اتحادیه اروپا چه می‌خواهد؟ حمایت در قبال تداوم نظام افغانستان

اتحادیه اروپا به شدت با برگشت امارت اسلامی مخالفت است

تصویری از بازار دست‌فروش‌های کابل، شهری که سال‌هاست روی آرامش و امنیت را به خود ندیده است - WAKIL KOHSAR / AFP

به تازگی اتحادیه اروپا بار دیگر بر تداوم تعهدات اروپا در قبال افغانستان پس از صورت گرفتن توافق میان طالبان و دولت افغانستان، تاکید کرده است. اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای گفته است که حمایت‌های مالی و سیاسی خود را به افغانستان ادامه خواهد داد. با این حال، این تعهد با پیش شرط‌هایی نیز همراه بوده است. اتحادیه اروپا در این بیانیه گفته است که به هیچ وجه امارت اسلامی را نمی‌پذیرد و برگشت آن را قابل قبول نمی‌داند. همچنین بر اساس این بیانیه، توافق احتمالی باید تقویت کننده نظام فعلی، قانون اساسی، وحدت ملی، تمامیت ارضی و استقلال افغانستان باشد. 

اتحادیه اروپا همچنین توافق سیاسی میان دکتر عبدالله و اشرف غنی را نیز تحکیم کننده آینده سیاسی نظام افغانستان دانسته است. 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

اعلام حمایت اتحادیه اروپا از سوی دولت افغانستان استقبال شده است. ارگ ریاست جمهوری در واکنش به آن بیانیه گفته است: «دولت افغانستان بر این باور است که روابط استراتژیک افغانستان و اتحادیۀ اروپا به خاطر تقویت ارزش‌های مشترک و مبارزه با تهدیدات مشترک، پابرجا خواهد ماند و این حمایت‌های همیشگی و دوامدار ما را به رسیدن به اهداف مشترک بیشتر از پیش متعهد می سازد.» 

طالبان نیز در قبال این بیانیه واکنش نشان داده‌اند؛ هرچند این واکنش تا حد زیادی محتاطانه و همراه با شک و تردید بوده است. طالبان ضمن آن که از این بیانیه استقبال کرده‌اند، خواهان عدم مداخله در امور داخلی افغانستان شده‌اند وگفته‌اند که آینده نظام افغانستان در گفت‌وگو‌های آتی صلح میان دولت افغانستان و طالبان مشخص می‌شود. 

بیانیه اتحادیه اروپا در کنار تعهد برای حمایت از افغانستان، به یک دغدغه و نگرانی نیز با اشاره داشته است، و آن احتمال برگشتن «امارت اسلامی» به افغانستان است. پس از توافق صلح میان طالبان و دولت امریکا، این گروه کوشید تا توافق را به معنی پیروزی طالبان و شکست امریکا جلوه دهد. رهبری گروه طالبان آن «پیروزی» را به جنگجویانش تبریک گفت و به صورت تلویحی نشان داد که آنان به سوی تصرف کامل افغانستان و برگشت امارت اسلامی گام برمی‌دارند. این ذهنیت از چشم جامعه جهانی، به‌خصوص امریکا، دور نماند. به همین دلیل، امریکا با روسیه و اتحادیه اروپا بیانیه مشترکی را به نشر سپردند که حاوی این نکته بود که جهان به هیچ صورت برگشتن امارت اسلامی را نخواهد پذیرفت. این دغدغه باعث شده است که اتحادیه اروپا بار دیگر در بیانیه حمایت از آینده افغانستان، این شرط را نیز بیفزاید. دولت افغانستان نیز به خوبی متوجه حساسیت موضوع شده است. به همین دلیل، در واکنش به آن بیانیه گفته است که دولت افغانستان و اتحادیه اروپا ارزش‌های مشترک و تهدیدات مشترک دارند. 

هرچند دورنمای آینده سیاسی افغانستان نشان نمی‌دهد که طالبان دوباره به عنوان قدرت برتر، نظام را در دست بگیرند، ولی به دلیل آنارشیزم شدید سیاسی و تنش‌های موجود که حتی دولت افغانستان را با بدترین بحران رو‌به‌رو ساخته است، این زمزمه در محافل سیاسی داخل افغانستان برخاسته است که نکند این بحران زمینه‌ساز حضور طالبان در راس قدرت شود. این ذهنیت را دستگاه تبلیغاتی طالبان نیز به شدت گسترش می‌دهد. نهاد‌های اطلاعاتی وابسته به پاکستان نیز که در پس پرده حمایت از گروه طالبان قرار دارند، به خوبی ضعف حکومت‌داری و تنش‌های سیاسی موجود در افغانستان را حس کرده‌اند. آنان با تلقین این ذهنیت که هیچ یک از سیاستمداران فعلی در نظام شایسته حکومت کردن در افغانستان نیستند، می‌کوشند تا برگشت طالبان به حکومت را امری بدیهی و متحول‌کننده جلوه دهند. طالبان نیز در تلاشند تا چهره تغییریافته و اصلاح شده‌ای از خود به نمایش بگذارند. برای نمونه، پیش از این، زمانی که بحث گفت‌وگو‌های صلح میان دولت افغانستان و طالبان بالا گرفت، گروه طالبان اعلام کرد که در تیم مذاکره کننده این گروه نیز تعدادی زن حضور خواهد داشت. اما واقعیت این است که در اندیشه و جهانبینی طالبان کوچکترین تغییری ایجاد نشده است. آنان همچنین باورمند به اصل «خلافت» و ایجاد «امارت اسلامی» در أفغانستان هستند. برخلاف باور امریکا، طالبان به هیچ وجه از گروه‌های جهادی خود دست نخواهند کشید. زیرا در مجموع، این گروه‌ها همه با هم متصلند. به همین دلیل است که قدرت‌های جهانی، از جمله اتحادیه اروپا، در بیانیه‌های خود این قید را حتما می‌گنجانند که برگشت امارت اسلامی به هیچ وجه قابل قبول نخواهد بود. 

بیشتر از