مقام‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، هفته آینده برای رایزنی با ایالات متحده به واشنگتن سفر خواهند کرد؛ سفری که در پی نگرانی‌ها از ناتوانی آژانس در حسابرسی از ذخایر اورانیوم جمهوری اسلامی با غنای نزدیک به سطح تسلیحاتی برنامه‌ریزی شده است.
این تصمیم پس از آن گرفته شد که بازرس ارشد آژانس، به‌تازگی در تلاش برای جلب موافقت جمهوری اسلامی جهت از سرگیری نظارت‌ها ناکام ماند. این تلاش‌ها پس از جنگ ۱۲ روزه جمهوری اسلامی و اسرائیل در ماه ژوئن صورت گرفت. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل هم هفته قبل تاکید کرده بود که «۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده ایران آسیبی ندیده و از نزدیک این موضوع را با واشنگتن زیر نظر داریم.»
اکنون سه دیپلمات مطلع به بلومبرگ می‌گویند آژانس به‌طور فزاینده‌ای نسبت به بازگشت بازرسان خود به ایران ناامید شده است، چرا که اخراج آن‌ها در جریان جنگ ژوئن، عملا نظارت بین‌المللی بر دامنه و اهداف برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی را پایان داد.
جمهوری اسلامی ایران همچنان اصرار دارد که خطرات شیمیایی و پرتوی در سایت‌هایی که از سوی آمریکا و اسرائیل بمباران شده‌اند، مانع از آن می‌شود که بازرسی‌ها از سر گرفته شود. در حالی که تهران به ماسیمو آپارو، رئیس بخش پادمان‌های آژانس، در تاریخ ۱۱ اوت پیشنهاد داده بود که شاید به‌زودی امکان بازدید از سایت‌های آسیب‌ندیده وجود داشته باشد ـ مانند نیروگاه اتمی بوشهر ـ اما دسترسی به مجتمع اصلی سوخت هسته‌ای ایران همچنان غیرممکن باقی مانده است.
عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی نیز در گفت‌وگویی با ایرنا که روز چهارشنبه منتشر شد، گفت: «ما هنوز به نقطه قطع کامل همکاری با آژانس نرسیده‌ایم، اما همکاری‌های آینده قطعا شبیه گذشته نخواهد بود.»
سرنوشت اورانیوم غنی‌شده ایران
از زمان آغاز جنگ ۱۳ ژوئن، موقعیت ۴۰۹ کیلوگرم اورانیوم با غنای بالا در ایران مشخص نشده است. جمهوری اسلامی به بازرسان اطلاع داده بود که آماده انتقال این مواد نزدیک به سطح بمب به مکانی اعلام‌نشده است. ناتوانی در تایید وضعیت یا محل این ذخایر، تردیدها را درباره اینکه آیا حملات نظامی موفق به نابودی ظرفیت جمهوری اسلامی برای ساخت سلاح هسته‌ای شده‌اند یا خیر، تشدید کرده است.
در ادامه گزارش بلومبرگ آمده است که حتی اگر تصاویر ماهواره‌ای نشان دهد آن‌گونه که دونالد ترامپ بارها گفته بخش‌هایی از برنامه غنی‌سازی ایران «نابود شده» است، اما جمهوری اسلامی در صورتی که علی خامنه‌ای دستور چنین اقدامی را صادر کند، همچنان مواد و دانش لازم برای دستیابی به سلاح اتمی را در اختیار دارد.
جمهوری اسلامی همواره انکار کرده که برنامه هسته‌ای‌اش اهداف نظامی دارد و بازرسان آژانس و جامعه اطلاعاتی آمریکا نیز از اوایل دهه ۲۰۰۰ تاکنون وجود یک برنامه تسلیحاتی در ایران را تایید نکرده‌اند. به گفته دیپلمات‌ها، آژانس اکنون در حال تهیه گزارشی درباره تجربیات بازرسان در مناطق دارای خطر پرتوی است. آن‌ها یادآور شدند که بازرسان پس از حادثه نیروگاه فوکوشیما در ژاپن حضور داشتند و همچنان در بحبوحه جنگ اوکراین نیز فعالیت می‌کنند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
تهدید بازگشت تحریم‌های سازمان ملل
رایزنی‌های هفته آینده در واشنگتن، هم‌زمان با نزدیک شدن ضرب‌الاجل بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران انجام می‌شود. قدرت‌های اروپایی به ایران تا پایان ماه اوت فرصت داده‌اند تا مذاکرات را از سر بگیرد و اجازه بازرسی‌ها را صادر کند، در غیر این صورت با اقدام شورای امنیت روبه‌رو خواهد شد.
اما جمهوری اسلامی این تهدید را رد کرده و آن را غیرقانونی دانسته است. تهران هشدار داده که چنین اقدامی می‌تواند باعث خروج ایران از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان‌پی‌تی) شود.
در صورت نبود یک راه‌حل مذاکره‌ای، به گفته دیپلمات‌ها، اطلاعات آژانس از برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی به مرور کمتر خواهد شد. سال گذشته، ۲۷۴ کارمند آژانس با انجام نزدیک به ۵۰۰ بازرسی، موجودی اورانیوم جمهوری اسلامی را در سطح گرم ثبت و کنترل می‌کردند، اما اکنون با احتمال جابه‌جایی به ماموریت‌های دیگر روبه‌رو هستند.
بودجه آژانس هم با کسری شدید مواجه است و بسیاری از کشورها تمایلی به ارائه کمک‌های جدید ندارند. این مسئله نشان می‌دهد که ماموریت نظارتی در ایران ممکن است به‌زودی با مشکلات مالی نیز روبه‌رو شود. یکی از دیپلمات‌ها گفت کشورهای عضو از خود می‌پرسند که ۲۳ میلیون دلاری که رافائل گروسی برای ماموریت ایران درخواست کرده، در صورت نبود بازرسی دقیق، صرف چه چیزی خواهد شد؟
پیش از این عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، در مصاحبه‌ای با روزنامه فایننشال‌تایمز در روز ۷ مرداد، در پاسخ به پرسشی درباره وضعیت اورانیوم ۶۰ درصدی مفقودشده مدعی شد: «صادقانه نمی‌دانم؛ چون در مکان‌هایی بوده‌اند که بمباران شده‌اند. اطلاعات دقیقی ندارم، رقم دقیقی ندارم، اما به‌طورکلی می‌دانم در تاسیساتی بوده‌اند که بمباران شده‌اند.»
