پلیس و قوه قضائیه ترکیه روز شنبه ۱۴ تیر سه شهردار دیگر از احزاب مخالف دولت اردوغان را بازداشت کردند. حزب جمهوریخواه خلق این کشور این اقدم را ادامه «سرکوبهای سیاسی» توصیف کرد.
این بازداشتها پس از آن صورت میگیرد که هفته گذشته ۱۳۷ تن از کارکنان شهرداری ازمیر، سومین شهر بزرگ ترکیه و یکی از پایگاههای اصلی اپوزیسیون ترکیه، دستگیر شدند. چهار ماه قبل اکرم اماماوغلو، شهردار استانبول، نیز بازداشت و سپس از سمت خود برکنار شد.
مقامهای حزب جمهوریخواه خلق (CHP) اعلام کردهاند که بازداشتهای جدید در بامداد شنبه انجام شده و «بخشی از فشار فزاینده دولت رجب طیب اردوغان بر این حزب است»؛ حزبی که در انتخابات محلی سال ۲۰۲۴ پیروزی چشمگیری بر آ.ک.پ، حزب عدالت و توسعه که وابسته به اردوغان است، به دست آورد و همچنان در نظرسنجیها درحال پیشروی است.
دستگاه قضایی ترکیه مدعی است تمامی این بازداشتها با پرونده فساد مالی گسترده مرتبط است که پیش از این به برکناری اکرم اماماوغلو در ماه مارس منجر شد. بازداشت شهردار استانبول به اعتراضات گسترده در سراسر کشور انجامید و به شدیدترین ناآرامیهای خیابانی از سال ۲۰۱۳ تاکنون بدل شد. اماماوغلو مهمترین رقیب اردوغان و نامزد اصلی حزب جمهوریخواه خلق برای انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۸ است که همچنان در بازداشت به سر میبرد.
بازداشتشدگان جدید شامل زیدان قارالار، شهردار آدانا، محیتین بوچک، شهردار آنتالیا و عبدالرحمن تاتلیدره، شهردار آدییامان هستند. منصور یاواش، شهردار آنکارا، در واکنش به این تحولات در شبکه اجتماعی اکس نوشت: «در سیستمی که قانون بر اساس سیاست خم و راست میشود و عدالت برای برخی اعمال و برای برخی دیگر نادیده گرفته میشود، هیچکس از ما انتظار نداشته باشد به حاکمیت قانون ایمان داشته باشیم. ما در برابر بیعدالتی، بیقانونی و سرکوبهای سیاسی تسلیم نخواهیم شد.»
حزب دموکراسی و برابری خلقها (DEM)، که سومین حزب بزرگ پارلمان ترکیه است، این بازداشتها را بهشدت محکوم کرد. تولای حاتموغولاری، رئیس مشترک این حزب، در شبکه اجتماعی اکس نوشت: «این آزار و اذیت علیه مسئولان منتخب باید متوقف شود. بیاحترامی به رای مردم در صندوقها و نادیده گرفتن اراده ملت، شکافهای عمیقی در جامعه ایجاد کرده است. این عملیاتها نهتنها راهحل نیستند بلکه مسیر دستیابی به ترکیه دموکراتیک را سد میکنند.»
حزب «دِم» در ماههای اخیر برای پایان دادن به مناقشه چنددههای با کردها همکاریهایی با دولت اردوغان داشته است. این همکاریها در ماه مه باعث شد حزب کارگران کردستان (پکک) به مبارزات مسلحانه خود، که تاکنون حدود ۴۰ هزار قربانی داشته است، پایان دهد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
بازداشتهای روز شنبه، تازهترین نمونه از مجموعه اقدامات قضایی علیه حزب جمهوریخواه خلق (CHP) است. روز دوشنبه هفته گذشته نیز دادگاهی در آنکارا رسیدگی به اتهام خرید رای این حزب در انتخابات درونحزبی سال ۲۰۲۳ را آغاز کرد. این پرونده ممکن است به برکناری اوزگور اوزل، رهبر کنونی این حزب، منجر شود. او در سازماندهی اعتراضات مردمی ماه مارس نقش محوری داشت.
خبرگزاری دولتی آناتولی در ترکیه گزارش داد که شهرداران آدانا و آدییامان در پرونده مرتبط با دستکاری مناقصات و رشوهخواری متهماند و تحت پیگرد دادستانی استانبول قرار دارند. همچنین وبسایت خبری بیرگون اعلام کرد که احمد شاهین، معاون شهردار منطقه بویوکچکمجه در استانبول، نیز در چارچوب همین پرونده بازداشت شده است. همچنین گفته شد شهردار آنتالیا در رابطه با پروندهای جداگانه از سوی دادستانی این شهر به اتهام رشوهخواری تحت پیگرد قرار گرفته و در همین راستا پسر او نیز به دست ماموران پلیس بازداشت شده است.
تحلیلگران معتقدند اردوغان با سوءاستفاده از دستگاه قضایی و پلیس، به دنبال مهندسی فضای سیاسی ترکیه پیش از انتخابات سال ۲۰۲۸ است. طی سالهای اخیر، سیاستهای سرکوبگرانه دولت ترکیه، ازجمله سانسور رسانهها، بسته شدن صدها نهاد مدنی و سرکوب گسترده جنبشهای مدنی و سیاسی، بهشدت مورد انتقاد نهادهای حقوقبشری بینالمللی قرار گرفته است.
گزارشهای سازمانهایی مانند عفو بینالملل و دیدهبان حقوق بشر نشان میدهد که حکومت اردوغان نهتنها اپوزیسیون سیاسی، که حتی چهرههای همپیمان خود را نیز هدف قرار داده تا با حذف نظاممند منتقدان، برای حفظ قدرت مطلقهاش تا دهه آینده، مسیری هموار فراهم کند.