بیش از ۹۰ درصد ساختمانهای بلند نیویورک عمدا طبقه سیزدهم را از شمارهگذاری طبقات و حتی دکمه آسانسورها حذف کردهاند و مستقیما از ۱۲ به ۱۴ میروند یا آن طبقه را با نامهایی به جز ۱۳ مشخص میکنند. بررسیها نشان میدهد این سنت دیرینه که در ترس تاریخی و خرافی از عدد ۱۳ ریشه دارد، هنوز هم بر تصمیم سازندگان و خریداران یکی از مدرنترین بازارهای املاک جهان سایه انداخته است.
به گزارش نیویورکپست، پژوهش وبسایت استریتایزی (StreetEasy) در سال ۲۰۲۰ روی ۶۲۹ ساختمان مسکونی با بیش از ۱۳ طبقه در نیویورک نشان داد که تنها ۹ درصد از آنها طبقهای با شماره ۱۳ داشتند. یعنی در بیش از ۹۰ درصد ساختمانها، شماره طبقات از ۱۲ به ۱۴ میپرد یا با نامهایی مثل ۱۲ای (12A) یا ام (M/ حرف آغازین Mechanical floor به معنی طبقه تجهیزات فنی) جایگزین میشود.
با این حال، طبقه سیزدهم از نظر فیزیکی وجود دارد، حتی اگر روی دکمه آسانسور نیاید. مورخان میگویند این روند زمانی آغاز شد که سازندگان متوجه شدند مستاجران به زندگی در طبقه سیزدهم تمایلی ندارند و این حذف کمکم به روالی پذیرفتهشده در معماری نیویورک تبدیل شد. درست مثل درختهای همیشهسبز مقابل ورودیها یا سایبانهای سبزرنگ ساختمانها.
اندرو آلپرن، تاریخدان معماری و متخصص ساختمانهای تاریخی نیویورک، توضیح میدهد: «خیلیها در دنیا، به دلایلی که شاید هیچکس دقیق نداند، عدد ۱۳ را نحس میدانند و از آنجا که هدف سازنده بنا، اجاره دادن یا فروش واحدها است، هیچکس نمیخواهد یک عدد بین او و مشتریاش فاصله بیندازد. برای همین، عدد ۱۳ حذف میشود.»
البته به نظر میرسد کمکم ترس از طبقه ۱۳ و خرافات درباره آن در حال کمرنگ شدن است. سیدنی بلومستین، یک کارگزار املاک، دراینباره میگوید: «اخیرا در خیلی از ساختمانها عدد ۱۳ را دیدهام. به نظر میرسد مردم امروز میخواهند چیزهایی را که زمانی خرافی بهحساب میآمد، کنار بگذارند. حتی برای بعضیها زندگی در طبقه ۱۳ نوعی افتخار است.»
با وجود تردیدهای فرهنگی به خرافات قدیمی، ترس از عدد ۱۳ که به آن تریکایدکافوبیا گفته میشود، هنوز فراگیر است. در سالهای اوایل قرن بیستم، به سازندگان هشدار داده میشد که بیش از ۱۳ طبقه نسازند تا سایه ساختمانها خیابانها را تاریک نکند؛ موضوعی که احتمالا یکی از دلایل اولیه حذف این عدد بود. سم هایتاور، از دفتر تاریخ شهری نیویورک، توضیح میدهد: «در سال ۱۹۰۰، فقط دو ساختمان بیش از ۱۳ طبقه ساخته شد، در سال ۱۹۱۰، تعدادشان ۱۶ تا بود و در سال ۱۹۱۵، به ۲۸ رسید. تازه از آن زمان حذف عدد ۱۳ به موضوعی واقعی تبدیل شد.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
برآورد شرکت آسانسور سازی اوتیس (Otis Elevator) در سال ۲۰۰۲ نشان داد که در ساخت ۸۵ درصد آسانسورهای نصبشده در آمریکا از دکمه شماره ۱۳ صرفنظر شده است.
در بازار مسکن نیویورک نیز تنها ۵ درصد ساختمانهای مسکونی مشخصا طبقه سیزدهم دارند. از ۶۲۹ برج بررسیشده، تنها ۵۵ برج دکمه ۱۳ را در آسانسور داشتند، در حالی که حدود ۵۷۵ ساختمان از آن بهعنوان طبقه فنی یا مکانیکی استفاده یا آن را کاملا از نقشه حذف کرده بودند.
البته ساختمانهای مشهور نیویورک مانند امپایر استیت بیلدینگ، فلتآیرون و پلازا عدد ۱۳ را حفظ کردهاند، اما آنها استثنا محسوب میشوند، نه قاعدهای کلی.
حذف این عدد نهتنها مورخان بلکه نیروهای امدادی را هم دچار دردسر میکند، چون شمارهگذاری رسمی با شماره طبقات در آسانسورها همخوانی ندارد. به همین دلیل، شهر ونکوور کانادا در سال ۲۰۱۵ این کار را رسما ممنوع کرد.
از نظر مورخان، حذف عدد ۱۳ صرفا خرافی و حتی آزاردهنده است. درباره خاستگاه این ترس هنوز نظر واحدی وجود ندارد. برخی آن را به یهودا، سیزدهمین مهمان شام آخر مسیح، نسبت میدهند، برخی به اسطورههای اسکاندیناوی و برخی به آیینی هندو.
به هر حال خاستگاه یا ریشه این خرافات هرچه باشد، واقعیت این است که در بازار پررقابت و پرهزینه املاک نیویورک، جایی که قیمت هر مترمربع میتواند تا ۲۲ هزار دلار هم برسد، حتی کوچکترین عامل روانی میتواند سرنوشت یک معامله را تغییر دهد. به همین دلیل، بسیاری از سازندگان ترجیح میدهند عدد ۱۳ را از شمارهگذاری ساختمانهایشان حذف کنند تا خریداران یا مستاجرانی را که هنوز عدد ۱۳ را نحس میدانند، از دست ندهند.
به این ترتیب گرچه این عدد بهخودیخود بر ارزش ملک یا ایمنی ساختمان تاثیر واقعی ندارد، در بازاری که احساس امنیت ذهنی خریدار بهاندازه کیفیت ساخت مهم است، پرهیز از طبقه ۱۳ به نوعی راهبرد بازاریابی تبدیل شده و اقدامی پیشگیرانه برای جلوگیری از هرگونه تردید یا احساس بدشانسی است که امکان دارد مانع فروش یا اجاره شود.

