آیا آزادی زندانیان طالب ضامن آغاز گفت‌وگوها خواهد بود؟

دولت روند آزادسازی طالبان زندانی را از سرگرفت

دولت افغانستان روز سه‌شنبه ۹۰۰ زندانی طالب را از بند رها ساخت. آزادسازی زندانیان طالب در چارچوب توافق صلح میان طالبان و دولت امریکا صورت می‌گیرد که براساس آن دولت امریکا متعهد شد تا دولت افغانستان را تشویق به آزادسازی زندانیان طالب کند. قرار است تا پنج هزار طالب که در زندان‌های دولت افغانستان حبس‌اند از زندان رها شوند. در مقابل طالبان نیز تعهد کرده تا یک هزار نیروی دولتی را که به گفته طالبان در حبس نیروهایشان به سر می‌برند، آزاد کند.

 

دولت افغانستان پیش از این یک هزار طالب را از بند رها ساخته بود. اما با وقوع رویدادهای تروریستی کابل و ننگرهار در تاریخ ۲۳ اردیبهشت، دولت افغانستان روند آزادسازی طالبان را متوقف کرد. پس از اعلام آتش‌بس سه روزه طالبان به مناسبت ایام عید در افغانستان، دولت نیز ضمن استقبال از این روی‌کرد طالبان، روند آزادسازی طالبان زندانی را دوباره از سر گرفت. در قدم نخست روز دوشنبه یک‌صد زندانی طالب از زندان آزاد شدند و روز سه‌شنبه نیز ۹۰۰ زندانی دیگر از زندان‌های دولت افغانستان رها شدند.

دولت افغانستان روند دوباره آزادسازی طالبان را به این دلیل در پیش گرفت تا نخست حسن نیت افغانستان برای تامین صلح در افغانستان را نشان دهد و در قدم دوم طالبان را ترغیب کند تا آتش‌بس را تمدید کنند. کشورها و سازمان‌های مختلف با استقبال از برقراری آتش‌بس در افغانستان از طرف‌های درگیر خواستند تا این آتش‌بس را تا به نتیجه رسیدن مذاکرات صلح میان طالبان و دولت افغانستان ادامه دهند. دولت افغانستان به خوبی می‌داند که طالبان به بهانه آن‌چه آنان عدم تطبیق توافق صلح می‌دانند، آغاز روند مذاکرات را به تعویق می‌اندازند. طالبان بارها در اعلامیه‌های خود دولت افغانستان را به سنگ‌اندازی در مسیر مذاکرات صلح متهم کرده است.

هرچند از دید دولت افغانستان و جامعه جهانی، خودداری طالبان از کاهش خشونت‌ها در افغانستان خود بزرگ‌ترین مانع بر سر راه آغاز مذاکرات صلح در افغانستان است. حالا دولت افغانستان در پی آن است تا با رهاسازی تعداد بیشتر زندانی طالبان، این بهانه را نیز از دست آن‌ها بگیرد. دکتر محمد اشرف غنی در سخنرانی عید فطر وعده داد که دوهزار طالب زندانی را آزاد سازد. طالبان نیز از این تصمیم آقای غنی استقبال کردند و آن را بر روند صلح تاثیرگذار دانستند. با این حال طالبان هم‌چنان بر آزادی تمامی پنج هزار طالب زندانی تاکید می‌کند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

اما آیا به واقع آزادسازی زندانیان طالب نقشی در تسریع روند صلح در افغانستان خواهد داشت؟ در خوش‌بینانه‌ترین وضعیت هم نمی‌توان به این سوال پاسخ مثبت داد. طالبان در طول چند ماه گذشته از امضای توافق صلح تا امروز کوچک‌ترین نشانه‌ای دال بر تعهد به اصل آغاز مذاکرات نشان نداده‌اند. کاهش خشونت که یکی از الزامات توافق صلح بود، از سوی طالبان بارها نقض شد. تا حدی که دولت افغانستان مجبور شد تا موضع دفاعی در مقابل طالبان را رها کرده و شکل تهاجمی به خود بگیرد. حملات نیروهای امنیتی که از حمایت هوایی ناتو نیز برخوردار بود، ضربات محکمی بر طالبان زد و تلفات زیادی را به این گروه وارد کرد. دیدگاه اکثریت بر این باور است که طالبان زیر فشار شدید حملات زمینی و هوایی دولت افغانستان و ناتو، مجبور شد تا آتش‌بس سه روزه‌ اعلام کند.

اعلام آتش‌بس در واقع جست‌وجوی فرصتی برای تمدید قوای طالبان بود و تا حدی هم برای به هم ریختن آرایش نظامی یک دستی که نیروهای امنیتی افغانستان به خود گرفته بودند. حالا با توجه به این وضعیت بعید به نظر می‌رسد که آزادسازی طالبان زندانی پروژه مذاکرات صلح را  از نو کلید بزند. آن چه را که دولت افغانستان به عنوان ضمانت‌های لازم برای عدم برگشت زندانیان آزاد شده به میدان جنگ به دست آورده است، در واقع ارزش آن‌چنانی ندارد. زیرا طالبان به هیچ اصول و معیاری پابند نیستند تا بتوان به ضمانت‌های آنان باور داشت.

باور نگارنده بر این است که طالبان دوباره سنگرهای جنگ را با طالبان آزاد شده پر می‌کنند و تلاش خواهند کرد تا مناطق بیشتری را قبل از مذاکرات احتمالی صلح به دست بیاورند.

بیشتر از