مرز ناامن افغانستان و پاکستان زیر سایه تردد ستیزه‌جویان

با بازگشت دوباره طالبان به قدرت در افغانستان، اسلام‌آباد امیدوار بود که با استفاده از نفوذ این گروه بتواند ناامنی‌ها را مهار کند یا دست‌کم به حداقل برساند 

مرز میان افغانستان و پاکستان/AFP

حکومت پاکستان مدعی است که گروه‌های ستیزه‌جو از مرز افغانستان وارد این کشور می‌شوند و دست به عملیات تروریستی می‌زنند. «تحریک طالبان پاکستان» (تی‌تی‌پی) و «ارتش آزادی‌بخش بلوچستان» دو گروه شناخته‌‌شده‌ای هستند که علیه حکومت پاکستان در حال جنگ‌اند. حوزه فعالیت تحریک طالبان پاکستان بیشتر ایالت خیبرپختون‌خوا است، در حالی که «ارتش آزادی‌بخش بلوچستان» در ایالت بلوچستان فعالیت می‌کند. هر دو ایالت با افغانستان مرز مشترک دارند؛ موضوعی که نگرانی‌ها درباره رفت‌وآمد این گروه‌ها از طریق مرز دو کشور را افزایش داده است.  

ارتش پاکستان روز جمعه ۱۷ مرداد اعلام کرد که در یک عملیات نظامی ۳۳ ستیزه‌جو را، که قصد داشتند از خاک افغانستان به ایالت بلوچستان وارد شوند، از پای درآورده است.  

ارتش پاکستان ادعا کرد که این ستیزه‌جویان «تحت حمایت هند» قرار داشتند و در جریان عملیات شبانه در منطقه ژوب، پس از درگیری با نیروهای ارتش کشته شدند. در بیانیه ارتش پاکستان آمده است که در این عملیات، سلاح، مهمات و مواد منفجره کشف و ضبط شده است. شهباز شریف، نخست‌‌وزیر پاکستان، با ستودن این اقدام نظامی، آن را عملیاتی «موفقیت‌آمیز» توصیف کرد.  

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

ارتش و حکومت پاکستان معمولا برای خطاب قرار دادن ستیزه‌جویان از اصطلاح «خوارج» استفاده می‌کنند.  

تا اینک رژیم طالبان در واکنش به این ادعای ارتش پاکستان موضع‌گیری نکرده است. هند نیز بارها ادعای حمایت از ستیزه‌جویان در پاکستان را رد کرده است.  

کنترل کامل مرز افغانستان و پاکستان، که حدود دو هزار و ۴۰۰ کیلومتر طول دارد، برای نیروهای نظامی پاکستان دشوار است. هرچند این کشور طی سال‌های اخیر با حصارکشی، ایجاد پاسگاه‌ و استقرار قرارگاه‌های نظامی کوشیده است امنیت مرز را تامین کند، اما همچنان عبور و مرور نیروهای مسلح از این خط مرزی به‌طور کامل متوقف نشده است.  

پیش‌تر، ایندیپندنت فارسی ویدیویی دریافت کرده بود که نشان می‌داد ستیزه‌جویان با قیچی آهن‌بری حصار مرزی را می‌برند و از آن عبور می‌کنند. این ویدیو تایید می‌کرد که به‌رغم حصارکشی در مرز افغانستان و پاکستان، همچنان امکان تردد ستیزه‌جویان در این مسیر وجود دارد.  

با بازگشت دوباره طالبان به قدرت در افغانستان، اسلام‌آباد امیدوار بود که با استفاده از نفوذ این گروه بتواند ناامنی‌ها را مهار کند یا دست‌کم به حداقل برساند. پاکستان از طالبان توقع دارد که مانع فعالیت گروه‌های ستیزه‌جو، به‌‌ویژه تحریک طالبان پاکستان (تی‌تی‌پی) شوند و اجازه ندهند این گروه از خاک افغانستان علیه پاکستان استفاده کند.  

اما تاریخ نشان داده است که وجود پایگاه امن در کشور همسایه، مبارزه با گروه‌های مسلح را برای هر حکومتی دشوار و پرهزینه می‌کند. جنگجویان تحریک طالبان پاکستان در مناطق مرزی میان افغانستان و پاکستان رفت‌وآمد دارند و پس از حمله به نیروهای امنیتی پاکستان، به‌‌سرعت وارد خاک افغانستان می‌شوند. این روند روایت مقام‌های پاکستانی را تقویت کرده است که ستیزه‌جویان در افغانستان عقبه استراتژیک دارند؛ به این معنی که هرگاه فشار نظامی بر آنان در پاکستان افزایش یابد، به افغانستان عقب‌‌نشینی می‌کنند و پس از تجدید قوا دوباره با انجام عملیات‌های تروریستی به خاک پاکستان بازمی‌گردند. این وضعیت مبارزه با تروریسم را برای پاکستان، که درگیر بحران اقتصادی است، دشوار می‌کند.  

این الگو البته تازگی ندارد. در دوران حکومت پیشین افغانستان نیز طالبان در خاک پاکستان پناهگاه‌های امن، مراکز آموزشی و اردوگاه‌های مجهزی در اختیار داشتند. همین عقبه استراتژیک به آنان امکان می‌داد که در صورت فشار نیروهای افغان و متحدان غربیشان ازجمله آمریکا و ناتو دوباره توان رزمیشان را بازیابند و خسارات ناشی از حملات زمینی و هوایی را جبران کنند. اکنون همان سناریو علیه پاکستان در حال اجراست و گروه‌هایی مانند تحریک طالبان پاکستان از آن بهره می‌برند.  

به‌رغم اینکه طالبان حضور گروه‌های ستیزه‌جو در افغانستان را رد می‌کنند، اما در چهار سال گذشته هیچ گزارشی مبنی بر بازداشت اعضای مسلح این گروه‌ها به دست طالبان منتشر نشده است.  

پاکستان یکی از حامیان اصلی دوباره به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان به شمار می‌رود، اما طالبان در این مدت برای از میان برداشتن تهدید تروریسم در مرزهای مشترک دو کشور اقدامی نکرده‌اند.  

بیشتر از جهان