هیئت پشتیبانی تحلیلی و نظارت بر تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل در گزارشی، از افزایش تهدید ناشی از حضور گروه‌های تروریستی بین‌المللی از جمله القاعده، داعش خراسان، حزب اسلامی ترکستان و دیگر گروه‌های فعال در منطقه جنوب آسیا در افغانستان هشدار داد و اعلام کرد که داعش خراسان به تهدید بالقوه برای امنیت کشورهای منطقه تبدیل شده است.
بر اساس این گزارش، داعش خراسان در حال حاضر حدود دو هزار جنگجو دارد و فعالیت‌هایش را بر افغانستان و مناطق مرزی پاکستان متمرکز کرده است. این گروه در کنار ادامه حملات خشونت‌بار، به جذب نیرو از کشورهای آسیای مرکزی، منطقه قفقاز شمالی روسیه و حتی از میان جنگجویان ناراضی سایر گروه‌های تندرو هم ادامه می‌دهد.
شورای امنیت هشدار داده است که «برخی از جنگجویان افراطی از سوریه به افغانستان منتقل می‌شوند و این احتمال وجود دارد که در آنجا، عملیات‌هایی را علیه کشورهای منطقه، به‌ویژه در آسیای میانه، برنامه‌ریزی کنند».
در این گزارش آمده است که داعش خراسان با تاسیس مدارس دینی در شمال افغانستان و مناطق مرزی نزدیک به پاکستان، نوجوانان حدودا ۱۴ ساله را برای حملات انتحاری آموزش می‌دهد. این گروه از این مدارس با عنوان «دوره‌های آموزش انتحاری برای خردسالان» یاد می‌کند.
فرماندهی داعش خراسان همچنان در اختیار ثناءالله غفاری مشهور به شهاب المهاجر است و نیروهای این گروه در استان‌های شمالی و شمال‌شرقی افغانستان پراکنده شده‌اند. این گزارش می‌افزاید: «داعش خراسان تلاش دارد تا فعالیتش را به کشورهای همسایه افغانستان و نیز در سطح جهانی گسترش دهد.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
بر اساس این گزارش، هرچند مقام‌های طالبان تا اندازه‌ای توانسته‌اند توان عملیاتی داعش خراسان را کاهش دهند، این گروه در سایه نارضایتی عمومی از حکومت طالبان، نسبتا آزادانه فعالیت می‌کند.
رهبران داعش خراسان عمدتا از شهروندان افغانستان‌اند، اما اکثر اعضای رده‌پایین اکنون از اتباع کشورهای آسیای میانه‌اند. در میان افرادی که قصد عبور از مرزها برای پیوستن به داعش خراسان را دارند، زنان نیز دیده می‌شوند که احتمالا همسر جنگجویان اهل آسیای میانه‌اند.
دو شهروند تاجیکستان که دسامبر ۲۰۲۲ به محل اقامت اتباع چین در کابل حمله کردند‌ــ کانال تلگرامی داعش خراسان
این گزارش تاکید می‌کند که داعش خراسان علاوه بر هدف قرار دادن شیعیان و مقام‌های حکومت طالبان، خارجی‌ها را نیز در فهرست اهدافش دارد.
داعش خراسان دسامبر ۲۰۲۲ به محل اقامت اتباع چین در شهر کابل حمله کرد که طی آن سه افغان کشته و ۱۸ نفر، از جمله دو چینی، زخمی شدند. این حمله را دو مهاجم داعش خراسان که شهروندان تاجیکستان بودند، انجام دادند.
داعش در بیانیه‌ای که مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت، مدعی شد که در آن حمله ۳۰ نفر کشته و زخمی شدند. پیش از این حمله، داعش خراسان در مقالاتی که در مجله هفتگی النباء منتشر کرده بود، به طالبان درباره رابطه با حکومت چین هشدار داده بود.
داعش خراسان در ماه مه ۲۰۲۴ هم گردشگران اروپایی را در بامیان هدف قرار داد که طی آن شش نفر، از جمله سه گردشگر اسپانیایی، کشته شدند.
شورای امنیت با اشاره به حملات مرگبار داعش خراسان در افغانستان و کشورهای منطقه تاکید می‌کند که این گروه نه‌تنها تهدیدی فوری برای افغانستان است، بلکه عاملی بالقوه در بی‌ثباتی سراسر منطقه محسوب می‌شود.
القاعده در افغانستان حضور دارد و برای اهداف بلندمدت برنامه‌ریزی می‌کند
بنا بر گزارش شورای امنیت، القاعده در افغانستان «در حال حاضر تهدید فوری برای کشورهای منطقه محسوب نمی‌شود»، اما برای اجرای عملیات خارجی در بلندمدت همچنان مصمم است و سیف العدل، رهبر این گروه، ابو جعفر المصری و ابو یاسر المصری را مامور کرده است تا سلول‌های خفته القاعده را در عراق، سوریه، لیبی و اروپا مجددا فعال کنند.
نیروهای القاعده که عمدتا عرب‌تبارند، در استان‌های غزنی، هلمند، قندهار، کنر، ارزگان و زابل در افغانستان پراکنده‌اند. این گزارش می‌افزاید که چندین پایگاه آموزشی مرتبط با القاعده در افغانستان شناسایی شده‌اند که برخی از آن‌ها به صورت مشترک با تحریک طالبان پاکستانی، فعالیت می‌کنند.
بر این اساس، القاعده در شبه‌قاره هند، پس از کشته شدن عاصم عمر در سال ۲۰۱۹، تحت رهبری اسامه محمود قرار دارد که مارس ۲۰۲۵ رسما به عنوان «امیر شبه‌قاره هند» معرفی شد.
دریافت‌های این گزارش نشان می‌دهد که تحریک طالبان پاکستان هم با حدود شش هزارجنگجو به فعالیت در افغانستان ادامه می‌دهد و «حمایت عملیاتی و لجستیکی قابل‌توجهی» از مقام‌های طالبان دریافت می‌کند.
استفاده طالبان از جهادی‌های آسیای میانه برای تامین امنیت داخلی
طالبان از نیروهای وابسته به گروه‌هایی چون جماعت انصارالله تاجیکستان، جنبش اسلامی ازبکستان، کتیبه امام بخاری و حزب اسلامی ترکستان شرقی در بخش‌های امنیتی و نظامی داخلی، به‌ویژه در شمال افغانستان، استفاده می‌کند.
در این گزارش به نقل از یکی از اعضای شورای امنیت آمده حزب اسلامی ترکستان شرقی اکنون حدود ۷۵۰ جنگجو دارد و در مارس ۲۰۲۵، منشوری جدید منتشر کرده که در آن از «جهاد برای بازگشت به سین‌کیانگ» سخن گفته است. این گروه روابطش را با طالبان در افغانستان و هیئت تحریرالشام در سوریه هم تقویت کرده است.
عبدالحق ترکستانی، امیر حزب اسلامی ترکستان شرقی، در میان اعضای این گروه در بغلان افغانستان، ۲۰۲۲-www.longwarjournal.org
بر اساس این گزارش، در دسامبر ۲۰۲۴ هیئتی سه‌نفره از اعضای حزب اسلامی ترکستان شرقی از دمشق به کابل سفر کرد و با مقام‌های طالبان در مورد عبور جنگجویان خارجی به سمت شرق گفتگو کرد.
حزب اسلامی ترکستان شرقی تابستان ۲۰۲۲، ویدیویی در کانال تلگرامی خود منتشر کرد که عبدالحق ترکستانی و عبدالسلام ترکستانی، رهبر و معاون این گروه، را در استان بغلان در شمال افغانستان نشان می‌داد. بخش عمده جنگجویان حزب اسلامی ترکستان شرقی در شهر ادلب سوریه حضور دارند. این جنگجویان که سال ۲۰۱۵ در سوریه اعلام حضور کردند، در عملیات هیئت تحریر شام در دسامبر ۲۰۲۴ که به سقوط حکومت بشار اسد انجامید، در خط نخست نبرد حضور داشتند.
طالبان در چهار سال گذشته، گزارش‌های مشابه را که همکاری آنان را با القاعده و دیگر گروه‌های شبه‌نظامی تایید می‌کند، رد کرده‌اند، اما هنوز به گزارش جدید هیئت پشتیبانی تحلیلی و نظارت بر تحریم‌های شورای امنیت سازمان واکنشی نشان نداده‌اند. مقام‌های طالبان از جمله امیر خان متقی، وزیر خارجه و ذبیح‌الله مجاهد، سخنگو و رئیس کمیسیون رسانه‌ها، بارها تاکید کرده‌اند که اجازه نمی‌دهند از خاک افغانستان علیه منافع دیگر کشورها استفاده شود.
