباف به ایفای نقش پرداخته بود.

بازی در فیلم «هنرپیشه» اما وجهی دیگر از کار عبدی را نشان داد. این فیلم که به گفته عبدی و نیز مخملباف، زندگی خود اکبر عبدی است، داستان کمدینی را روایت می‌کند که چالش‌های زندگی درونی‌ او را بیرون می‌دهد. فیلم با این جمله شروع می‌شود: «آن که می‌گرید یک درد دارد و آن که می‌خندد، هزار و یک درد»، و سپس با تک‌گویی تاثیرگذار در همان سکانس اول فیلم، هنر بازیگری عبدی در نقش‌های جدی هم نمایان می‌شود. بسیاری را گمان بر این بود که عبدی برای بازی در این فیلم می‌بایست سیمرغ بازیگر نقش اول جشنواره فیلم فجر سال ۷۰ را از آن خود کند، اما او نه در آن فیلم و نه در فیلم‌های بعدی، نتوانست جایزه نقش اول را از جشنواره بگیرد. 

فیلم دیگری که عبدی نقشی خیره‌کننده در آن ایفا کرد، «آدم برفی» ساخته داود میرباقری بود؛ اثری که عبدی برای نخستین بار در آن نقش یک زن نسبتا جوان را ایفا کرد و البته همزمان نقش یک مرد را هم بر عهده داشت. بعدها عبدی به بازیگر ثابت تمامی آثار داود میرباقری، از فیلم تا سریال‌های مهمی چون «امام علی»، «مختارنامه»، «شاهگوش»، و ...، تبدیل شد.

بازی در ۸۰ فیلم سینمایی و بیش از ۴۰ سریال تلویزیونی

کارنامه بازیگری اکبر عبدی پربرگ و بار است و متوسط دو تا سه فیلم در سال بازی، و گذشته از آن در برخی از سریال‌های تلویزیونی نیز ایفای نقش کرده است. در یک ارزیابی اولیه، عبدی تا سال ۱۳۹۷ در بیش از ۸۰ فیلم سینمایی و ۴۰ سریال و فیلم تلویزیونی ایفای نقش کرده است.

برخی از این نقش‌ها مثل فیلم «خوابم می‌آد» (به کارگردانی رضا عطاران) از ظرفیت‌های حیرت‌انگیز عبدی در ایفای نقشی متفاوت خبر می‌دهد. او در این فیلم نقش یک مادر پیر را بازی می‌کند و به قدری آن نقش را به خوبی ایفا کرد که حتی تماشاگرانی که او را نمی‌شناختند، درنیافتند که ایفاگر آن اکبر عبدی است. خود او درباره آن نقش گفته است که «ابتدا گریم کردیم و به خیابان رفتیم و با چند نفر صحبت کردم و دیدم هیچ کس نفهمید من مرد هستم، و پس از آن نقش را قبول کردم.»

دریافت جایزه نشان درجه یک هنر

عبدی در خانواده‌ای نسبتا پرجمعیت به دنیا آمد. یک برادرش در سال‌های پایانی جنگ مجروح شد و در سال ۱۳۸۰ جان باخت و به همین دلیل او در زمره «خانواده شهدا» به حساب می‌آید. همین مزیت و البته کارنامه‌ درخشانش در بازیگری، امکانی برایش فراهم آورد تا مورد توجه دولت‌های مختلف، از جمله دولت احمدی‌نژاد قرار گیرد. 

او از جمله کسانی بود که به‌رغم پیروزی روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۲، به مراسم دریافت نشان درجه یک هنری ریاست‌ جمهوری(یک تیرماه ۱۳۹۲) احمدی‌نژاد رفت و نشان را در تیرماه همان سال از دست احمدی‌نژاد دریافت کرد. این رفتار البته انتقادات بسیاری را سر او آوار کرد. اما او با صراحت به انتقاد‌ها پاسخ داد و ضمن حمله به دولت‌های پیشین، از ممنوع‌الفعالیتی خود در آن دولت‌ها خبر داد و گفت‌: «دکتر احمدی‌نژاد تنها رئیس جمهوری بود که حال من را هنگامی که بستری بودم، پرسید و مشاورش اسفندیار رحیم مشایی هم برای عیادتم به منزل ما آمد؛ اما در برخی دوره‌ها چندین ماه از کار کردن محروم بودیم.»

گذشته از تمامی این اتفاقات ریز و درشت زندگی هنری عبدی، او به قطع و یقین در تاریخ سینمای ایران نامی‌ ماندگار دارد و ظرفیت‌های بازیگری او صفحه‌ای پربرگ و بار بر تاریخ بازیگری، به خصوص بازیگری در ژانر کمدی، در هنرهای نمایشی ایران افزوده است.