علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، چندین روز پس از اعلام آتشبس میان تهران و تلآویو همچنان از مخفیگاه خود خارج نشده است و چهارشنبهشب نیز در مراسم عزاداری محرم که بنا بود به میزبانی او در حسینیه «بیت رهبری» برگزار شود، غایب بود.
این در حالی است که طی سالهای گذشته، خامنهای همیشه در مراسم دهه نخست ماه محرم حضور داشت و این آیینها با نظارت و برنامهریزی مستقیم دفتر او برگزار میشد و برپایی چنین مراسمی بدون حضور شخص خامنهای تاکنون سابقه نداشته است. خامنهای در دوران همهگیری کرونا نیز حتی شده بهتنهایی، در این مراسم شرکت کرد.
اکنون در شرایطی که غیبت علی خامنهای در بیستویکمین روز پیاپی به موضوع مورد توجه کاربران شبکههای اجتماعی و تحلیل کارشناسان بدل شده، تصاویر مراسم عزاداری محرم در دفتر رهبر جمهوری اسلامی یک نکته قابلتوجه دیگر را هم آشکار کرده است.
اینکه علاوه بر خامنهای، شماری از چهرههای ارشد نظامی و سیاسی جمهوری اسلامی از جمله محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، احمدرضا رادان، فرمانده کل نیرویانتظامی، علی شمخانی، مشاور سیاسی خامنهای، اسماعیل قاآنی، فرمانده سپاه قدس، محمد پاکپور، فرمانده کل سپاه پاسداران، عبدالرحیم موسوی، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی، محمد کرمی، فرمانده نیروی زمینی سپاه و همچنین دیگر فرماندهان ارشد نظامی و تازهمنصوبشده نیز در این مراسم غایب بودند.
از حضور چهرههای خارجی از جمله مقتدی صدر و دیگر رهبران شیعیان عراق و لبنان هم در مراسم عزاداری محرم علی خامنهای در تهران هم خبری نیست؛ حضوری که پیشتر بهعنوان نمادی از قدرت منطقهای خامنهای و نفوذ او بر مسلمانان سایر کشورها تلقی میشد.
حالا تحلیلگران بر این باورند که غیبت خامنهای و شمار زیادی از چهرههای کلیدی نظام در مراسم عمومی نهتنها ناشی از ملاحظات امنیتی و ترس از حمله اسرائیل، بلکه نشاندهنده بحران درونی و بیاعتمادی گسترده در ساختار قدرت جمهوری اسلامی است. برخی گزارشهای غیررسمی نیز از اختلاف نظر شدید میان نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی نحوه حفاظت از علی خامنهای حکایت دارد؛ موضوعی که گمانهزنیها درباره شکنندگی وحدت در حلقههای اصلی قدرت را تشدید کرده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در شرایطی که بسیاری از مقامهای ارشد نظامی و هستهای جمهوری اسلامی در حمله اسرائیل کشته شدند، نهاد رهبری نیز بهوضوح در وضعیت تعلیق بهسر میبرد. با آنکه رسانههای حکومتی تلاش دارند چهرهای مقتدر از خامنهای ترسیم کنند، ادامه اختفا در پناهگاهی نامعلوم، با وجود گذشت ۹ روز از توافق صلح آتشبس با اسرائیل، آن هم در مناسبتهای مذهبی چون محرم روایتها را درباره وخامت وضعیت امنیتی مقامهای ارشد نظام، تقویت کرده است.
در فضای مجازی، کاربران با نوشتهها و هشتگهایی به وضعیت خامنهای واکنش نشان دادهاند. برخی او را با مخفی شدن چندساله حسن نصرالله، رهبر کشتهشده حزبالله، یا پنهان شدن صدام حسین، رهبر سابق عراق، در روزهای پایانی حکومتش مقایسه کردهاند که از بیم حملات خارجی ناچار شد در مخفیگاههای زیرزمینی روزگار بگذراند. دیگران نیز با اشاره به غیبت او در مهمترین آیینهای مذهبی، این موقعیت را نشانهای از «پایان اقتدار نمادین خامنهای» میدانند.
در عین حال به نظر میرسد بیاعتمادی خامنهای به حلقههای ارشد نظام از جمله دولتیها، فرماندهان نظامی، وزارت اطلاعات و اعضای «بیت» او نیز تشدید شده است. برخی گزارشهای رسانههای بینالمللی میگویند از زمان حملات اسرائیل، خامنهای از تماس مستقیم با بسیاری از فرماندهان بازمانده خودداری کرده است و هرگونه ارتباط با او، تنها از طریق واسطههای محدود و در مورد مسائل اولویتدار صورت میگیرد. این انزوا میتواند بر روند تصمیمگیریهای کلان جمهوری اسلامی در شرایط بحرانی اثرگذار باشد و خطر فروپاشی مرکزیت فرماندهی را افزایش دهد.
در نهایت، غیبت علی خامنهای در مراسمی که سالها ویترین قدرت مذهبی و سیاسی او شناخته میشد، نهتنها پرسشهای جدی درباره امنیت فیزیکی او مطرح کرده، بلکه حاکی از شکنندگی ساختاری حکومتی است که مشروعیت و اقتدارش را بر چهرهسازی از رهبر خود بنا کرده بود.