واکنش‌ها به استعفای دسته‌جمعی اعضای اخوان المسلمین در شهر "الزاویه" لیبی

اساس پیوند با سازمان اخوان المسلمین را، "بیعت" تشکیل می‌دهد، نه مسئولیت کاری

نشست مشورتی شماری از رهبران اخوان المسلمین در لیبی. عكس از: وب‌سایت رسمی حزب عدالت و توسعه لیبی

شاخه سازمان اخوان المسلمین در شهر "الزاویه" در غرب طرابلس، در یک اقدام غیرمترقبه کناره‌گیری دسته‌جمعی خود را از سازمان اخوان المسلیمن لیبی اعلام کرد. اغلب مردم لیبی به دیده شک و تردید به این اقدام می‌نگرند به ویژه این‌که در گذشته نیز شماری از اعضای اخوان المسلمین تنها به صورت نمایشی کناره‌گیری خود را از سازمان اخوان المسلمین اعلام کرده اما در عمل وفادار به این سازمان باقی ماندند. مسئله جالب توجه در این اقدام این است که استعفای اخیر به صورت دسته‌جمعی و آن هم درشهر "الزاویه" که به عنوان یکی از عمده‌ترین مراکز فعالیت‌های جریان اسلام سیاسی مانند شهرهای طرابلس و مصراته است صورت می‌گیرد.

این گروه در بیانیه استعفای خود که پنجشنبه گذشته ۱۳ ماه اوت منتشر شد، اظهار داشته است که تشدید گروه‌گرایی و هدف قرار گرفتن ملت و کشور، تلاش کودتاچیان برای نظامی‌سازی مناطق مختلف کشور به بهانه مبارزه علیه اخوان المسلمین، نبرد بر ضد تروریسم و جنگ قریب الوقوع طرابلس، باعث اتخاذ این تصمیم شد. بنابر این و در پاسخ به فراخوان بسیاری از شهروندان میهن‌دوست و در راستای تلاش برای بهره‌برادری از هر فرصت ممکن برای ایجاد دولت ملی و فراگیری که هدف اساسی آن، آزادی و استقرار یک نظام مدنی باشد و تمام مردم بدون توجه به گرایش فکری یا وابستگی سیاسی، از حقوق شهروندی برخوردار باشند، شاخه اخوان المسلمین در شهر الزاوایه تصمیم به کناره‌گیری از سازمان اخوان المسلمین گرفت و سعی می‌کند فعالیت‌های آن از این پس برای تحقق اهداف والای کشور و تأمین منافع ملی باشد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

در بیانیه آمده است: "به دلیل تعلل مداوم و تأخیر در اجرای تصمیم‌های عمده، ما اهالی شهر الزاویه که قبلا به سازمان اخوان المسلمین وابستگی داشتیم، تصمیم گرفیتم به طور دسته‌جمعی از سازمان اخوان المسلمین لیبی کناره‌گیری کنیم، بنابر این، شاخه این گروه در شهر الزاویه از تاریخ امروز منحل اعلام می‌شود."

قابل ذکر است که در چند سال اخیر و پیش از استعفای دسته‌جمعی ساکنان شهر الزاویه، اقدامات مشابهی از سوی برخی از اعضای اخوان المسلمین اتخاذ شده طوری که "خالد المشری"، رئیس شورای کنونی دولت طرابلس در ژانویه ۲۰۱۹، کناره‌گیری خود را از سازمان اخوان المسلمین اعلام کرد، اما مخالفان این گروه بدین باورند هیچ تغییر و تحولی در رفتار سیاسی و جهت‌گیری‌های ایدئولوژیک خالد المشری و سایر استعفادهندگان رونما نشده است.

المشری در بیانیه استعفای خود در آن زمان اظهار داشته بود: "با توجه به اقتضای شرایط و نیازهای ملی و سیاسی، استعفای خود را از سازمان اخوان المسلمین اعلام می‌کنم و البته فعالیت‌های سیاسی و گروهی خود را ادامه خواهم داد. بدین وسیله و با تأکید بر تداوم دوستی و احترام به همه اعضای گروه، امیدوارم مسئولان، تصمیم بنده را که به هدف تأمین منافع والای کشور اتخاذ شده است بپذیرند. وی همچنان در بیانیه خود بر همبستگی و همکاری به دور از شعار و یا نام مشخصی که ممکن است برای ضربه زدن بر وحدت ملی و انسجام جامعه مورد استفاده قرار گیرد، تأکید کرد.

در همین راستا، بسیاری از شخصیت‌ها و محافل مخالف با اندیشه‌ها و سیاست‌های اخوان المسلمین در لیبی، استعفاهای ناگهانی اعضای اخوان المسلمین را نوعی دور زدن و سیاست‌بازی تلقی می‌کنند که این گروه در شرایط حساس به منظور سازماندهی مجدد و کنترل اوضاع دست به آن می‌زنند. عقیله دلهوم، استاد دانشگاه گفت: "استعفای دسته‌جمعی اعضای اخوان المسلمین در شهر الزاویه، در چارچوب رفتارهای معمول اخوان المسلمین که در سیاست خود از آن به عنوان "تقیه" یاد می‌کنند و از زمان تأسیس این سازمان توسط حسن البنا، معروف است، صورت می‌گیرد."

عقیله دلهوم در پست طولانی که در حساب کاربری خود در فیس بوک منتشر کرده، چنین نگاشته است: هرچند تصمیم کناره‌گیری برخی از اعضای سازمان اخوان المسلمین را درشهر الزاویه مایه خوشبختی تلقی می‌کنیم، اما هنوز هم این پرسش مطرح می‌شود که آیا اقدام اخیر، ناشی از یک تغییر واقعی در اندیشه این افراد است و یا این‌که تصمیم آن‌ها تکرار اقدام خالد المشری است که تنها هدف از آن دور زدن و بهره‌جویی از این استعفای نمایشی برای چیره شدن بر انزوای سازمان اخوان المسلمین در لیبی است؟

آن‌چه شک و تردیدها را در مورد ماهیت این اقدام‌ها افزایش می‌دهد این است که استعفای اعضای شهر الزاویه از سوی سازمان اخوان المسلمین و شخصیت‌های برجسته این گروه مورد استقبال قرار می‌گیرد؛ طوری‌که محمد غمیم، یکی از اعضای مهم اخوان المسلمین که به تازگی استعفای خود را اعلام کرده است، کناره‌گیری اعضای اخوان المسلمین در شهر الزاویه را یک اقدام شجاعانه توصیف کرده و سایر اعضای این سازمان در شهرهای دیگر لیبی را به پیروی از این تصمیم ملی‌گرایانه که نمایانگر برداشت واقعی از اوضاع کنونی کشور  است فراخوانده و خواستار استعفای آنان از سازمان اخوان المسلمین شده است. وی تأکید کرد که منافع کشور و ملت می‌تواند بدون پیوستن به احزاب سیاسی به صورت فراگیر تأمین شود و البته برخی از شهروندان لیبی وابسته به سازمان اخوان المسلمین که در خارج از کشور به‌سر می‌برند، مخالف این گونه استعفاها هستند. شکی نیست که آن‌ها در شرایط متفاوتی در کشورهای خارجی زندگی می‌کنند و همان‌گونه که تمایلی به بازگشت به میهن ندارند، در این مسئله نیز می‌توانند آزادانه تصمیم گیرند.

در پیوند به این موضوع، محمد العنیزی، کارشناس امور سیاسی، در صحبتی که با ایندیپندنت عربی داشت، گفت: استعفاهای فردی و دسته‌جمعی اعضای اخوان المسلمین در لیبی تنها تلاشی برای بازیافت قدرت این سازمان است. وی افزود: این رویکرد و تغییر چهره در میان اعضای اخوان المسلمین از سال ۲۰۱۲ و در نخستین انتخابات پس از انقلاب آغاز شد، هنگامی‌که اعضای این گروه به دنبال کاهش محبوبیت خود میان مردم، از این ترفند استفاده کرده و با چهره‌های متفاوت خود را به پارلمان رساندند و با کسب اغلب کرسی‌های مجلس همه را غافلگیر کردند، هرچند حزب ملی محمود جبریل توانست به گونه غیر قابل مقایسه پیشتاز شود. اما در انتخابات پارلمانی فعلی در سال ۲۰۱۴، آگاهی ملت لیبی از این ترفند باعث شکست اسلام‌گراها شد و در نتیجه، آن‌ها با رد نتایج انتخابات، مانع روند دموکراسی شده و کشور را با چالش‌هایی که تا کنون با آن‌ها روبه‌رو هستیم دچار کردند.

اما برخی دیگر از منابع نسبت به کناره‌گیری‌های اعضای اخوان المسلمین لیبی شک و تردید داشته و می‌افزایند که اساس پیوند اعضای این گروه را فکر و اندیشه شکل می‌دهد؛ نه مسئولیت کاری؛ بنابراین، این گونه استعفاها نمی‌تواند باعث قطع پیوند آن‌ها با سازمان اخوان المسلمین شود، به ویژه این که "بیعت" اساس پیوند با سازمان اخوان المسلمین است.

© IndependentArabia