ایالات متحده و سه قدرت بزرگ اروپایی (بریتانیا، فرانسه و آلمان) پیشنویس قطعنامهای را به نشست این هفته شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی سازمان ملل ارائه کردهاند که از تهران میخواهد درباره تاسیسات هستهای بمبارانشدهاش و موجودی اورانیوم غنیشده توضیح دهد و دسترسی کامل و فوری فراهم کند.
این پیشنویس که روز سهشنبه ارائه شد و رویترز آن را مشاهده کرده است، به گفته دیپلماتها به احتمال بسیار زیاد روز چهارشنبه به تصویب خواهد رسید. این اقدام در پی گزارش تند و انتقادی آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره برنامه هستهای ایران است که هفته گذشته برای کشورهای عضو ارسال شد.
در این گزارش آمده بود که تهران هنوز اجازه ورود بازرسان به تاسیسات هستهای را که در ماه ژوئن توسط اسرائیل و ایالات متحده بمباران شدند، نداده و حسابرسی ذخایر اورانیوم «از مدتها پیش به تعویق افتاده است».
به گزارش رویترز، دیپلماتهای غربی این پیشنویس را عمدتا «فنی» توصیف کردهاند و گفتهاند هدف اصلی آن، ارائه دستورالعملهای جدید به آژانس برای ادامه گزارشدهی درباره فعالیتهای هستهای ایران است.
با این حال، متن قطعنامه نه تنها شامل عباراتی برای سرزنش جمهوری اسلامی به دلیل همکاری ضعیف و فراخوان به «راهحل دیپلماتیک» (اشاره غیرمستقیم به احتمال مذاکره با ایالات متحده) است، بلکه صراحتا از تهران میخواهد «پروتکل الحاقی» را اجرا کند.
اجرای پروتکل الحاقی – که جمهوری اسلامی در سال ۲۰۰۳ امضا کرد اما هرگز به تصویب مجلس نرساند – یکی از بخشهای برجام بود. پروتکل الحاقی به آژانس اجازه میدهد نظارت گستردهتر و تهاجمیتری داشته باشد، از جمله انجام بازرسیهای سرزده در مکانهای اعلامنشده. جمهوری اسلامی در سالهای اخیر اجرای پروتکل الحاقی را متوقف کرده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
ایران هنوز وضعیت هیچیک از این تاسیسات یا موجودی اورانیوم خود – که شامل موادی با غنای تا ۶۰ درصد (بسیار نزدیک به حدود ۹۰ درصدِ سطح تسلیحاتی) است – را به آژانس اطلاع نداده است.
در متن پیشنویس قطعنامه آمده است: «ایران باید… بدون تاخیر، اطلاعات دقیق درباره حسابرسی مواد هستهای و تاسیسات هستهای تحت پادمان در ایران به آژانس ارائه دهد و تمام دسترسیهای مورد نیاز آژانس برای راستیآزمایی این اطلاعات را در اختیار آن قرار دهد.»
جمهوری اسلامی تهدید کرده است که در صورت تصویب قطعنامه اقدام متقابل میکند.
نمایندگی جمهوری اسلامی در آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز جمعه در اکس نوشت: «در صورتی که این پیشنویس قطعنامه به تصویب برسد، به طور اجتنابناپذیر و منفی بر روند مثبت همکاری میان ایران و آژانس تاثیر خواهد گذاشت.» تهران این تلاش برای تصویب قطعنامه را «اشتباه بزرگ» خوانده است.

