فیلم «انگل»؛ «شکاف بین فقیر و غنی مختص کره جنوبی نیست»

گفت‌وگوی اختصاصی ایندیپندنت فارسی با بازیگران «انگل»، فیلم فاتح نخل طلای جشنواره کن

بونگ جون هو (راست)، کارگردان فیلم «انگل» در کنار سونگ کان هو، یکی از بازیگران فیلم- Credit: Mortaza Behboudi

«بونگ جون هو» این روزها لابد از خوشحال‌ترین سینماگران جهان است. فیلم آخر او، «انگل» نه تنها هفتاد و دومین نخل طلای جشنواره سینمایی کن را از آن خود کرد، بلکه در بیش از ۱۹۰ کشور به نمایش در آمده و به یکی از پرفروش‌ترین فیلم‌های روز جهان بدل شده است.

این کارگردان ۴۹ ساله، اولین سینماگر کره‌ای است که به این افتخار دست می‌یابد. او که قبلا با فیلم‌هایی مثل «برف‌شکن» و «اوکجا» نزد تماشاگران شناخته می‌شد، با «انگل» به نقد جامعه کره جنوبی نشست. قدرت فیلم به‌گونه‌ای بود که رئیس هیئت داوران، الخاندرو گونزالز اینیاریتو، اعلام کرد که داوران «به اتفاق آراء» تصمیم گرفتند این جایزه را به «بونگ جون هو» اعطا کنند.

فیلم هفتم این کارگردان کره‌ای، داستان خانواده‌ای چهار نفره است که در خانه نیمه ‌زیرزمینی تاریکی در سئول زندگی می‌کنند؛ مکانی آشنا برای خانواده‌های کم‌درآمدِ کره جنوبی. یک روز، کی وو، پسر نوجوان خانواده، فرصت پیدا می‌کند جای دوستش را که معلم انگلیسی دختر یک خانواده ثروتمند است، بگیرد. خانواده کی وو می‌‌خواهند هر چه در توان دارند، برای تغییر شرایط زندگی‌شان انجام دهند و همین است که آرام آرام، خود را به جمع خدمه این خانواده ثروتمند، خانواده آقای پارک، وارد می‌کنند. وقتی همه شخصیت‌های داستان زیر یک سقف گرد می‌آیند، مسیر غیرقابل‌پیش‌بینی دیگری در روایت درمی‌گیرد.

داستان «انگل» با هوشمندی طراحی شده است تا نقد بُرّای اجتماعی به شرایط معاصر کره جنوبی باشد. هنر فیلم در این است که ژانرهای متعددی را به شکلی نادر در یک فیلم ترکیب کرده است. کارگردان پس از دریافت نخل، گفته بود که از ارتباط برقرار کردن مردم با فیلم، غافلگیر شده است و به‌خصوص از این‌که طنز فیلم را، با وجود آن‌که معنای بسیاری از شوخی‌هایش در چارچوب جامعه کره قابل درک بوده است، گرفته‌اند. او همچنین گفته بود که وقتی فیلم‌نامه می‌نویسد، هرگز به ژانر فکر نمی‌کند: «من به داستان و شخصیت‌ها فکر می‌کنم». او حالا فیلمی ساخته است که هم درام اجتماعی- سیاسی است، هم تریلر، و هم کمدی.

«سونگ کان هو»، بازیگر ۵۲ ساله کره‌ای که قبلا در «میزبان» و «برف‌شکن» با آقای بونگ همکاری کرده است، به ایندپندنت فارسی می‌گوید که راز موفقیت فیلم، در جهان‌شمول بودن معضلاتی است که به آن اشاره می‌کند. سونگ می‌گوید: «شکاف بین فقیر و غنی که در این فیلم آمده مختص کره و جامعه امروز کره نیست. این داستانی است که در سراسر دنیا می‌بینیم. نابرابری اقتصادی همه‌جا وجود دارد». این نابرابری‌ها فقط در خانه نیمه ‌زیرزمینی خانواده «کی تاک» نیست.

سونگ کان هو (راست) و لی سون کیون در جشنواره فیلم کن- AFP

یک از نکات جالب، وارد شدن عنصر «بو» به داستان است. روشن است که «نشان دادن» این عنصر روی پرده سینما دشوار است، اما کارگردان موفق می‌شود آن‌را وارد داستان کند.

«لی سون کیون»، بازیگر ۴۴ ساله که یکی دیگر از ستارگان فیلم است و نقش آقای پارک، پدر خانواده ثروتمند را بازی می‌کند، به ایندپندنت فارسی می‌گوید: «بو نامرئی است. در ناخودآگاه آقای پارک، خطی هست که طبقات را از هم جدا می‌کند. به نظرم داستان فیلم قصه‌ای است در مورد خطرناک بودن ذهن ناخودآگاه. ما همه انسانیم، اما در ذهن‌مان مردم را بر اساس طبقه اقتصادی‌شان از هم جدا می‌کنیم. به نظرم نامرئی بودن بو باعث می‌شود که عنصری چندساحتی وارد فیلم شود. مثل دیوار بزرگی است که نمی‌توان از آن گذشت».

«انگل» شرایط را محکوم می‌کند، اما داستان ساده‌ای با آدم‌های خوب و بد نمی‌سازد. در هر دو خانواده فقیر و غنی، عیب می‌بینیم. فیلم تصویر رمانتیکی از فقرا نمی‌دهد.

آقای «لی» می‌گوید: «هر شخصیت توجیه خودش را برای شیوه زندگی‌اش و نقشش در دنیا دارد. هیچ‌کس صد درصد خوب یا صد درصد بد نیست. ما همه با نیک و شر درون‌مان زندگی می‌کنیم. بر همین اساس است آقای «بونگ» این شخصیت‌ها را چنان ساخته و پرداخته که صفر و صد نیستند، پیچیده‌اند و عناصر متعددی در درون‌‌شان هست. بیشتر چندبعدی‌اند و چندساحتی».

هنوز تازه حدود یک هفته از اکران عمومی «انگل»‌ گذشته است و این فیلم تا این زمان با فروش ۲۴ میلیون دلار به یکی از پرفروش‌ترین فیلم‌های روز دنیا بدل شده است؛ واقعیتی که هم خبر از قدرت جهانی سینمای کره می‌دهد و هم نشان می‌دهد که  قصه دو خانواده فقیر و غنی سئول، داستانی آشنا برای بسیاری در سراسر جهان است.

بیشتر از فیلم