رهبر نظام جمهوری اسلامی ایران خواستار برخورد با واردات کالاهای لوکس و خرید خانه در خارج کشور شده است. آقای خامنه‌‌ای در نشست تصویری با اعضای هیات دولت، با اشاره به  افت ارزش پول ملی و تمایل برخی از مردم به استفاده از کالاهای لوکس، به ویژه موبایل، در این کشور که به گفته وی «در سال ۹۸ حدود نیم میلیون دلار صرف واردات آن شده است»، خواستار مقابله با این امر شد. آقای خامنه‌ای گفت:«با موارد سودجویانه همچون واردات کالاهای لوکس یا خرید ملک در خارج از کشور باید برخورد شود.»

طی سال‌های اخیر و به ویژه از سال ۹۷ به این سو و همزمان با تغییر قوانین اعطای حق شهروندی در ترکیه به اتباع سایر کشورها، شهروندان ایرانی بیشترین خریداران ملک و سرمایه‌گذاری در آن کشور بوده‌اند.  

در مرداد ماه خبرگزاری آناتولی ترکیه گزارش داد که در شش ماه نخست سال ۲۰۲۰، اتباع ایرانی در قیاس با دیگر اتباع خارجی، بیشترین خرید ملک را در ترکیه به خود اختصاص داده‌اند. 

آقای خامنه‌ای در نشست تصویری با اعضای هیات دولت، به مشکلاتی چون «اشتغال، معیشت، تورم و کاهش ارزش پول ملی» اشاره کرد و گفت: «واردات بی‌رویه» که باعث شکایت مکرر تولیدکنندگان و حتی ورشکستگی برخی از آنها شده است، بسیار خطرناک است. واردات (لوازم) لوکس نیز از جمله موانعی است که دولت باید آنها را از سر راه تولید حذف کند.» 

طی سال‌های اخیر موج سرریز سرمایه‌های ایرانیان به برخی کشورهای اروپایی، از جمله اسپانیا و اتریش و سپس در ترکیه، باکو، ارمنستان و گرجستان، برای خرید ملک افزایش یافته است. 

یکی از دلایل افزایش تعداد ایرانی‌های خریدار خانه در ترکیه، اخذ مجوز اقامت یا شهروندی و حفظ ارزش دارایی‌ها با توجه به افزایش شدید قیمت ارز و افت ارزش پول ملی در ایران بوده است. در سال‌ها و ماه‌های اخیر، افزایش قیمت مسکن در ایران از حد انتظار بسیار فراتر رفته است. 

در سال ۱۳۹۷ (۲۰۱۸ میلادی) دولت ترکیه با تغییر برخی از قوانین مهاجرتی خود، شرایط کسب شهروندی در آن کشور را برای اتباع خارجی آسان‌تر کرد و آن امر، استقبال ایرانیان را برانگیخت. 

قوانین مزبور بیشتر شامل حال کسانی شد که متقاضی دریافت اقامت ترکیه از طریق خرید ملک یا سرمایه‌گذاری در آن کشور بودند. 

طبق تغییرات جدید اعمال شده از سوی دولت ترکیه، مقدار وجه لازم برای سرمایه‌گذاری در آن کشور که به عنوان یکی از شروط اصلی کسب شهروندی محسوب می‌شد، به شدت کاهش یافت و سپرده‌های بانکی متقاضیان که پیشتر می‌بایست سه میلیون دلار آمریکا باشد، به ۵۰۰  هزار دلار کاهش یافت. میزان سرمایه‌گذاری ثابت موردنیاز نیز از دو میلیون دلار به نیم میلیون دلار محدود شد. 

یک مشاور ملک و سرمایه‌گذاری در ترکیه با اشاره به میزان تورم در ترکیه و افزایش روزانه متقاضان خرید ملک و سرمایه‌گذاری در آن کشور، به «ایندپندنت فارسی» می‌گوید: «تورم در ترکیه ۱۰ تا ۱۵ درصد است و به اندازه تورم ایران نیست، وبالتبع سرمایه مردم در این کشور به اندازه ایران در خطر نیست. از آن گذشته،  بحث کیفیت مواد غذایی و رفاه نسبی که در ترکیه وجود دارد، در سال‌های اخیر تاثیر بسیار زیادی بر سرمایه‌گذاری ایرانی‌ها در این کشور داشته است. ما در مشاوره‌های سرمایه‌گذاری‌مان به مشتریان و متقاضیان مهاجرت و خرید ملک در ترکیه می‌گفتیم که ترکیه ۲۰ تا ۳۰ درصد بهتر از ایران است، ولی الان می‌گوییم ۵۰ درصد بهتر از ایران است. اگر شخصی ماهانه ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان درآمد داشته باشد که بتواند در ترکیه تا ۱۵ هزار لیرهزینه کند، بالتبع زندگی در ترکیه برایش به مراتب بهتر از ایران است. به همین دلیل مردم سرمایه‌شان را به این کشور منتقل می کنند.»

او تاثیر گفته‌های اخیر علی خامنه‌ای را در برخورد با خرید ملک در کشورهای دیگر، نیز چنین توضیح می‌دهد:«‌حرف‌های آقای خامنه‌ای می‌تواند به هرحال ایجاد کننده مشکلاتی برای کسانی باشد که قصد انتقال سرمایه‌های خود از ایران را دارند، چرا که این کار برای دولت و نظام اصلا پسندیده و مقبول نیست چون خروج ارز و مهاجرت را در پی دارد.» 

این کارشناس سرمایه‌گذاری در ترکیه، تاثیر برخورد رهبر نظام حاکم بر ایران با خرید ملک در خارج از کشور را بیشتر در مسیر ایجاد موانعی برای کارهای شرکت‌های بزرگ ارزیابی می‌کند و می‌گوید: «قطعا بیشتر شرکت‌های سرمایه‌گذاری همچون ما که تخصصی روی خرید ملک هم تمرکز دارند، باید برای مدتی با چراغ خاموش حرکت کنند.»

او در ادامه می‌افزاید:«احتمال دارد در مسیر انتقال پول و ردیابی پول‌هایی که حواله می‌شود، مشکل ایجاد کنند. هرچند، بیشتراین پول‌ها به صورت شخصی  منتقل می‌شود و به دلیل مشکلات تحریم، از طریق سیستم بانکی حواله نمی‌شود.»

شهروندان ایرانی در سال‌های اخیر همواره بیشترین خریداران ملک و مسکن در ترکیه بوده‌اند، اما تنها در ۶ ماه نخست سال ۲۰۲۰ ایرانی‌ها تبدیل به بزرگترین خریداران مسکن در مقایسه با سایر شهروندان غیرترک در آن کشور شده‌اند. پیشتر، عراقی‌ها بیشترین خریداران خارجی مسکن در ترکیه بودند.

طبق گزارش اداره آمار ترکیه، در ماه مه ۲۰۲۰ شهروندان ایرانی با خرید ۲۰۹ خانه، بالاترین شمار خرید ملک مسکونی را در میان اتباع خارجی ترکیه به خود اختصاص دادند. 

 افت ارزش پول ملی کشور، تورم فزاینده، و نیز شیوع گسترده ویروس کرونا در ایران و مدیریت بهتر کشور ترکیه در آن زمینه، همراه با افزایش بی‌محابای قیمت زمین و مسکن در ایران، از جمله عواملی‌ست که زمینه‌ساز فرار سرمایه‌ها از ایران و سرازیر شدن آن به بازار ملک و مسکن ترکیه شده است.