«شاه دو شمشیره»؛ زیارتگاهی که واقعه‌ای تلخ در آن رقم خورد

بازدید از زیارتگاهی که ۴ سال پیش صحن کشته شدن فرخنده ملکزاد بود

مسجد و زیارتگاه «شاه دو شمشیره»، درقلب کابل، دریک محوطه تاریخی، شلوغ و درکنار تنها رودخانه این قرار دارد.

گنبدهای آبی رنگ، صداهای کبوترانش، جمع مردم و رفت و آمد اتوبوس‌های شهری، به این محوطه زیبایی خاصی بخشیده است. مسجد شاه دو شمشیره، حتی ازدورترین نقطه شهر، توجه را به خود جلب می‌کند. هیچ شهروند افغانستان نیست که با نام مسجد و زیارتگاه شاه دو شمشیره آشنا نباشد.

مسجد شاه دو شمشیره، در کنار آرامگاه «لیث بن قیس» قرار دارد و به همین دلیل این مسجد را مرتبط با آرامگاه این شاه می‌دانند. گفته می‌شود پس ازآن‌که شاه دو شمشیره دراین مکان دفن شد، مسجد شاه دو شمشیره برای عبادت مردم شهرکابل ساخته شد و درگذشته مردم ازدورترین نقاط برای ادای نمازعید و جمعه، به این مسجد می‌آمدند.

البته این مسجد یادآور اتفاقی تلخ نیز است. شاه دو شمشیره همان مسجدی است که چهار سال پیش فرخنده ملکزاد، دختر ۲۷ ساله تاجیک‌تباری به اتهام آتش زدن قرآن در صحن آن زیر ضربات مردان خشمگین کشته و نهایتا جسدش به آتش کشیده شد.

پس از این واقعه، عده‌ای دستگیر شدند و چهار متهم ابتدا به اعدام محکوم شدند، اما حکمشان نهایتا به حبس کاهش یافت. فعالان مدنی و اجتماعی افغانستان بارها از نحوه رسیدگی به پرونده قتل فرخنده انتقاد کردند.

اما پس از کشته شدن فرخنده در مسجد شاه دو شمشیره، نظارت بر اکثر مساجد و زیارتگاه‌ها به وزارت حج و اوقاف افغانستان واگذار شد. این وزارتخانه مسئولیت انتخاب خادمین را بر عهده دارد و نمی‌گذارد هر کس با خواست خود خادم یا مسئول این اماکن شود.

حال اما، با گذشت چهار سال، یاد آن خاطره تلخ در ذهن بسیاری از دیدارکنندگان از این منطقه کمرنگ شده است. آن‌ها برای زیارت به این منطقه می‌آیند.  

بابه جمعه گل، یکی ازشهروندان شهر کابل و از دکانداران منطقه شاه دو شمشیره است. او در مورد مسجد شاه دو شمشیره به ایندیپندنت فارسی می‌گوید: «من ازدوران جوانی تا به این سن پیری که رسیدم، هیچ‌گاه یادم نمی‌آید که روزهای جمعه برای عبادت و زیارت این مسجد نیامده باشم. این مسجد ازمکان‌های تاریخی است و شاه دو شمشیره، از بزرگان ما مسلمانان است و باید به زیارت شان آمده و دعا کرد».

طبق افسانه مسجد شاه دو شمشیره، لیث بن قیس بن عباس یکی از سرداران جنگی عرب علیه کابلستان بود. او درنزیکی مکان فعلی مسجد شاه دو شمشیره با لشکرکفارمی‌جنگید. می‌گویند لیث بن قیس بن عباس در جریان این جنگ، چنان خشمگین بود که پس از تخریب دیوار کابل، در هر دستش یک شمشیر می‌گیرد و با دو شمشیر سپاهیان کابل را از بین می‌برد و نهایتا نیز در همین محل کشته و دفن می‌شود.

پس ازآن‌که لشکر مسلمانان، سپاه کابل را شکست داده و پیروز میدان می‌شوند، در کنار آرامگاه شاه دو شمشیره، مسجدی به نام این شاه بنا می‌کنند.

در زمان جنگ‌های داخلی افغانستان، بخش‌هایی از  مسجد شاه دو شمشیره ویران ویران شد اما سال ۱۳۰۶ شمسی و در دوران حکومت «امان الله خان»، پادشاه پیشین افغانستان، این مکان ترمیم شد.

مسجد و زیارتگاه شاه دو شمشیره، یکی ازمکان‌هایی است که روزهای چهارشنبه، بسیاری از شهروندان افغانستان، به آن سر می‌زنند و با دادن نذری و اهدای کشمش و نخود به زیارت می‌پردازند.

مسعوده مریم ۵۵ ساله که از ساکنین کابل است یکی از کسانی است که کشمش و نخود نذر این مسجد کرده است. او می‌گوید: «دو پسر جوان دارم، هر دوتایشان از دانشگاه فارغ‌التحصیل شده‌اند اما هنوز نتوانسته‌اند برای خودشان کاری پیدا کنند. آمده‌ام اینجا نذر کرده‌ام که بچه‌هایم کار پیدا کنند».

شمس الدین خان، که همراه با خانم و دو دخترش ازآستان پروان، به زیارت آمده هم می‌گوید: «ما با خدای خود عهد کردیم که هرگاه وضعیت اقتصادی ما خوب بشود، سالی یک بار به زیارت شاه دو شمشیره کابل بیاییم و هر آن‌چه در توان داریم خیرات بکنیم».

عبدالقیوم فقیری، خادم این زیارتگاه است که ازطرف وزارت حج واوقاف به این منصب گماشته شده است. او به ایندیپندنت فارسی می‌گوید: « مردم هر روز به زیارت شاه دو شمشیره می‌آیند اما روزهای «چهارشنبه» بسیارشلوغ است. مردم بر این باورند که روز‌های چهارشنبه ثواب بیشتری دارد و خواسته‌هایشان برآورده می‌شود».

بیشتر از