اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، روز دوشنبه در نشست مطبوعاتی اعلام کرد که هنوز زمان و مکان دیدار احتمالی با استیو ویتکاف، نماینده ویژه دونالد ترامپ در خاورمیانه، تعیین نشده است.
به گزارش رسانه‌های داخلی، بقایی در این نشست خبری گفت که مذاکرات با مقام‌های تروییکای اروپایی (بریتانیا، آلمان و فرانسه) ادامه خواهد یافت.
او همچنین درباره فعال شدن مکانیسم ماشه هشدار داد و با بیان اینکه «فعال شدن مکانیسم ماشه مبنای حقوقی و بین‌المللی ندارد»، افزود که درصورت وقوع این اتفاق، تهران واکنش نشان خواهد داد.
اظهارات بقایی در حالی است که مشخص نیست پس از قطع همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تهران قرار است چه واکنش دیگری به فعال شدن مکانیسم ماشه نشان دهد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
به محض آنکه جمهوری اسلامی تصمیم به توقف همکاری با بازرسان آژانس را اعلام کرد، گیدعون سعار، وزیر خارجه اسرائیل، از سه کشور اروپایی یعنی آلمان، فرانسه و بریتانیا خواست به شورای امنیت مراجعه و فرایند «بازگرداندن کامل تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی» را آغاز کنند.
منظور سعار درواقع فعال‌سازی سازوکار موسوم به «مکانیسم ماشه» یا «بازگشت خودکار تحریم‌ها» است؛ این سازوکار به اعضای توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ (برجام) اجازه می‌دهد در صورت نقض تعهدات از سوی جمهوری اسلامی، پرونده را به شورای امنیت بکشانند و خواستار بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی شوند. این درخواست معمولا بر پایه استناد به تخطی جمهوری اسلامی از تعهداتش در چارچوب معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) مطرح می‌شود.
به دنبال تصویب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل در سال ۲۰۱۵، تحریم‌های جمهوری اسلامی برداشته شد، اما با توجه به اینکه آمریکا در سال ۲۰۱۸ و در دوره نخست ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، از برجام خارج شد، این کشور دیگر حق درخواست فعال‌سازی مکانیسم ماشه را ندارد. بنابراین، تنها کشورهای اروپایی عضو برجام یعنی فرانسه، بریتانیا و آلمان می‌توانند پیش از پایان مهلت اعتبار قطعنامه ۲۲۳۱ در اکتبر پیش رو، خواستار فعال‌سازی این سازوکار شوند و روسیه و چین هم نمی‌توانند با استفاده از حق وتو، جلو تصویب چنین قطعنامه‌ای را در سازمان ملل بگیرند.
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی روز دوشنبه گفت که روسیه و چین، «دو شریک راهبردی» این کشور، پیشنهاد یا بسته مشخصی برای مذاکرات هسته‌ای ارائه نداده‌اند.
آکسیوس دو روز پیش به نقل از منابع ناشناس آگاه گزارش داده بود ولادیمیر پوتین برای پایان دادن به بحران هسته‌ای جمهوری اسلامی از طرح غنی‌سازی صفر حمایت کرده است، اما وزارت خارجه روسیه روز یکشنبه با انتشار بیانیه‌ای، ضمن تکذیب ادعای آکسیوس، درباره عواقب چنین خبری هشدار داد.
واشینگتن‌پست هم روز یکشنبه در گزارشی نوشت که جمهوری اسلامی حتی پس از جنگ ۱۲ روزه با اسرائيل و حملات آمریکا به تاسیسات هسته‌ای این کشور، هنوز به دنبال امکان توافق هسته‌ای با ایالات متحده است.
این نشریه به نقل از تحلیلگران و ناظران سیاسی در داخل و خارج از ایران، اضافه کرد در صحنه سیاسی متشنج جمهوری اسلامی، اجماعی در حال ظهور است، مبنی بر اینکه این کشور باید مذاکرات بر سر برنامه هسته‌ای‌اش را با ایالات متحده از سر بگیرد؛ اجماعی که حتی به‌رغم بی‌اعتمادی به این مذاکرات‌ــ که شاید مقدمه حمله دیگری از سوی اسرائیل باشد‌ــ همچنان آشکار است.
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری ایران، و عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، طی چند هفته گذشته در یک اقدام هماهنگ رسانه‌ای تلاش کرده‌اند میان ایالات متحده و اسرائیل تمایز قائل شوند. آن‌ها تاکید کرده‌اند که به‌رغم حملات و تهدیدهای اسرائیل، می‌توان در مورد برنامه هسته‌ای با واشینگتن به توافق رسید.
در همین حال، عراقچی در نخستین دقایق بامداد دوشنبه ۲۳ تیرماه با انتشار پیامی در ایکس، در واکنش به اظهارات بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، مبنی بر اینکه «ایران نباید موشک‌هایی با برد بیش از ۴۸۰ کیلومتر تولید کند» گفت که اسرائیل به‌طور علنی برای ایالات متحده در گفتگو با جمهوری اسلامی خط‌مشی تعیین می‌کند.
او در ادامه مدعی «شکست» اسرائیل در حمله به جمهوری اسلامی شد و گفت: «حالا اسرائیل به خودش اجازه می‌دهد به‌طور علنی به آمریکا بگوید در گفتگو با ایران چه بگوید و چه نگوید.»
وزیر خارجه جمهوری اسلامی در پایان پرسید: «موساد چه چیزی در چنته دارد که کاخ سفید را این‌گونه به بند کشیده است؟»
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، که هفته گذشته به ایالات متحده رفت و با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، دیدار کرد، در مصاحبه‌ای به موضوع برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی، توافق احتمالی تهران و واشینگتن و همچنین جنگ ۱۲ روزه اخیر پرداخت و مدعی شد که رژیم ایران به «دردسر عمیقی» افتاده است.
نخست‌وزیر اسرائیل در بخشی از اظهاراتش، شروط خود برای پذیرش توافق احتمالی میان جمهوری اسلامی و آمریکا را برشمرد و گفت که اگر این سه شرط در نظر گرفته شود، از «توافق استثنایی» جمهوری اسلامی و ایالات متحده حمایت خواهد کرد.
نتانیاهو درباره این سه شرط گفت: «یکی از اصول این توافق، همانطور که رئيس‌جمهوری آمریکا هم بر آن تاکید کرد، منع غنی‌سازی اورانیوم در جمهوری اسلامی است. شرط دوم این است که تهران موشک‌های بالستیک با بردی فراتر از آنچه در معاهدات بین‌المللی مجاز شمرده شده است، یعنی ۳۰۰ مایل (۴۸۳ کیلومتر)، تولید نکند. شرط سوم نیز این است که حمایت از محور تروریستی (گروه‌های نیابتی) را کنار بگذارد.»
نتانیاهو در حالی این شروط را تعیین می‌کند که مقام‌های جمهوری اسلامی بر ادامه غنی‌سازی در خاک ایران تاکید می‌کنند و در عین حال می‌گویند برنامه‌های نظامی و موشکی تهران به هیچ وجه در مذاکرات جایی نخواهد داشت. همین مسئله با توجه به نابودی سامانه پدافندی جمهوری اسلامی، احتمال حمله دوباره اسرائیل و در گرفتن جنگ را بیش‌ازپیش افزایش داده است.
