مردم هنگ کنگ: ما یک دموکراسی واقعی می‌خواهیم

روز چهار ژوئن، دو روز پیش از تظاهرات دو میلیون نفره مردم هنگ کنگ علیه لایحه استرداد مظنونان به چین، حدود ۱۸۰ هزار شهروند در پارک ویکتوریا در یک شب نشینی حضور یافتند.

این مراسم برای یادبود فاجعه میدان تیان آن‌من در سال ۱۹۸۹ برگزار شده بود. فرمان خونین متفرق کردن تظاهرات کنندگان و سرکوب مطالبه‌شان - دموکراتیک شدن چین - توسط رهبران حزب کمونیست چین داده شده بود. بعد از گذشت سه دهه این رویداد هنوز توجه افراد پیر و جوان، محلی و خارجی را به خود جلب می‌کند.

این گردهمایی نه تنها پیگیری بی‌وقفه مطالبه دموکراسی و آزادی را نشان می‌دهد، بلکه نمادی است از جایگاه مستقل هنگ کنگ به عنوان شهری آزاد به‌رغم اینکه خطر افول استقلالش وجود دارد. در سال ۱۹۹۷ بریتانیا حاکمیت هنگ کنگ را بر مبنای توافق دو طرفه‌ ۱۹۸۴ به چین واگذار کرد.

بسیاری از کشورهای غربی بلافاصله بعد از کشتار تیان آن‌من روابط تجاری‌شان با چین را آغاز کردند. امید آنها این بود که همکاری‌های اقتصادی به تغییرات سیاسی چین کمک می‌کند. زمانی‌که نسل جدید رهبران چین برای حفظ رژیم سیاسی‌شان  رویکردی سرسختانه‌تر اتخاذ کردند، همه متوجه شدند که این امید واهی بوده‌است.

همین چند هفته پیش - پس از اینکه لایحه استرداد مظنونان مطرح شد - نیز حکومت قانون که تفاوت اصلی هنگ کنگ با چین است، در تضاد با خودمختاری‌اش قرار گرفت. برای مردم هنگ کنگ این رویداد هشدار می‌داد که قول‌های سیاسی که در دهه هشتاد (پس از تصمیم بر الحاق هنگ کنگ به چین) به ساکنین محلی و سرمایه‌گذاران بین‌المللی داده شده بود، عملی نمی‌شوند.

در پاسخ به شکست سیستم یک کشور با دو نظام، دو میلیون نفر به خیابان آمدند. افرادی با اعتقادات سیاسی مختلف و از طبقات مختلف به خیابان آمدند تا با هم خط قرمز حاکمان را عقب برانند. حتی پس از اینکه کری لم، رئیس امور اجرایی هنگ کنگ اعلام کرد اجرای این لایحه به تعلیق درآمده، بسیاری از شهروندان راضی نشدند. آنها اکنون خواهان اقدامات بیشتر برای تسهیل تغییرات اساسی‌ترند.

تظاهرکنندگان معتقدند هنوز به اهداف جنبش عمومی‌شان نرسیده‌اند. آنها رئیس اجرایی را وادار به استعفا نکرده‌اند؛ تضمینی برای مصونیت از تعقیب سیاسی‌ نگرفته‌اند؛ مقامات را مجبور نکرده‌اند حرکتشان را «تظاهرات» بنامند و نه «شورش»؛ و هنوز به مدیر اجرایی فشار وارد می‌کنند که پلیس را مجبور کند در مقابل استفاده از ۱۵۰ گاز اشک‌آور، گلوله‌های لاستیکی جوابگو باشد.

اکنون تظاهرکنندگان امیدشان به حکومت را از دست داده‌اند. آنها توانایی حکومت در اداره امور را رد می‌کنند و در پس پیشنهادات حکومت در جستجوی بازی‌ها و منافع سیاسی‌اند. اعتماد به حکومت کاهش می‌یابد. خشونت پلیس و خودکامگی که باعث سرکوب تظاهرات کنندگان شد دو روی یک سکه‌اند.

این موضوع ما را به جنبش دموکراسی خواهی چند سال اخیر باز می‌گرداند. حکومت چین پنج سال پیش امکان اصلاحات دموکراتیک را نابود کرد. در نتیجه آن جنبش چتر بوجود آمد که حدود سه ماه خیابان‌ها را در اشغال خود قرار داد. با وجود این‌که این جنبش به سیاسی شدن بسیاری از جوانان منجر شد، نیروی این جنبش پس از اینکه حکومت دادگاه نیمه مستقل هنگ کنگ را مجبور کرد شش قانون گذار طرفدار خودمختاری و استقلال را رد صلاحیت کند و بسیاری از فعالین پیش آهنگ - از جمله ما - را زندانی کرد، رو به افول گذاشت. نارضایتی از لایحه استرداد مظنونان تنها قله کوه زیر آب نارضایتی‌های مردم هنگ کنگ است.

مردم هنگ کنگ به دنبال تغییرات اقتصادی نیز هستند و امید دارند بتوانند از چارچوب شهر کارکردی، که بریتانیا و چین آن را تعریف کردند، فراتر بروند. روزگاری مردم هنگ کنگ به ایجاد شهری صنعتی، پویا و صادر کننده افتخار می‌کردند. شهری که یکی از چهار ببر اقتصادی آسیا محسوب می‌شد و نهایتا به یک مرکز مالی جهانی که پذیرای توریست‌های زیاد بود، بدل شد.

اما ۲۲ سال پس از انتقال هنگ کنگ به چین خسارت‌های ائتلاف حاکم نخبگان اقتصادی، بوروکرات‌های محلی و رهبران حزب کمونیست چین که مخالف اصلاحات دموکراتیک، محدود کردن ساعات کار اضافی و تصویب یک طرح جامع بازنشستگی‌اند، نمایان شده‌است. علاوه بر این وابستگی شهر به چین در تامین غذا و آب، جذب بیش از حد توریست‌های چینی که برای خرید از فروشگاه‌های زنجیره‌ای می‌آیند و پذیرش نامحدود سرمایه چینی که روزنامه‌های محلی، خانه و زمین می‌خرند، باعث نگرانی و هوشیاری مردم هنگ کنگ می‌شود.

پسرفت‌های سیاسی و فرسایش‌های اقتصادی، هنگ کنگ را به شهری غیرقابل سکونت با صنایعی یک شکل، رسانه‌ها و دانشگاه‌های خودسانسورگر سیاست‌های اجتماعی و اقتصادی تحمیل شده و مسکن گران تبدیل کرده‌اند. هر چه بیشتر به چین متکی باشیم، کمتر در مقابل آن قدرت چانه زنی برای رسیدن به اصلاحات سیاسی در بلند مدت خواهیم داشت. بدتر شدن همه چیز راه را برای اعتماد به نفس بیشتر مقامات هنگ کنگ و چین باز می‌کند. لایحه استرداد مظنونان تنها یک مثال از گستاخی‌های آنان است.

مبارزات مردم هنگ کنگ بخشی از مبارزه برای رسیدن به جهانی آزاد و برابر است، که در آن گروه‌های مختلف مردم با برابری در کنار همه شرایطی دموکراتیک، برابر و توام با تعامل و شور و شوق زندگی می‌کنند. برای رسیدن به چنین هدفی دفاع از حاکمیت قانون در هنگ کنگ و مخالفت با لایحه استرداد مظنونان نقطه آغاز است.

اما رسیدن به اهداف بلند مدت‌ وابسته به این است که بتوانیم به حکومت چین فشار وارد کنیم که قدرت را به مردم واگذار کند و در سطوح مختلف محلی و اجرایی یک دموکراسی انتخاباتی واقعی پیاده کند. و باید به یاد داشته باشیم که هنگ کنگی دموکراتیک‌تر نهایتا به چینی دموکراتیک‌تر منجر می‌شود. اگر ابرقدرت در حال عروج جهان اقتصاد و نظامی سیاسی سالم‌تری داشته باشد می‌تواند جهان را به جایی بهتر تبدیل کند.

مردم هنگ کنگ برای این مبارزه آماده‌اند. آنها آماده‌اند خواسته‌شان را از مقابله با لایحه استرداد مظنونان به خواست اصلاح در سیستم یک کشور و دو نظام پیش ببرند. قولی که از مدت‌ها پیش جامعه جهانی به ما داده و باید به آن متعهد باشد. نشست گروه بیست که در ماه ژوئن برگزار خواهد شد، فرصتی خواهد بود برای رهبران جهان تا دیدگاه‌هایشان از یک جهان بهتر را عرضه کنند. جهانی که به مطالبات مردم هنگ کنگ بی‌توجهی نکند.

*جاشوا ونگ و الکس چاو رهبران جنبش دموکراسی‌خواه چتر در هنگ کنگ هستند.