پس از درگیری های اخیر میان نیروهای ترکیه و سوریه در استان ادلب که سرانجام، روز پنجشنبه گذشته با میانجی گری مسکو متوقف شد و طرف های درگیر توافق به آتش بس کردند، رسانه های ترکیه ایالات متحده و کشورهای غربی را نسبت به عدم همکاری با ترکیه، به شدت مورد انتقاد قرار دادند. در واکنش به انتقادات مزبور، کارشناسان سیاسی، تصمیم واشنگتن مبنی بر عدم حمایت از ترکیه را با ذکر دلایل بسیاری توجیه کرده و آنکارا را مقصر اصلی نابسامانی های اخیر قلمداد کردند.
در پی حملات نظامی اخیر در شمال سوریه که منجر به کشته شدن بیش از 30 تن از نیروهای ترکیه شد، آنکارا انتظار داشت ایالات متحده و کشورهای غربی برای حمایت و همکاری با ترکیه به پا خیزند، اما بی توجهی واشنگتن به این مسئله، ترکیه را به شدت ناراحت و نگران کرد، به ویژه این که تقاضای مکرر آنکارا برای به دست آوردن باتری های سامانه دفاعی موشک های پاتریوت، بی پاسخ باقی ماند.
در همین راستا، سنان اولگان، پژوهشگر سیاسی ترکیه با نشر پیامی در تویتر، کشورهای غربی را به حمایت ترکیه فراخوانده و تأکید کرده است که متحدان آنکارا نباید ترکیه را در چینن وضعیت دشواری رها کنند. اما فخر الدین آلتون، سخنگوی رئیس جمهور ترکیه، واکنش اخیر غرب را در قبال ترکیه مورد انتقاد قرار داده و آن را نا امید کننده توصیف کرده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در پاسخ به انتقادات ترکیه، تحلیل گران سیاسی در ایالات متحده، آنکارا را مسئول ناهنجاری های اخیر تلقی کرده و علاوه می کنند که ترکیه در چند سال گذشته، پیوسته، سیاست خارجی آمریکا را به چالش کشیده و موضع گیری های خصمانه علیه واشنگتن اتخاذ کرده است و آن چه امروز اتفاق می افتد ناشی از همان عملکرد ترکیه است.
در واقع، ترکیه تا پیش از سال 2011، اعتبار ویژه ای در ایالات متحده داشت و هیچ کسی اردوغان و یا حزب عدالت و توسعه را مورد انتقاد قرار نمی داد، اما اکنون دیگر آن شرایط باقی نمانده است و دشوار است که ترکیه بتواند از این پس در واشنگتن برای خود متحدی پیدا کند. البته همین امر باعث شده است تا واشنگتن توجهی به ترکیه نداشته و از همکاری با آن کشور در بحران کنونی خودداری کند.
در پیوند به این موضوع، استیون کوک، پژوهشگر خاورمیانه در شورای روابط خارجی در واشنگتن می گوید: اردوغان در گذشته شریک ایالات متحده نبود، بنابراین واشنگتن نیازی برای کمک به ترکیه در شرایط کنونی نمی بیند و ترک ها نباید بیش از این در انتظار همکاری از غرب باشند. وی افزود: درست است که ایالات متحده توانایی های نظامی چشمگیری دارد و می تواند در هر کجا به کمک ترکیه بشتابد، اما تلفات ترکیه در درگیری های اخیر سوریه، آن چنان قابل نگرانی نبود تا واشنگتن در این زمنیه وارد عمل شود.
از سوی دیگر، در حالی که اردوغان با تشویق پناهندگان به عبور از مرزها، اروپا را آسیب پذیر کرده است اما در عین حال انتظار دارد کشورهای اروپایی نه تنها حمایت خود را از ترکیه اعلام کرده بلکه کمک های نظامی و مالی خود را به آن کشور بفرستند.
مجله "فارن پالیسی" با اشاره به تحولات اخیر، نوشته است: مشکل کنونی ترکیه، ناتوانی نظامی در برابر نیروهای سوریه نیست، اما چالش واقعی این است که آنکارا تصور درستی از اوضاع ناهنجار سوریه نداشته و هیچ راهبردی برای پایان دادن به درگیری های شمال سوریه ندارد.
همچنان شایان ذکر است که واشنگتن از آن چه در سوریه اتفاق می افتد احساس ناراحتی و نگرانی می کند، اما در عین حال، ایالات متحده لزومی برای مداخله نظامی در سوریه ندیده و حتی زمنیه ارسال کمک های بشردوستانه را به آسیب دیدگان درگیری های اخیر، فراهم نمی بیند.
افزون بر آن، به رغم این که رجب طیب اردوغان، در نخست تصور بر این داشت که رژیم سوریه به زودی سقوط می کند، اما پس از فرو افتادن در بحران درگیری های سوریه، آنکارا به متوجه شده است که شرایط آن گونه که در گذشته تصور می شد، آسان نیست و حتی حل و فصل مسئله کردها نیز به تلاش و زمان بسیاری دارد.
به همین دلیل، اردوغان ناگزیر شد در سپتامبر 2018 با روسیه و ایران توافق نامه آتش بس امضا کند و دست به اقداماتی بزند که هرگز مایل به انجام آن ها نبود. اما در اواخر سال گذشته، رژیم سوریه و نیروهای روسیه، بار دیگر در صدد تصرف مجدد استان های نزدیک به مرزهای ترکیه شدند و تنها استان ادلب، خارج از سیطره نیروهای رژیم اسد باقی ماند.
در نتیجه همین ناهنجاری ها، ساکنان استان ادلب خود را در عمق بحران جنگ و درگیری یافته و با فاجعه انسانی بی سابقه ای رو به رو شدند. تداوم این فاجعه بسیاری از ساکنان را وادار به ترک این پهنه آشوب خیز کرد و موج بزرگی از پناهندگان سوری برای فرار از جنگ و نابودی وارد مرزهای ترکیه شدند. برای مقابله با این چالش، اردوغان مجبور به تقویت حضور نظامی خود در استان ادلب شد و در نتیجه، جنگ و درگیری، بار دیگر بر سراسر این پهنه سایه انداخت، اما ایالات متحده که منافع خود را در معرض خطر این درگیری نیافت، از وارد شدن به این کشمکش خودداری کرد.
البته پس از امضای توافق نامه آتش میان مسکو و آنکارا در هفته گذشته، ترکیه توانست برای مدت کوتاهی نیازمند همکاری های واشنگتن نباشد، اما تردیدی نیست که برای بیرون رفت از چالش های بی شمار و رهایی از بحران پناهندگان سوریه در قلمرو ترکیه، آنکارا نیاز مبرم به همکاری های واشنگتن و کشورهای غربی دارد. اما بعید به نظر می رسد که با توجه به حساسیت های موجود، واشنگتن در حال حاضر در صدد همکاری با ترکیه شود، افزون بر آن، کشورهای اروپایی نیز در واکنش به سیاست های اخیر دولت ترکیه، حمایت سیاسی و کمک های مالی خود را به آن کشور متوقف خواهند کرد.
© IndependentArabia
