مولوی گل‌حسن حسن روز چهارشنبه ۱۱ تیرماه، به‌عنوان سفیر رژیم طالبان در روسیه آغاز به کار کرد.

حافظ ضیاء احمد، معاون سخنگوی طالبان، در اطلاعیه‌ای با انتشار عکسی از مولوی گل‌حسن و گروهی از کارمندان سفارت افغانستان در مسکو، ابراز امیدواری کرد که با این اقدام، روابط و همکاری میان کابل و مسکو گسترش یابد و بیشتر تقویت شود.

مولوی گل‌حسن که پیش از این سرکنسول طالبان در شهر کویته پاکستان بود، تحصیلات آکادمیک ندارد و در مدارس دینی پاکستان تحصیل کرده است. این عضو طالبان از اعضای پیشین «شورای کویته»، متشکل از رهبران طالبان مقیم شهر کویته پاکستان، به شمار می‌رود و تا پیش از بازگشت طالبان به قدرت، در برخی مدارس دینی طالبان در ایالت خیبرپختون‌خوا دروس اسلامی تدریس می‌کرد.

Gu110COW0AAlOW_.jpeg

روسیه از نخستین کشورهایی بود که پس از بازگشت طالبان به قدرت، دیپلمات‌های این گروه را در مسکو پذیرفت. سفارت افغانستان در مسکو هم در فروردین ۱۴۰۱ به دیپلمات‌های طالبان واگذار شد، با این حال مسئولیت سفارت به عهده جمال‌ناصر غروال، از دیپلمات‌های دولت پیشین افغانستان، بود که با طالبان بیعت کرده بود.

در نزدیک به چهار سال گذشته، طالبان برای تصاحب سفارتخانه‌ها و کنسولگری‌های افغانستان در سراسر جهان بی‌وقفه تلاش کرده‌اند، اما تاکنون تنها چین، روسیه، جمهوری اسلامی ایران، پاکستان، امارات متحده عربی، قطر و چند کشور دیگر آسیایی سفرای طالبان را پذیرفته‌اند. در این میان کشورها، نیز تنها مقام‌های ارشد چین و امارات متحده عربی استوارنامه‌ سفرای طالبان را تحویل گرفته‌اند و بقیه سفارتخانه‌های افغانستان را افراد طالبان یا دیپلمات‌هایی که با طالبان روابط و تعهد دارند، اداره می‌کنند.

در میان کشورهای اروپایی، نروژ فروردین امسال یک دیپلمات طالبان را برای سرپرستی امور سفارت افغانستان در اسلو پذیرفت و آصف رحیمی، سفیر دولت پیشین افغانستان در هلند، نیز با بیعت به طالبان، به نمایندگی از این گروه به کارش ادامه داده است. برخی از دیگر سفارتخانه‌های افغانستان در کشورهای اروپایی را دیپلمات‌های دولت پیشین افغانستان اداره می‌کنند که تعدادی از آن‌ها در مسائل اداری، با وزارت خارجه طالبان هماهنگ‌اند. 

متحد راهبردی روسیه در مبارزه با تروریسم

روسیه که سال ۲۰۰۲ طالبان را در فهرست گروه‌های تروریستی خود قرار داد، در بهار امسال محدودیت‌ها بر طالبان را لغو کرد و وزارت خارجه روسیه خبر داد که طالبان دیگر در فهرست گروه‌های ممنوعه روسیه نیستند و این مسیر را برای همکاری بیشتر با این گروه باز می‌کند.

ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری و سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، چندین بار از طالبان به‌عنوان متحد راهبردی روسیه در مبارزه با تروریسم یاد کرده‌اند. پوتین تیر ۱۴۰۳ در نشست سران سازمان شانگهای، در پاسخ به پرسشی یکی از خبرنگاران گفت: «طالبان مسلما متحدان ما در مبارزه با تروریسم‌اند.»

حمله مرگبار داعش خراسان به سالن کنسرت کروکوس در حومه مسکو که در اسفند ۱۴۰۳ اتفاق افتاد و تلفات سنگینی به جا گذاشت، باعث نزدیکی تلاش‌های روسیه و طالبان برای سرکوب داعش شد. پس از این حمله، مقام‌های روسیه گفتند همکاری نزدیک اطلاعاتی با طالبان دارند تا عوامل این حمله را شناسایی کنند. هم‌زمان، هیئت‌های طالبان به نشست‌هایی با میزبانی روسیه در مسکو دعوت شدند و کریدوهای اقتصادی بیشتری میان کابل و مسکو‌ــ از طریق آسیای میانه‌ــ گشوده شدند.

روز سه‌شنبه نیز ضمیر کابلوف، فرستاده ویژه پوتین در امور افغانستان، به خبرگزاری روسی تاس گفت: «طالبان در مبارزه با تروریسم بین‌المللی متحد روسیه‌اند و برای سرکوب موفق کانون‌های تروریسم در افغانستان باید از آن‌ها حمایت شود.» کابلوف تصریح کرد که روسیه از طالبان «در همه زمینه‌ها» حمایت می‌کند.

در همین حال دیمیتری ژیرنوف، سفیر روسیه در افغانستان، نیز به خبرگزاری تاس گفت که روسیه نباید طالبان را بر اساس عملکرد این گروه در جریان جنگ با ناتو و دولت‌های پیشین افغانستان قضاوت کند. او جنگ طالبان علیه داعش را «مبارزه‌ای جدی» خواند و گفت این گروه در زمانی که در نقش اپوزیسیون در افغانستان عمل می‌کرد، نیز در چندین جبهه از جمله علیه داعش می‌جنگید.

ضمیر کابلوف اوضاع امنیتی افغانستان تحت سلطه طالبان را بهتر از دوران حاکمیت دولت جمهوری دانسته و گفته است که طالبان در این زمینه خوب عمل می‌کنند و قرار است در دور بعدی نشست «فرمت مسکو» در ماه مهر یا آبان امسال نمایندگان طالبان هم حضور داشته باشند.

فرمت مسکو چارچوبی برای گفتگو در مورد افغانستان است که وزارت خارجه روسیه در سال ۲۰۱۸ راه‌اندازی کرد تا جایگزین گفتگوهای دوحه به میزبانی قطر و حمایت آمریکا باشد. با وجودی که چندین دور نشست فرمت مسکو به میزبانی روسیه برگزار شده است، بحث‌های مطرح‌شده در این نشست جنبه اجرایی نیافته‌اند.